Chcę wiedzieć. Śmiertelna cisza
11 marca 69-letni Sergiej Leonidowicz Łojko ogłosił, że nie jest już dziennikarzem i wstąpił do ukraińskich Wojsk Obrony Terytorialnej. Wcześniej, od końca lat 80. pracował m.in. dla Nowaj Gaziety i Los Angeles Times. Relacjonował konflikty zbrojne i rewolucje min. w Czeczenii, Afganistanie, Iraku i w końcu na Ukrainie. Współpracował z Arnoldem Schwarzeneggerem podczas kręcenia „Czerwonej gorączki” - pierwszego amerykańskiego filmu ze sceną na Placu Czerwonym. Jest Rosjaninem urodzonym w Finlandii, służył w armii sowieckiej, do niedawna mieszkał w USA.
Oglądam jego pierwszy materiał z Ukrainy. Tym razem to nie Sergiej zadaje pytania, a dziennikarka jemu. On w plenerze, w mundurze i z karabinem. Ona gdzieś w USA. Łojko opowiada co widział. Nie wstydzi się emocji, ale nie narzuca ich odbiorcy. Mówi albo do siebie, albo do Pana Boga. Z wyrzutem, że musi dotykać takiego nagromadzenia zła. Rzuca słowa w pustkę, która wypełnia filmowane przez niego, żywe do niedawna podkijowskie miasteczka: Irpiń, Hostomel, Bucza.
Amatorska kamera. Wywiad zmontowany ze zdjęciami. Żadna przemyślana reżyseria, za to emocje: rozpacz, żałoba, pustka. I obietnica zemsty. I świadkowie: cywile, żołnierze i a porzucone koty i psy. Łojko pociesza zwierzęta, zapewnia, że ich właściciele o nich nie zapomnieli, że zaraz tu będą. Nie widzimy jego łez, nie zmieściły się w kadrze. Ale my wiemy, że Siergiej płacze.
Film nie kosztował wiele, nie dostanie Oscara. Liczy się jednak jego siła i prawda. Bohaterami są ludzie, którzy zniknęli niedługo przed przybyciem na oddziału Serigeja. Odeszli, zginęli, zamordowano ich. Inni przeżyli i cierpią w samotności. Dojmująca jest także pustka. W pobliskim lesie świeci słońce. Nadeszła wiosna, ale zamiast radosnego śpiewu ptaków i tu panuje śmiertelna cisza. Poranione odłamkami drzewa nie zdążyły wypuścić pąków.