100 powodów do dumy: 100 ludzi kultury z Wielkopolski
100. rocznica Powstania Wielkopolskiego to dobra okazja, by przedstawić 100 ludzi kultury z naszego regionu, z których jesteśmy najbardziej dumni. Jeśli uważacie, że na tej liście powinien znaleźć się ktoś jeszcze - piszcie do nas lub dodawajcie nazwiska w komentarzach.
1. Władysław Marcinkowski (1858-1947) – rzeźbiarz, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego, urodzony w Mieszkowie koło Jarocina. W jego dorobku jest wiele słynnych rzeźb i pomników, takich jak cztery postacie dźwigające trumnę św. Wojciecha w katedrze gnieźnieńskiej.
2. Roger Sławski (1871-1963) – architekt, urodził się w Poznaniu. Opracował projekt nowego skrzydła hotelu „Bazar” od strony placu Wolności, nowego budynku Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, domu akademickiego przy alei Niepodległości oraz kościoła św. Antoniego na Starołęce.
3. Feliks Nowowiejski (1877-1946) – kompozytor, dyrygent, pedagog i wirtuoz organów, urodzony w Barczewie, w Poznaniu mieszkał od 1919 roku. Wykładowca w Konserwatorium Poznańskim, dyrygent Miejskiej Orkiestry Symfonicznej i poznańskich chórów. Jego najsłynniejszymi dziełami są m.in. oratorium „Quo vadis?” i opera „Legenda Bałtyku”.
4. Wacław Gieburowski (1878-1943) – ksiądz, kompozytor, muzykolog i dyrygent chóralny, urodził się w Bydgoszczy. Kierował poznańskim chórem archikatedralnym, który dzięki niemu zaczął być oceniany jako najlepszy chór męski w Polsce.
5. Nuna Młodziejowska-Szczurkiewiczowa (1884-1958) – aktorka teatralna i reżyserka, urodzona w Żytomierzu na Ukrainie. W latach 1920-1925 była dziekanem Wydziału Dramatycznego Państwowego Konserwatorium Muzycznego w Poznaniu, przez część życia zawodowego była też związana z poznańskim Teatrem Polskim.
6. Marcin Rożek (1885-1944) – rzeźbiarz, urodził się w Kosieczynie koło Zbąszynia. Znany m.in. z pomnika Siewcy w Luboniu koło Poznania oraz Chrystusa w pomniku Serca Jezusowego w Poznaniu, potocznie określanego „Pomnikiem wdzięczności”. Dzieła artysty można oglądać w poznańskim Muzeum Narodowym.
7. Antoni Serbeński (1886-1957) – malarz i nauczyciel, urodził się w Złotym Potoku na Tarnopolszczyźnie. Znany z obrazów, na których uwiecznił wiele zakątków południowej Wielkopolski, w tym Ostrzeszowa, który w ostatnich latach życia był jego „małą ojczyzną”.
8. Maria Dąbrowska z Szumskich (1889-1965) – powieściopisarka i publicystka, urodziła się w Russowie koło Kalisza. Za jej najwybitniejsze dzieło literackie powszechnie uważana jest powieść pod tytułem „Noce i dnie”.
9. Kazimiera Iłłakowiczówna (1892-1983) – poetka i tłumaczka, urodzona w Wilnie. W Poznaniu zamieszkała w 1947 roku, gdzie napisała m.in. tomik wierszy „Trazymeński zając: Księga dygresji” i tom dramatów „Rzeczy sceniczne”. Przełożyła na język polski dzieła takich autorów jak Schiller, Goethe czy Tołstoj.
10. Arkady Fiedler (1894-1985) – pisarz i podróżnik, urodzony w Poznaniu. Uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim. Sławę zdobył dzięki książkom opisujących jego podróże po świecie, takim jak „Ryby śpiewają w Ukajali” czy „Kanada pachnąca żywicą”.
11. Leon Prauziński (1895-1940) – malarz i rysownik, urodził się w Poznaniu. Walczył w Powstaniu Wielkopolskim. Autor słynnego cyklu obrazów ukazujących sceny walk powstańczych. Często ilustrował też czasopisma i książki, tworzył również komiksy.
12. Tadeusz Szeligowski (1896-1963) – prawnik i kompozytor, urodził się we Lwowie. Od 1947 roku mieszkał w Poznaniu, gdzie piastował stanowisko dyrektora Państwowej Wyższej Szkoły Operowej oraz Filharmonii Poznańskiej. Inicjator festiwalu „Poznańska Wiosna Muzyczna”.
