Alfy budzą kontrowersje. Czy dadzą się polubić poznaniakom?

Do dziś wzbudzają wiele kontrowersji. Dla jednych to przykład modernistycznej zabudowy, dla drugich symbol komunistycznego reżimu. Bez wątpienia jednak Centralne Domy Towarowe, zwane potocznie Alfami, wpisały się w miejską tkankę i stanowią nieodłączny element zabudowy ul. św. Marcina.

Przez lata były przykładem jak brzydko może się zestarzeć miejska architektura. Zaniedbane, szare i brudne nie stanowiły wizytówki głównej ulicy Poznania ani całego miasta.

- Były głosy poznaniaków, którzy mówili: „Panie, zamiast zabrać się za remont Świętego Marcina, najlepiej przebudować Alfy”, a nawet by je zburzyć. Ludzie nie rozumieli, że te budynki nie należą do miasta, niektóre są po części państwowe, inne mają od kilku do kilkunastu właścicieli - mówi Mariusz Wiśniewski, wiceprezydent Poznania.

- Dla mojego pokolenia Alfy stanowiły nieodłączny element Poznania, od zawsze istniejący w mieście. Nie ulega jednak wątpliwości, że budynki przez lata uległy degradacji

- dodaje.

Najpierw jednak miasto ruszyło z przebudową ulicy. A za tym zmieniły się też... Alfy.

- Co prawda, nie wszystkie, ale mamy nadzieję, że zmieni się to w najbliższym czasie. Na skutek przebudowy Świętego Marcina zmobilizowaliśmy prywatnych inwestorów, by pochylili się nad Alfami i je odświeżyli - uzupełnia Mariusz Wiśniewski.

Rezygnacja z mieszczańskiego miasta

Dla miłośników modernizmu o wyburzeniu Alf nie może być mowy. Centralne Domy Towarowe, czyli pięć 12-kondygnacyjnych

wysokościowców wybudowano w latach 1965-1972 wówczas przy ulicy Czerwonej Armii (dziś Święty Marcin). Budynki postawiono w konstrukcji żelbetowej, w poprzecznym układzie ścian uzupełnionych słupami, a ściany osłonowe wykonano w konstrukcji alumi-niowo-drewnianej. Pozwoliło to na dowolne projektowanie wnętrz, a usytuowanie biurowców jako obiektów wolno stojących dodatkowo zapewniało dobre oświetlenie wszystkich pomieszczeń. Kompleks zaprojektował poznański architekt Jerzy Liśniewicz.

- Alfy są przykładem modernizmu, zrealizowanego w ówczesnych komunistycznych realiach. Przez lata pełniły funkcje handlowo-usługowo-biurowe. W budynkach mieściły się m.in. (kolejno, od ul. Ratajczaka): Poznańska Spółdzielnia Spożywców (prowadząca tutaj Spółdzielczy Dom Handlowy „Alfa”), Dyrekcja Miejskiego Handlu Detalicznego (tzw. obiekt „Centrum”), Wojewódzki Związek Spółdzielni Pracy (Dom Usług), Biuro Projektów Budownictwa Miejskiego „Miastoprojekt” oraz przedsiębiorstwo Merazet - opowiada prof. Piotr Marciniak z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej.

Zdaniem prof. Marciniaka dla rozwoju architektury i urbanistyki Poznania okres PRL był czasem wyjątkowym. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, na skutek włączenia ziem zachodnich do terytorium Polski, w znacznym stopniu wzrosła ranga miasta jako stolicy regionu. Poznań stał się ponownie ważnym ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym, a także naukowym i kulturalnym. Zwiększył się wyraźnie jego obszar i wzrosła liczba ludności. Powstały nowe budynki, zespoły i całe dzielnice miasta.