500 złotych na dziecko - pytania i odpowiedzi
Odpowiadamy na najczęściej pojawiające się Wasze pytania dotyczące projektu „Rodzina 500+”. W praktyce znany jest jako program „500 zł na dziecko”. Przeczytaj, kto może dostać te pieniądze.
Jesteśmy rodzicami jedynaka, który ma sześć lat. Czy dostaniemy na niego 500 złotych?
To zależy od Waszej sytuacji finansowej. Bo w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze (tak je nazywamy) na pierwsze dziecko, będzie kryterium dochodowe. 800 złotych netto (na rękę) na osobę w rodzinie lub 1.200 złotych, jeśli ktoś wychowuje dziecko niepełnosprawne.
Czy na drugie dziecko i kolejne też będzie próg dochodowy?
Nie. Nie będzie żadnych dodatkowych warunków. Każda rodzina z minimum dwojgiem dzieci - niepełnoletnich - dostanie 500 zł na drugie dziecko i każde kolejne.
Mamy niskie dochody, do 800 złotych na osobę, i dwoje dzieci. Ile dostaniemy?
Rodzice - bez względu na dochody - otrzymają 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko. Ale rodziny o dochodach nie wyższych niż 800 zł na osobę w rodzinie (lub 1.200 zł) - i na pierwsze dziecko. Świadczenie będzie przysługiwało do 18. roku życia. Dostaniecie 1.000 zł miesięcznie.
Mój jedyny syn jest już pełnoletni. Studiuje. Jego utrzymanie sporo kosztuje, a mnie się nie przelewa. Czy dostanę na niego 500 zł miesięcznie?
Nie. Pieniądze te będą wypłacane rodzicom lub opiekunom (prawnym czy faktycznym) do momentu osiągnięcia przez dziecko 18 lat.
Mam dwoje dzieci: jedno pełnoletnie, drugie nie. Czy to niepełnoletnie będzie traktowane jako pierwsze dziecko w rodzinie?
Jeśli pierwsze dziecko skończy 18 lat, to drugie dziecko będzie uznawane za pierwsze. Ale to pełnoletnie będzie brane pod uwagę przy liczeniu dochodu. W przypadku rodziny, w której są rodzice i dwoje dzieci - niepełnoletnie i pełnoletnie uczące się - dochód rodziny podzielimy na cztery osoby.
Czyli nie dostanę 500 złotych na drugie dziecko, gdy pierwsze ma 19 lat i jest zdrowe, ale nadal pozostaje na moim utrzymaniu?
To zależy od tego, czy zmieścicie się w kryterium dochodowym. Zasada ma być taka: dziecko do 25. roku życia, które nadal mieszka z rodzicami, będzie uwzględniane przy obliczaniu dochodu na osobę w rodzinie. Dzięki temu młodszy brat lub siostra będą mogli otrzymać pieniądze - jeśli dochód nie przekroczy 800 zł.
500 złotych to kwota na rękę czy brutto?
Na rękę. Nie będą od niej odprowadzane podatki i składki.
Czy trzeba wziąć ślub, by dostać te pieniądze?
Nie, nie trzeba. Pomoc ma przysługiwać bez względu na stan cywilny rodziców. Mogą wychowywać dziecko samotnie albo w związku małżeńskim czy nieformalnym.
A jeśli są po rozwodzie?
Wtedy pieniądze dostanie ten rodzic, który mieszka z dzieckiem i je utrzymuje.
Co trzeba będzie zrobić, by otrzymać pieniądze?
Złożyć o nie wniosek - przez internet lub w gminie.
Gdzie konkretnie?
O to trzeba zapytać w swoim urzędzie miasta lub gminy. To one mają wybrać rozwiązanie, które zapewni realizację wypłat. Od ich decyzji zależy, czy będziemy to załatwiać na przykład w urzędzie czy ośrodku pomocy społecznej.
Kto będzie musiał wykazywać dochody?
Rodzice lub opiekunowie wnioskujący o świadczenie na pierwsze dziecko. Podstawowe dane o dochodach gmina będzie mogła pozyskać również sama i w takiej sytuacji nie trzeba będzie dołączać tych informacji.
Można już składać wnioski?
Nie. Będzie to możliwe dopiero od momentu startu programu. Według zapowiedzi ma to nastąpić 1 kwietnia tego roku.
Pewnie będą kolejki. Co się stanie jeśli nie zdążę załatwić sprawy 1 kwietnia?
Do programu „Rodzina 500+” można dołączyć w dowolnym momencie. Jeśli wniosek złożymy w ciągu pierwszych 3 miesięcy jego trwania, dostaniemy wyrównanie wstecz. Czyli ani złotówka nie przepadnie. W kolejnych miesiącach świadczenie będzie wypłacane od miesiąca, w którym złożymy wniosek.
To prawda, że po pieniądze trzeba będzie chodzić osobiście?
Mają być wypłacane w sposób dogodny dla rodziców. Czyli przede wszystkim przelewem na konto, które wskażą.
A jak ten program będzie się miał do innych świadczeń dla rodziny, które pobieram?
Świadczenie wychowawcze 500 zł nie będzie liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczeń z innych systemów wsparcia. Dotyczy to w szczególności świadczeń z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego, świadczeń rodzinnych i dodatków mieszkaniowych.