13. Stanisław Czernik (1899-1969) – powieściopisarz, folklorysta i poeta, urodził się w Zochcinie. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli kierunku zwanego „autentyzmem”. Brał udział w kampanii wrześniowej. Redaktor „Głosu Gostyńskiego”. W Ostrzeszowie odbywa się konkurs poetycki jego imienia.
14. Tadeusz Kraszewski (1903-1973) – pisarz, dziennikarz, urodził się w Kole. Pozostawił po sobie wiele powieści, z których najbardziej znane to „Wóz wagantów” oraz „Pan Filip z Konopi. Powieść z czasów saskich”. Uczestniczył w kampanii wrześniowej. Jest Honorowym Obywatelem Miasta Poznania.
15. Wacław Taranczewski (1903-1987) – malarz, grafik i pedagog, urodził się w Czarnkowie. W okresie drugiej wojny światowej prowadził w Poznaniu tajną działalność pedagogiczną. Znany m.in. z polichromii w kościołach Najświętszej Marii Panny na Ostrowie Tumskim, św. Marcina i św. Anny.
16. Roman Brandstaetter (1906-1987) – dramatopisarz, poeta i tłumacz, urodził się w Tarnowie. W Poznaniu pracował jako kierownik literacki w Teatrze Polskim i Operze. Jego najbardziej rozpoznawalne dzieła to „Pieśń o moim Chrystusie”, „Jezus z Nazarethu”, „Cztery poematy biblijne” i „Krąg biblijny”.
17. Wojciech Bąk (1907-1961) – pisarz, prozaik i poeta, urodził się w Ostrowie Wielkopolskim. Kojarzony głównie z liryki religijnej. Był prezesem oddziału poznańskiego Związku Literatów Polskich. Otrzymał Nagrodę Literacką Miasta Poznania oraz Nagrodę Episkopatu Polski.
18. Leonard Turkowski (1914-1985) – poeta, prozaik, dziennikarz, urodził się w Poznaniu. Ceniony autor wierszy i książek prozatorskich. Specjalizował się w historii Warmii i Mazur. Był stałym felietonistą „Expressu Poznańskiego”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
19. Olga Sławska-Lipczyńska (1915-1991) – aktorka baletowa, primabalerina, urodzona we Lwowie. W 1933 roku zdobyła Złoty Medal na Międzynarodowym Konkursie Tańca w Warszawie. Założycielka Państwowej Szkoły Baletowej w Poznaniu. Jej imię nosi poznańska Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa.
20. Krystyna Feldman (1916-2007) – aktorka, urodzona we Lwowie, związana z Poznaniem. Była laureatką Orła za role w filmach „To ja, złodziej” oraz „Mój Nikifor”. Popularność zdobyła również za sprawą serialu telewizyjnego „Świat według Kiepskich”, w którym grała babcię Rozalię.
21. Jerzy Pertek (1920-1989) – pisarz-marynista, urodził się w Czersku koło Chojnic, jednak od 1922 roku mieszkał w Poznaniu. Jego dorobek liczy 60 książek i niemal 2000 artykułów o tematyce morskiej. Znany z publikacji „Druga mała flota”, „Pod obcymi banderami” oraz „Polacy na szlakach morskich świata”.
22. Stefan Stuligrosz (1920-2012) – dyrygent, kompozytor, twórca Chóru Chłopięco-Męskiego „Poznańskie Słowiki”, urodzony w Poznaniu. Napisał ponad 600 kompozycji. Wyróżniony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
23. Czesław Chruszczewski (1922-1982) – autor literatury fantastycznej, urodził się w Łodzi. Przez dużą część życia związany był z Poznaniem. Ceniony autor książek, scenariuszy do przedstawień radiowych i telewizyjnych, a także antologii opowiadań science fiction. Jego najsłynniejszym dziełem jest zbiór „Bitwa pod Pharsalos”.
24. Andrzej Koszewski (1922-2015) – kompozytor, teoretyk muzyki, muzykolog, urodził się w Poznaniu. Był profesorem tamtejszej Akademii Muzycznej. Wybitny znawca twórczości Fryderyka Chopina, twórca wielu cenionych kompozycji z literatury chóralnej, wykonywanych w Polsce i zagranicą.
25. Wisława Szymborska (1923-2012) – poetka, eseistka, krytyczka, urodziła się w Prowencie, obecnie będącym częścią Kórnika. Laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Jej dzieła, takie jak „Pytania zadawane sobie”, „Wołanie do Yeti” czy „Wszelki wypadek”, cieszą się popularnością na całym świecie.
26. Jerzy Kurczewski (1924-1995) – dyrygent, kompozytor, urodził się w Poznaniu. Założyciel i wieloletni kierownik Poznańskiego Chóru Chłopięcego „Polskie Słowiki”. Występował z nim na czterech kontynentach, m.in. przed królową Fabiolą, prezydentem USA Richardem Nixonem oraz papieżem Janem Pawłem II.
