Coraz większe długi seniorów, pomóc im mają nowe przepisy

Maciej Pietrzak

Na Pomorzu zadłużonych na kwotę ok. 210 milionów złotych jest ponad 16 tysięcy emerytów. 1 lipca weszło w życie prawo łagodzące wobec najbiedniejszch z nich egzekucję komorniczą

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że jedynie 20 proc. polskich emerytów i rencistów ocenia swoją sytuację finansową jako dobrą. Ten obraz potwierdzają też najnowsze dane Krajowego Rejestru Długów. Tylko w ciągu ostatniego roku zobowiązania najstarszej części społeczeństwa wzrosły 0 40 proc., czyli 350 mln zł. Lawinowo liczba emerytów-dłużników zaczęła rosnąć od 2012 r. Pomorze jest w tych statystykach w niechlubnej pierwszej piątce. Obecnie KRD notuje w naszym województwie ponad 16 tys. zadłużonych seniorów, z których każdy zalega średnio na kwotę ok. 13 tys. zł. Przeciętna, jedna z najniższych w Europie emerytura w Polsce, wynosi natomiast 2082,47 zł brutto, czyli ok. 1727 zł netto.

- Niskie emerytury i pogłębiające się problemy finansowe powodują, że polski emeryt szuka alternatywnych źródeł finansowania. Wystarczy dowód osobisty oraz ostatni odcinek emerytury i już można starać się o pożyczkę. Senior jest dobrym klientem dla banków i firm pożyczkowych, ponieważ jego stałe i pewne dochody przemawiają za udzieleniem mu finansowego wsparcia - mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Niskie emerytury i pogłębiające się problemy finansowe powodują, że polski emeryt szuka alternatywnych źródeł finansowania

Szczególnie niepokojące jest to, że zdecydowana większość zadłużonych emerytów (65 proc.) to osoby w przedziale wiekowym 60-69 lat, czyli te które dopiero co przestały pracować.

- Często bywa tak, że po przejściu na emeryturę, otrzymywane świadczenie okazuje się być niewystarczającym do utrzymania dotychczasowego poziomu życia. Przyzwyczajeni do pewnego standardu i jeszcze pełni energii do realizacji planów, chętnie zaciągają nawet drobne pożyczki, by móc podróżować lub spełniać marzenia. W tej grupie emerytów są też osoby, które wciąż spłacają zaciągnięte kilkanaście lat temu kredyty na kupno mieszkania czy wybudowanie domu - dodaje Adam Łącki.

Aż 21 proc. długów senioralnych stanowią zobowiązania wobec banków i innych instytucji pożyczkowych. Blisko 20 proc. to niezapłacone rachunki za czynsz, wodę, prąd i gaz. Z kolei 13 proc. to płatności za abonament telewizyjny, internet czy telefon.

Niestety, w spiralę zadłużenia seniorów bardzo często wpędzają też młodsi członkowie ich rodzin. Mające niskie dochody dzieci czy wnuki przy braku zdolności kredytowej ratują się dziadkami, których emerytura jest pewnym zabezpieczeniem ich pożyczki.

- W trosce o swoich najbliższych seniorzy nie wyobrażają sobie, aby mieliby nie pomóc dzieciom czy wnukom. Zapewniani są przez młodszych członków rodziny, że to tylko formalność, bo i tak oni będą spłacać zobowiązanie. W rzeczywistości jednak to właśnie na dziadków nierzadko spada obowiązek spłaty długu - podkreśla Jakub Kostecki, prezes zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

Problemem wśród seniorów jest także niewiedza na temat dodatkowych źródeł dochodu, które mogłyby wzmocnić domowy budżet np. gotówki zamrożonej w nieruchomości, czyli tzw. renty dożywotniej. To rozwiązanie szczególnie korzystne dla osób bezdzietnych. W zamian za przekazanie prawa własności do nieruchomości fundusz hipoteczny gwarantuje seniorowi comiesięczne świadczenie i możliwość dożywotniego mieszkania w swoim lokum zagwarantowaną przez wpis o tzw. służebności osobistej mieszkania do księgi wieczystej.

Lawinowo liczba emerytów-dłużników zaczęła rosnąć od 2012 r. W spiralę zadłużenia seniorów bardzo często wpędzają też młodsi członkowie ich rodzin

Pomocą w wychodzeniu z zadłużenia, szczególnie dla najbiedniejszych seniorów ma być też znowelizowana ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Weszła ona w życie 1 lipca. Zmiana polega na tym, że komornik musi teraz przy egzekucji zostawić seniorom przynajmniej 75 proc. najniższej emerytury. Do tej pory mógł na pokrycie zobowiązań zabrać im nawet połowę tego świadczenia.