Fot. 123rf Reumatyzm dotyka głównie kobiety – to aż 70 proc. chorych
Reumatyzm to ogólna nazwa schorzeń polegających na pojawianiu się zmian w tkance łącznej, np. w stawach. To choroba osób starszych, ale zdarzają się przypadki reumatyzmu u młodych ludzi
Obrzęk, ból, zaczerwienienia, sztywność stawów – to tylko niektóre z sygnałów, które mogą oznaczać chorobę reumatyczną. Mogą na nią cierpieć nawet dzieci!
Tajemnicze schorzenie
Lekarze podkreślają, że wiek przy reumatyzmie nie ma wielkiego znaczenia. Tajemnicą są przyczyny powstawania reumatyzmu. Do końca nie wiadomo, jak dochodzi do zachorowania, ale jest pewne, że ma podłoże autoimmuno¬logiczne. To znaczy, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki, co doprowadza do przewlekłego stanu zapalnego. Tak samo powstaje np. toczeń. Szacuje się, że w Polsce choruje około 7 mln osób.
Reumatyzm dotyka przede wszystkim kobiety – to aż 70 proc. wszystkich przypadków. Istnieją wyliczenia mówiące, że jedną trzecią wszystkich rent przyznano właśnie z tego powodu. Na obecnym etapie rozwoju medycyny nie jesteśmy w stanie wyleczyć reumatyzmu.
Czym jest reumatyzm?
Tak naprawdę hasłem: reumatyzm określa się ponad 100 jednostek chorobowych. Chodzi o te związane ze stawami, ale tak naprawdę obejmują one także problemy tkanek okołostawowych, kręgosłupa, mięśni.
Do chorób reumatycznych zaliczamy schorzenia, które są przewlekłe, postępujące, upośledzają sprawność i niejednokrotnie doprowadzają do kalectwa. Najczęściej pacjenci cierpią z powodu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa i stawów obwodowych. Istnieją jednak schorzenia, które są groźniejsze w skutkach. To między innymi: zapalne narządu ruchu, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, łuszczycowe zapalenia stawów czy choroby układu tkanki łącznej, w których zajęte są również inne narządy wewnętrzne.
Jak się objawia?
Pierwszą rzeczą, która powinna nas zaniepokoić, jest ból niejasnego pochodzenia. Kiedy wiemy, że nie ulegliśmy żadnemu wypadkowi, nie mamy urazu, a jednak ból nie ustępuje. Kolejną niepokojącą rzeczą jest obrzęk. Pacjent powinien wówczas udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który zrobi wstępne badania i zdecyduje, czy stan kwalifikuje go do konsultacji ze specjalistą. Innymi objawami jest sztywnienie, zaczerwienienia, trudność w wykonywaniu ruchów. Lokalizacja bólów reumatycznych i obrzęków pomaga w prawidłowym rozpoznaniu choroby. Na przykład jeżeli symptomy mają związek z drobnymi stawami, wszystko wskazuje na ich reumatoidalne zapalenie.
Bóle stawów kręgosłupa i obręczy biodrowej to typowe objawy dla zesztywniającego zapalenia kręgosłupa.
Zespół Reitera można podejrzewać u pacjentów z zapaleniem skóry. U takich osób obecne są również zapalne zmiany w tęczówce i rogówce oka, oraz ropne zapalenie cewki moczowej.
Jak to leczyć?
Wszystko zależy od choroby i od przyczyny dolegliwości – czy objawy wynikają z przeciążenia, z choroby zwyrodnieniowej czy z procesu zapalnego stawów, a może objawy stawowo-mięśniowe występują w przebiegu innych schorzeń.
Reumatyzm można leczyć farmakologicznie (lekami prze¬ciw¬bólowymi i przeciwzapalnymi) oraz niefarmakologicznie, np. przez rehabilitację czy fizykoterapię.
Nowością jest terapia biologiczna. Przede wszystkim stosuje się ją w chorobach takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, łuszczycowe zapaleniu stawów, jak również w niektórych chorobach układowych tkanki łącznej.
Ponieważ leki biologiczne leczą w sposób bardziej intensywny, są włączane u pacjentów, u których nie skutkuje leczenie standardowe i nie dochodzi do remisji objawów zapalnych. Leki bilogiczne pozwalają na zahamowanie choroby. Stosuje się je od około ośmiu lat. W Polsce jednak bardzo rzadko.