27. Jerzy Cepik (1929) – prozaik, urodzony w Poznaniu. Uczestnik ruchu oporu, więzień Gestapo i obozu koncentracyjnego. Autor kilkudziesięciu powieści historycznych i biografii, książek o historii pisma, religii, prehistorii sztuki, ale też powieści sensacyjnych i opowiadań dla młodzieży. Założyciel i pierwszy prezes Fundacji Literackiej.
28. Włodzimierz Odojewski (1930-2016) – pisarz, urodził się w Poznaniu. Jeden z najwybitniejszych przedstawicieli pokolenia „Współczesności”. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień literackich, w tym Nagrodę Kościelskich. Nominowany do Nagrody Literackiej „Nike”. Jego najbardziej znanym utworem jest powieść „Zasypie wszystko, zawieje...”.
29. Ryszard Danecki (1931-2013) – poeta, prozaik, autor librett do oper kameralnych, urodził się w Poznaniu. Debiutował poematem „Wyzwolenie Poznania” na łamach „Głosu Wielkopolskiego”. Był współzałożycielem zespołu literackiego „Wierzbak”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
30. Krzysztof Komeda (1931-1969) – kompozytor, pianista, lekarz. Urodził się w Poznaniu, z którym związany był do końca życia. Prekursor jazzu nowoczesnego w Polsce, wybitny kompozytor muzyki filmowej. Jednym z jego dzieł jest ścieżka dźwiękowa do „Dziecka Rosemary” Romana Polańskiego.
31. Jan Berdyszak (1934-2014) – rzeźbiarz, malarz, grafik, urodził się w Zaworach. W latach 1984-1987 był prorektorem poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Słynął z eksperymentów, jego najważniejsze prace to cykl „Koła podwójne”, „Obraz strukturalny z otworem III”, a także „Pokazy plastyki animowanej”.
32. Stanisław Grochowiak (1934-1976) – poeta, dramatopisarz, urodził się w Lesznie. Zapamiętany jako prekursor nurt turpistycznego w poezji. Do jego najważniejszych dzieł należą zbiory wierszy „Ballada rycerska” i „Agresty”, a także poemat „Totentanz in Polen”. Jego utwory doczekały się wielu adaptacji filmowych i teatralnych.
33. Nikos Chadzinikolau (1935-2009) – poeta, prozaik, tekściarz, tłumacz, urodzony w greckim mieście Trifilli. W 1950 roku zamieszkał w Poznaniu, w którym napisał ponad 100 książek. Ponadto przetłumaczył na język polski ponad 500 utworów autorów greckich. Honorowy obywatel miasta Poznania.
34. Izabella Cywińska (1935) – reżyserka, minister kultury i sztuki w latach 1989–1991, urodzona we Lwowie. Była dyrektorka kaliskiego Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego. W 1973 roku wznowiła działalność Teatru Nowego w Poznaniu. Jej najsłynniejszym dziełem jest spektakl „Oskarżony: Czerwiec pięćdziesiąt sześć”, za który była internowana.
35. Jerzy Milian (1935-2018) – muzyk jazzowy, malarz, kompozytor, wibrafonista, urodził się w Poznaniu. W latach 1973–1991 dyrektor Orkiestry Rozrywkowej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Współpracował z Krzysztofem Komedą i Janem Wróblewskim. Jest jedną z najważniejszych postaci w historii poznańskiego jazzu.
36. Roman Wilhelmi (1936-1991) – aktor teatralny i filmowy, urodzony w Poznaniu. Znany z roli Nikodema Dyzmy w serialu „Kariera Nikodema Dyzmy” czy Stanisława Anioła w serialu „Alternatywy 4”. Grał również w filmach „Czterej pancerni i pies” i „Zaklęte rewiry”.
37. Jan „Ptaszyn” Wróblewski (1936) – muzyk jazzowy, kompozytor, aranżer, dyrygent, urodził się w Kaliszu. Jeden z najwybitniejszych saksofonistów jazzowych w Polsce, wiele jego zespołów przeszło do historii tego gatunku. Współpracował choćby z Krzysztofem Komedą i Jerzym Milianem.
38. Wincenty Różański (1938-2009) – poeta, urodził się w Mosinie. Znany wielkopolski outsider, bliski przyjaciel Edwarda Stachury. Autor ponad 20 tomików poezji, zdobywca Medalu Młodej Sztuki. Otrzymał odznakę Honorową Miasta Poznania oraz odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”.
