Bronisław Jastrzębski. Harcerz, żołnierz Armii Krajowej. Poznaj zapomnianego bohatera
Bronisław Jastrzębski „Damazy” w 1941 roku stworzył konspiracyjną Bojową Organizację „Wschód”. Bohater pochodził z Białegostoku. Jego waleczną postać chcą teraz przypomnieć harcerze
To, czego dokonał Bronisław Jastrzębski, według mnie, stawia go w szeregu z rotmistrzem Witoldem Pileckim - nie ma wątpliwości hm. Mariusz Dawidko, instruktor z ZHR, pasjonat historii z Grupy Historycznej Zgrupowanie „Radosław”.
- Pana Bronisława poznałem pod koniec lat 80. Zapamiętałem go jako miłego, skromnego, starszego pana - wspomina hm. Sławomir Andryszewski z ZHP Białystok.
Harcerze wpadli więc na pomysł, by jedną z naszych ulic nazwać imieniem Bronisława Jastrzębskiego. Umożliwia to ustawa dekomunizacyjna. - Chcemy mieszkańcom przypomnieć postać Jastrzębskiego, bo to nasz bohater. Ale zapomniany - podkreśla Andryszewski.
Odkrywamy Białystok. Teatr letni, restauracje, alejki i miejskie uciechy. W Rozkoszy
Bronisław Jastrzębski urodził się 14 maja 1910 roku w Białymstoku. Czas jego dzieciństwa przypada na bardzo burzliwy okres w historii naszego kraju. Po wybuchu pierwszej wojny światowej wraz z rodziną uciekł do Kijowa, gdzie przebywał w latach 1915-1920. Rodzina uciekła stamtąd w 1920 roku, tuż przed wojskami bolszewickimi wkraczającymi do Kijowa, jednym z ostatnich transportów wojskowych. W tym samym roku Jastrzębscy znowu osiedli w Białymstoku.
We wrześniu 1920 roku Bronisław wstąpił do 2. Białostockiej Drużyny Harcerskiej im. A. Mickiewicza przy gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta. Do połowy 1926 roku pełnił funkcje od drużynowego do szeregowego.
Ukończył studia prawnicze w Warszawie. Gdy we wrześniu 1939 roku wybuchła II wojna światowa, Jastrzębski zaangażował się w działalność konspiracyjną. Po ataku Niemców na Rosję w 1941 roku stworzył Bojową Organizację „Wschód”, której został komendantem. Działała m.in. na ziemiach białostockich.
Odkrywamy Białystok. W lesie Pietrasze podczas I wojny lądowały sterowce
- Bojowa Organizacja „Wschód” przekazała do Armii Krajowej dziesięć tysięcy osób. Biorąc pod uwagę działalność konspiracyjną była to siła, byli to przeszkoleni żołnierze - opowiada Mariusz Dawidko.
Dzięki pracy tej organizacji udało się zdobyć informacje o nowych pociskach niemieckich V1.
Jastrzębski walczył także w powstaniu warszawskim. Po jego zakończeniu - 2 października 1944 roku - białostoczanin dalej działał w Szarych Szeregach (to kryptonim Związku Harcerstwa Polskiego działającego w konspiracji - przyp. red.) oraz w „Nie”. Był tu do lipca 1945 roku kiedy na ulicy aresztował go słynny Różański.
- Nie był to zwykły funkcjonariusz UB, a jeden z tuzów - przypomina Mariusz Dawidko.
Odkrywamy Białystok. Białystok stał Fastami. Kiedyś pracowało tam ponad 7 tys. ludzi
Po ciężkim śledztwie Bronisław Jastrzębski, wyrokiem Wojskowego Sądu Okręgowego w Warszawie został skazany na karę śmierci. Potem karę tę zamieniono na 10 lat więzienia. Jednak na mocy amnestii w 1947 roku wyrok zmniejszono do pięciu lat.
Z więzienia Bronisław Jastrzębski „Damazy” wyszedł w listopadzie 1950 roku. Jako były żołnierz Armii Krajowej do 1960 roku aż dziesięć razy musiał zmieniać pracę. - Posypało mu się małżeństwo. By przeżyć pisał artykuły wydawane pod nazwiskami przyjaciół - opowiada Dawidko.
Po wyjściu z więzienia nie udzielał się publicznie, by nie narażać swoich byłych podkomendnych z czasów konspiracji. Jednak za swoje zasługi wojenne został odznaczony, m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi dla ZHP z Rozetą. Otrzymał też krzyż Virtuti Militari. Jastrzębski zmarł 6 października 1997 r. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