Pieniądze będę dostawała rok czy na przykład pół roku?
Docelowo ma być tak, że prawo do świadczenia wychowawczego będzie ustalane na 1 rok - od 1 października do 30 września. A wnioski będzie można składać od 1 sierpnia. Pierwszy okres wypłacania świadczenia wychowawczego będzie jednak dłuższy. Potrwa od kwietnia 2016 roku do 30 września 2017 roku. Dzięki temu rodzice nie będą musieli składać dwóch wniosków, kiedy program już wejdzie w życie.
Projekt ustawy, która go dotyczy, trafił już do Sejmu. Kiedy może się zakończyć proces zatwierdzania?
W połowie lutego, najpóźniej do końca tego miesiąca - tak poinformowała nas Elżbieta Rafalska, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Uważa, że program rzeczywiście wystartuje od kwietnia.
Czy będą w nim zmiany dotyczące samotnych rodziców?
Aktualnie nie ma takich planów. Kryteria dochodowe mają być takie same dla rodzin pełnych, jak i niepełnych.
A czy w ogóle rozważana jest, ze strony rządu, jakaś korekta programu w stosunku do jego projektu, który trafił do Sejmu?
Z naszych informacji wynika, że nie przewiduje się żadnych znaczących korekt.
To prawda, że są już są próby wyłudzenia metodą na 500 zł na dziecko?
Tak. Powstają strony internetowe, na których można pobrać wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego - ale trzeba wysłać SMS-a, który jest kosztowniejszy niż normalny. Takie informacje z prośbą o zwrotną, kosztowniejszą wiadomość są też rozsyłane bezpośrednio na komórki. Nie daj się nabrać! Wniosek o przyznanie 500 zł będzie można dostać całkowicie za darmo. Pobierzesz go ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (www.mpips.gov.pl) oraz dostaniesz w swoim urzędzie gminy. Nie płać za to, co Ci się należy bezpłatnie.
A co gdy rodzina mieszka za granicą?
Projekt ustawy przewiduje, że świadczenie wychowawcze nie będzie przysługiwać rodzinie, jeżeli za granicą przysługuje jej wsparcie o podobnym charakterze (chyba że przepisy o koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy przewidują inaczej). Składając wniosek o przyznanie świadczenia, będziemy musieli informować o każdej zmianie mającej wpływ na prawo do niego, w tym także o zmianie miejsca zamieszkania. Jeśli przebywamy w innym państwie UE i złożymy tam wniosek o świadczenia rodzinne, tamtejszy organ poinformuje o tym fakcie polski urząd.
Co się teraz dzieje z projektem?
1 lutego Rada Ministrów skierowała projekt programu „Rodzina 500+” do Sejmu. Teraz pracują nad nim posłowie, później trafi do Senatu, a potem będzie go musiał podpisać prezydent. Zgodnie z zapowiedziami program ma wejść w życie od kwietnia i od tego momentu będzie można składać wnioski o wypłatę pieniędzy. Z informacji ministerstwa wynika, że urząd będzie miał trzy miesiące na wydanie decyzji i wypłatę. Jeśli wniosek złożymy do końca czerwca 2016, otrzymamy świadczenie z wyrównaniem od kwietnia. Mechanizmy zapobiegające marnotrawieniu świadczeń mają być stosowane tylko w nadzwyczajnych sytuacjach (na takich zasadach, jak w ustawie o świadczeniach rodzinnych).
Kto będzie brany w skład rodziny przy liczeniu dochodu?
W skład rodziny brane będą pod uwagę pozostające na utrzymaniu dzieci do ukończenia 25 lat i starsze - mające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z nią przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna.
Gdy w rodzinie z jednym dzieckiem, której dochód na osobę przekracza 800 zł, urodzi się drugie dziecko i dochód spadnie poniżej tej kwoty, będzie jej przysługiwało wsparcie na dwoje dzieci (do ukończenia 18. roku życia).
Bogatsza rodzina z dwojgiem dzieci też dostanie 500 zł?
Tak. Rodzina z dwojgiem niepełnoletnich dzieci będzie mogła otrzymać 500 zł na drugie i kolejne - niezależnie od dochodu.
Jak liczyć dzieci z tak zwanych patchworkowych związków?
Gdy rodzina posiada dzieci z poprzednich związków i wspólne dziecko, do jej składu wliczane będą wszystkie dzieci.
[b]Czy ktoś sprawdzi, jak wydajemy te pieniądze?[b]
Projekt zakłada możliwość kontroli wydatków, ale to mają być nadzwyczajne sytuacje. W przypadku sygnałów o marnotrawieniu pieniędzy u rodziny będzie można przeprowadzić wywiad środowiskowy. Jeśli coś będzie nie tak, urząd będzie mógł zamienić gotówkę na pomoc rzeczową (np. jedzenie i leki) lub opłacanie usług (np. opłata za pobyt w przedszkolu).
Wywiad środowiskowy będzie miał decydujące znaczenie. Jeśli ktoś nie wpuści pracownika socjalnego do domu, to będzie to traktowane jako odmowa przyznania pieniędzy lub wstrzymanie ich wypłaty.