39. Emilia Krakowska (1940) – aktorka filmowa, estradowa i teatralna, urodziła się w Poznaniu. W filmie „Chłopi” zagrała rolę Jagny, odpowiadała również za jedną z pierwszoplanowych postaci w filmie Andrzeja Wajdy „Brzezina”. Występowała w wielu znanych serialach, takich jak „Na dobre i złe”, „Pierwsza miłość” czy „Barwy szczęścia”.
40. Krystyna Kofta (1942) – pisarka, plastyczka i felietonistka, urodziła się w Poznaniu. Najbardziej znana z powieści, opowiadań oraz książek publicystycznych, w których porusza problematykę relacji damsko-męskich. Jej najpopularniejsze książki to „Zachcianki. Dziesięć zmysłowych opowieści” i „Ciało niczyje”.
41. Witold Dębicki (1943) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, urodził się w Dubnie. W okresie 1989-2010 był aktorem poznańskiego Teatru Nowego. Największy rozgłos zapewniły mu role w takich filmach jak „Mój rower”, „Skrzydlate świnie” czy „Krzysztof”.
42. Ryszard Krynicki (1943) – poeta, tłumacz, wydawca, urodził się w St. Valentin w Austrii. Jeden z najbardziej cenionych poetów „Nowej Fali”, był sygnatariuszem słynnego „Listu 59”. Jest autorem słów do piosenki „Świat w obłokach” Marka Grechuty. W 2018 roku otrzymał honorowe obywatelstwo Poznania.
43. Jerzy Piotrowicz (1943-1999) – malarz, grafik, rysownik, urodzony w Poznaniu. Jego najbardziej znane obrazy to „Sen Jakubowy”, „Commedia dell'arte”, „Hiob” i „Infantki”, a także cykl „Anioły Wildeckie”. W 2017 roku w Poznaniu otwarto Galerię Jerzego Piotrowicza „Pod Koroną”.
44. Zbigniew Grochal (1944) – aktor, dziennikarz, pedagog, urodzony w Czechowicach-Dziedzicach. Wystąpił w kilkudziesięciu spektaklach poznańskiego Teatru Nowego, m.in. Jerzego Satanowskiego i Piotra Kruszczyńskiego. Laureat wielu nagród, w tym Nagrody Metropolity Poznańskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej.
45. Michał Grudziński (1944) – aktor filmowy i teatralny, urodził się w Warszawie, choć od lat 70. jest związany z Poznaniem. Autor niezapomnianych ról w sztukach Izabelli Cywińskiej. Współpracował z Andrzejem Żuławskim, czego efektem były role w jego głośnych filmach „Trzecia część nocy” i „Diabeł”.
46. Jacek Hałasik (1944-2018) – dziennikarz radiowy, urodził się w Poznaniu. Jeden z czołowych propagatorów gwary poznańskiej. Współprowadził audycję „Jasny fyrtel” w Radiu Poznań, był autorem programu telewizyjnego „Mój Poznań, moja Wielkopolska” w WTK. Pisał też felietony do „Gazety Poznańskiej”.
47. Jerzy Hamerski (1944) – pedagog, urodził się w Słupsku. Pomysłodawca słynnego teatru dziecięcego Łejery. Twórca programów telewizyjnych „Wyłącz telewizor”, „Śpiewanki rodzinne” i „Spotkania z lokomotywą”. Za swój teledysk „Jak to jest” otrzymał nominację do nagrody Emmy. Został odznaczony Orderem Uśmiechu.
48. Wojciech Korda (1944) – wokalista, gitarzysta, kompozytor, urodzony w Poznaniu. W historii zapisał się jako współtwórca muzyki do pierwszej polskiej rock-opery „Naga”. W latach 1964-1976 grał w zespole bigbitowym Niebiesko-Czarni.
49. Zenon Laskowik (1945) – artysta kabaretowy, satyryk, twórca poznańskiego kabaretu „Tey”, urodzony w Rekściu na obecnej Białorusi. Dyrektor artystyczny Platformy Artystycznej O.B.O.R.A. w Poznaniu. Przez wiele lat występował z Januszem Rewińskim i Bohdanem Smoleniem. W ostatnich latach współpracuje m.in. z pianistą Waldemarem Malickim.
50. Małgorzata Musierowicz (1945) – pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, urodziła się w Poznaniu. Jej najważniejszym dziełem jest cykl powieści „Jeżycjada”. Otrzymała wiele nagród, w 2008 roku została uhonorowana Medalem Polskiej Sekcji IBBY za całokształt twórczości. Jest też Kawalerem Orderu Uśmiechu.
51. Stanisław Barańczak (1946-2014) – poeta, krytyk literacki, tłumacz, urodził się w Poznaniu. Jeden z czołowych przedstawicieli „Nowej Fali”, działacz Komitetu Obrony Robotników. Do jego najważniejszych dzieł należą tomy poetyckie „Dziennik poranny”, „Widokówka z tego świata” oraz „Chirurgiczna precyzja”.
52. Wojciech Deneka (1946-2013) – aktor i lalkarz, urodził się w Poznaniu. Przez ponad 15 lat był aktorem Teatru Nowego w Poznaniu. Współpracował też m.in. z poznańskim Teatrem Muzycznym oraz Teatrem im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim.
53. Agnieszka Duczmal (1946) – dyrygentka, urodziła się w Krotoszynie. Założycielka Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia „Amadeus” w Poznaniu, koncertowała z wieloma cenionymi orkiestrami symfonicznymi w Polsce i na świecie. Była pierwszą kobietą-dyrygentem, która wystąpiła na scenie mediolańskiej La Scali.
54. Lech Raczak (1946) – reżyser teatralny, teatrolog, dramatopisarz, urodził się w Poznaniu. Jest współzałożycielem poznańskiego Teatru Ósmego Dnia. Był dyrektorem artystycznym Teatru Polskiego w Poznaniu oraz dyrektorem artystycznym poznańskiego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Malta”.
55. Filip Bajon (1947) – prozaik, scenarzysta, reżyser filmowy i teatralny, urodzony w Poznaniu. Jest profesorem sztuk filmowych i członkiem Gildii Reżyserów Polskich. Reżyserował przedstawienia Teatru Telewizji, jest również znany z filmów „Kamerdyner”, „Aria dla atlety” czy „Wahadełko”.
56. Halina Frąckowiak (1947) – piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów, urodziła się w Poznaniu. Jest jedną z największych gwiazd polskiej muzyki rozrywkowej lat 70. i 80. Do jej największych przebojów zalicza się takie piosenki jak „Papierowy księżyc” czy „Napisz proszę”.
57. Urszula Sipińska (1947) – piosenkarka i kompozytorka, urodzona w Poznaniu. Śpiewała w salach koncertowych na całym świecie. Na swoim koncie ma wiele przebojów, spośród których warto wyróżnić utwory „Cudownych rodziców mam”, „Miłość ze szkolnych lat” czy „Weselne dzieci”.
58. Bohdan Smoleń (1947-2016) – aktor, piosenkarz komediowy, kabareciarz, urodzony w Bielsku. Członek popularnego w okresie PRL-u kabaretu „Tey”. Autor albumów muzycznych, odtwórca roli listonosza Edzia w serialu „Świat według Kiepskich”, założyciel Fundacji Stworzenia Pana Smolenia.
59. Tadeusz Drzewiecki (1948-2017) – aktor filmowy i teatralny, urodził się w Pruszkowie. Grał w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, Teatrze im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie i Teatrze Nowym im. Tadeusza Łomnickiego w Poznaniu. Zasłynął rolami m.in. w spektaklach Izabelli Cywińskiej i Janusza Wiśniewskiego.
60. Zbigniew Górny (1948) – aranżer, dyrygent, kompozytor, urodził się w Poznaniu. Związany z kabaretem „Tey”. Były kierownik muzyczny Estrady Poznańskiej oraz dyrektor i dyrygent Orkiestry PRiTV. Pomysłodawca „Gali Piosenki Biesiadnej”, autor muzyki filmowej, piosenek oraz utworów instrumentalnych.
61. Krzysztof Kiwerski (1948) – reżyser, scenarzysta, malarz urodził się w Poznaniu. Jego prace były prezentowane w wielu krajach Europy. Dwukrotny laureat „Złotych Koziołków” na poznańskim Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży. Jego najsłynniejsze filmy to „Level”, „The Rolling Stones” i „Świadek 1919-2004”.
62. Juliusz Kubel (1949) – publicysta, reżyser, pisarz regionalny, urodzony w Poznaniu. Jest jednym z największych popularyzatorów gwary poznańskiej. Autor piosenek, opowiadań oraz słuchowisk radiowych „Blubry Starego Marycha”, „Blubry Heli przy niedzieli” i „Nasza mała szarpanina”.
63. Ewa Wycichowska (1949) – choreograf, pedagog, tancerka, profesor sztuk muzycznych, urodziła się w Poznaniu. Jedna z największych indywidualności artystycznych w historii polskiej sztuki tańca. Współpracowała m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Jerzym Kawalerowiczem i Krystyną Jandą. Dyrektorka Polskiego Teatru Tańca w Poznaniu.
64. Anna Jantar (1950-1980) – wokalistka, urodziła się w Poznaniu. Jedna z najwybitniejszych piosenkarek w historii polskiej muzyki rozrywkowej. Pozostawiła po sobie utwory „Nic nie może wiecznie trwać”, „Tyle słońca w całym mieście”, „Przetańczyć z Tobą chcę całą noc” i wiele innych.
65. Wojciech Nentwig (1950) – dyrektor naczelny Filharmonii Poznańskiej, dziennikarz, urodził się w Poznaniu. W latach 1992–2003 był zastępcą redaktora naczelnego „Głosu Wielkopolskiego”. Były wicedyrektor Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia „Amadeus”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
66. Janusz Kapusta (1951) – rysownik, malarz i scenograf, urodził się w Zalesiu. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Zasłynął z wynalezienia jedenastościennej bryły geometrycznej. Współpracuje z wieloma prestiżowymi tytułami, w tym „The New York Times”, „The Wall Street Journal” i „The Washington Post”.
67. Piotr C. Kowalski (1951) – malarz, urodził się w Mieszkowie. Były dziekan Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, zasiadał w radzie programowej wielu poznańskich instytucji, takich jak TVP Poznań, Galeria Miejska „Arsenał” czy Centrum Sztuki Dziecka. Na swoim koncie ma wiele nagrodzonych wystaw indywidualnych i zbiorowych.
68. Aleksander Maliszewski (1952) – kompozytor, dyrygent, muzyk, urodził się w Poznaniu. Współpracował z Estradą Poznańską, grał w grupie Jerzego Miliana, założyciel Alex Band. Znany z takich piosenek jak „Za tobą pójdę jak na bal” Krzysztofa Krawczyka czy „Smutek pustych plaż” Grażyny Łobaszewskiej.
69. Tamara Sorbian (1952) – reżyserka, scenarzystka i producentka, urodzona w Warszawie. Jedna z kluczowych reprezentantek nurtu polskiej animacji lat 80. i 90. Autorka pierwszych animowanych spotów wyborczych (dla NSZZ „Solidarność”). Przez wiele lata pracowała w Telewizyjnym Studio Filmów Animowanych w Poznaniu.
70. Krzesimir Dębski (1953) – kompozytor, muzyki współczesnej i filmowej, skrzypek jazzowy i dyrygent, urodzony w Wałbrzychu. Absolwent poznańskiej Akademii Muzycznej w klasie kompozycji i dyrygentury, twórca zespołu String Connection. Skomponował kilkadziesiąt utworów symfonicznych oraz kameralnych.
71. Jan A.P. Kaczmarek (1953) – kompozytor muzyki filmowej, muzyk, urodzony w Koninie. Laureat Oskara za muzykę do filmu „Marzyciel”, znany też ze ścieżek dźwiękowych do „Quo vadis” czy „Braci Karamazow”. Dyrektor i twórca Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki „Transatlantyk”.
72. Sergiusz Sterna-Wachowiak (1953) – poeta, prozaik, eseista, krytyk literacki, urodził się w Lesznie. Były prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, członek rady programowej poznańskiej Biblioteki Raczyńskich. Odebrał wiele nagród za całokształt twórczości.
73. Dionizy Piątkowski (1954) – dziennikarz, krytyk muzyczny, urodzony w Wirach. Jest jednym z największych popularyzatorów muzyki jazzowej w Polsce. Zorganizował wiele koncertów i festiwali. Obecnie prowadzi cykl koncertowy Era Jazzu, na którym gościli m.in. Herbie Hancock i Marcus Miller.
74. Emilia Waśniowska (1954-2005) – poetka, autorka opowiadań i piosenek dla dzieci, urodzona w Poznaniu. Jej twórczość była publikowana m.in. na łamach „Tygodnika Powszechnego”, „Tygodnika Kulturalnego” i „Życia Literackiego”. W 2005 roku otrzymała statuetkę „Pegazika” na IV Poznańskich Targach Książki dla Dzieci i Młodzieży.
75. Andrzej Maleszka (1955) – reżyser i scenarzysta, pisarz, urodził się w Poznaniu. Najbardziej znany z twórczości dla dzieci i młodzieży. Jego cykl „Magiczne drzewo” otrzymał międzynarodową Nagrodę Emmy. Jest autorem takich filmów jak „Mechaniczna Magdalena”, „Jacek”, „Jakub” i „Maszyna zmian”.
76. Helena „Eleni” Dzoka (1956) – piosenkarka, urodziła się w Bielawie, choć od lat mieszka w Poznaniu. Jedna z najbardziej rozpoznawalnych wokalistek na polskiej scenie muzycznej. Może pochwalić się wieloma przebojami, spośród których warto wyróżnić „Troszeczkę ziemi, troszeczkę słońca” czy „Po słonecznej stronie życia”.
77. Hanna Banaszak (1957) – piosenkarka i wokalistka związana ze sceną jazzową, urodziła się w Poznaniu. Z powodzeniem debiutowała na festiwalu w Opolu w 1976 roku. Współpracowała m.in. z Jeremim Przyborą, Jonaszem Koftą i Wojciechem Młynarskim. Może pochwalić się wieloma przebojami: „Pogoda ducha”, „Nie zabijaj tej miłości” czy „Modlitwa”.
78. Wiesław Bober (1957) – reżyser, scenarzysta, grafik, malarz, urodzony w Lubsku. Przez wiele lat związany z Telewizyjnym Studiem Filmów Animowanych w Poznaniu, w którym zrealizował kilkanaście filmów dla dzieci i młodzieży. Ceniony przedstawiciel nurtu eksperymentalnego w polskiej animacji.
79. Grzegorz Kupczyk (1958) – wokalista, muzyk, urodził się w Poznaniu. Najbardziej znany z działalności w heavy metalowym zespole Turbo. Wydał z nim przełomowe płyty, takie jak „Dorosłe dzieci” czy „Kawaleria Szatana”. Uhonorowany Złotym Krzyżem Zasługi za wybitny wkład w kulturę narodową.
80. Małgorzata Ostrowska (1958) – piosenkarka, urodzona w Szczecinku, od wielu lat mieszka w Puszczykowie. Studiowała w Studiu Sztuki Estradowej przy Estradzie Poznańskiej. Była wokalistka rockowego zespołu Lombard. Wykonywała takie jego popularne piosenki jak „Szklana pogoda” czy „Gołębi puch”.
81. Mariusz Sabiniewicz (1963-2007) – aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, urodzony w Poznaniu. Grał u Krystyny Jandy, Krzysztofa Warlikowskiego, Janusza Wiśniewskiego i wielu innych. Za rolę Gustawa-Konrada w „Dziadach” Mickiewicza otrzymał Nagrodę Artystyczną im. Stanisława Wyspiańskiego.
82. Halina Benedyk (1965) – wokalistka, urodziła się w Szprotawie. Występowała w poznańskimi orkiestrami Jerzego Miliana, Aleksandra Maliszewskiego i Zbigniewa Górnego. Współpracowała z Estradą Poznańską. Jej najpopularniejsze piosenki to „Mamy po dwadzieścia lat”, „Frontiera” oraz „Solo noi”.
83. Krzysztof „Grabaż” Grabowski (1965) – wokalista, muzyk, kompozytor i autor tekstów, urodzony w Poznaniu. Założyciel zespołów Pidżama Porno i Strachy Na Lachy. Na polskiej scenie punk rocka działa od 1984 roku, wciąż będąc jedną z jej najważniejszych postaci.
84. Paweł Szkotak (1965) – reżyser teatralny, urodzony w Bydgoszczy. Założyciel Teatru Biuro Podróży, były dyrektor Teatru Polskiego w Poznaniu. Wyreżyserował takie spektakle jak „Carmen Funebre”, „Świniopolis” czy „Planeta Lem”. Uhonorowany Paszportem „Polityki”.
85. Paweł Wilczak (1965) – aktor, urodził się we Wronkach. Największą popularność zdobył dzięki roli Tomka w serialu komediowym „Kasia i Tomek”, choć można go pamiętać również z kryminalnej „Sfory”, w której wcielił się w pierwszoplanową postać Waleriana. Laureat Wiktora i Telekamery.
86. Piotr Kruszczyński (1967) – reżyser teatralny, urodził się w Poznaniu. Od 2011 roku jest dyrektorem Teatru Nowego w Poznaniu. Wyreżyserował kilkadziesiąt spektakli, w tym „Nie/Boską komedię. Rzecz o krzyżu” i „Walizkę”. Został odznaczony brązowym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”.
87. Tomasz „Titus” Pukacki (1967) – muzyk, kompozytor, wokalista i autor tekstów, urodził się w Poznaniu. Współzałożyciel popularnego zespołu heavy metalowego Acid Drinkers, z którym otrzymał aż osiem Fryderyków. Obecnie kieruje też grupą Anti Tank Nun.
88. Robert „Litza” Friedrich (1968) – wokalista, gitarzysta, jeden z najbardziej rozpoznawalnych muzyków w Wielkopolsce. Urodził się w Babimoście, jednak od wielu lat związany jest z Poznaniem. Znany z działalności takich zespołów jak Acid Drinkers, 2Tm2,3, Arka Noego, Kazik na Żywo czy Luxtorpeda.
89. Ray Wilson (1968) – wokalista, gitarzysta, kompozytor, tekściarz, urodzony w Dumfries w Szkocji. Od wielu lat mieszkający w Wielkopolsce. W latach 1996–1998 był wokalistą popularnego zespołu rockowego Genesis. Oprócz działalności muzycznej, prowadzi w Poznaniu fundację przeciwdziałającą wykluczeniom społecznym.
90. Ireneusz Zjeżdżałka (1972-2008) – fotograf, kurator, krytyk, urodzony we Wrześni. Specjalizował się w fotografii dokumentalnej. Redaktor naczelny kwartalnika „Fotografia”. Przez wiele lat związany z Galerią Fotografii „PF” przy poznańskim Centrum Kultury Zamek. Autor cyklów „Mały atlas mojego miasta”, „Sedymentacja” i wielu innych.
91. Ares Chadzinikolau (1973) – poeta, pianista, kompozytor, urodził się w Poznaniu. Lider popularnych zespołów Ares & The Tribe i Ares Chadzinikolau Trio. Jest wykładowcą poznańskiej Akademii Muzycznej, wydał takie książki jak „Z twarzą słońca”, „Syn Prometeusza” czy „Między brzegami”.
92. Ryszard „Peja” Andrzejewski (1976) – raper, urodzony w Poznaniu. Założyciel słynnej grupy Slums Attack, będącej jedną z pierwszych na polskiej scenie hip hopu. Jego najpopularniejszą płytą jest „Na legalu?”, z której pochodzą przeboje „Głucha noc”, „Mój rap, moja rzeczywistość” oraz „Jest jedna rzecz”.
93. Marcin Mortka (1976) – pisarz, tłumacz, urodził się w Poznaniu. Znany z powieści fantasy, adresowanych głównie do dzieci i młodzieży. Jest autorem „Trylogii nordyckiej”, serii „Tappi i przyjaciele”, a także cyklów „Pod pękniętym niebem” i „Zagubieni”.
94. Wojciech Bąkowski (1979) – grafik, rysownik, twórca filmów eksperymentalnych i muzyki alternatywnej, poeta, urodził się w Poznaniu. Absolwent tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Przez krytyków określany jednym z najbardziej interesujących artystów młodej polskiej sceny artystycznej ostatnich kilku lat. Laureat Paszportu „Polityki”.
95. Piotr „Donguralesko” Górny (1980) – raper, urodził się w Poznaniu. Jeden z najbardziej rozpoznawalnych artystów na polskiej scenie hip hopu, działający na niej od 1994 roku. Autor takich hitów jak „Betonowe lasy mokną” czy „El Polako”. Współtwórca projektów Killaz Group i K.A.S.T.A.
96. Łukasz Kuropaczewski (1981) – gitarzysta klasyczny, urodził się w Gnieźnie. Jest jednym z najwybitniejszych współczesnych gitarzystów w Wielkopolsce. Koncertował na całym świecie, m.in. w prestiżowej sali koncertowej Carnegie Hall w Nowym Jorku. Współtwórca poznańskiego festiwalu Akademia Gitary.
97. Maciej Fortuna (1982) – trębacz, kompozytor jazzowy, urodził się w Krzycku Wielkim. Jest jednym z najbardziej wszechstronnych współczesnych jazzmanów. Nominowany do Fryderyka, twórca takich projektów jak „Stretch Milian” czy „Poznań Miliana”.
98. Szczepan Kopyt (1983) – poeta i muzyk, urodził się we Wrocławiu, obecnie mieszka w Poznaniu. Odznaczony Medalem Młodej Sztuki i uhonorowany nagrodą Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych. Otrzymał również Poznańską Nagrodę Literacką – Stypendium im. S. Barańczaka za swój tomik poezji pt. „z a b i c”.
99. Wacław Zimpel (1983) – klarnecista, kompozytor, muzyk związany ze sceną jazzową, urodzony w Poznaniu. Absolwent poznańskiej Akademii Muzycznej i Hochschule für Musik und Theater w Hanowerze. Laureat Paszportu „Polityki”, powszechnie uważany za jednego z najbardziej interesujących muzyków jazzowych w Europie.
100. Sylwia Grzeszczak (1989) – piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów, urodziła się w Poznaniu. Jej płyty „Sen o przyszłości” i „Komponując siebie” aż trzykrotnie pokryły się platyną. Wiele zawartych na nich piosenek, takich jak „Małe rzeczy”, „Sen o przyszłości” czy „Tamta dziewczyna”, stało się ogólnopolskimi przebojami.
