Drobiazgi kultury. Szopka

Czytaj dalej
Fot. Michal Gaciarz / Polska Press
Zofia Gołubiew

Drobiazgi kultury. Szopka

Zofia Gołubiew

Szanowni Państwo, nie wiem, czy Państwo wiedzą, że w Muzeum Narodowym w Krakowie znajduje się bardzo wiele nieoczywistych skarbów - nie tylko obrazy wielkich mistrzów czy cenne wyroby rzemiosł artystycznych. Chcę dzisiaj opowiedzieć o pięknym przedmiocie związanym ze świętami Bożego Narodzenia.

Rokrocznie, w adwencie, wystawialiśmy w holu Gmachu Głównego sporą drewnianą szafę, która zawiera w sobie bożonarodzeniową szopkę. Być może niektórzy Czytelnicy ją widzieli. Ja również z przyjemnością przechodziłam koło niej, nieraz zatrzymując się i odnajdując jakiś nowy szczegół.

Jakież było moje zdziwienie, gdy w czytanej właśnie książce znalazłam informację o tym zabytku. Chodzi o książkę autorstwa Zofii z Odrowąż-Pieniążków Skąpskiej pt. „Dziwne jest serce kobiece… Wspomnienia galicyjskie”. To pamiętnik kobiety niezwykłej, pełnej zainteresowań, nieustannie się dokształcającej i bardzo pracowitej, zajmującej się działalnością społeczną, utalentowanej pianistki, matki siedmiorga dzieci. Imponujące!

Ale nie o niej chcę Państwu opowiadać, lecz o szopce. Zofia Skąpska, wspominając zwyczaje świąteczne w ich rodzinie, m.in. pisze: „…u cioci Kasi była śliczna włoska szopka odziedziczona po dziadkach Pieniążkach. Była to duża szafa z XVIII wieku, na dole komoda o trzech szufladach, a góra otwierana dwuskrzydłowo. Na skrzydle lewym wypalony Hołd Trzech Króli, na prawym Ucieczka do Egiptu, zaś wnętrze szafy za szkłem mieściło całą jasełkę w grocie ze żłóbkiem”. I dalej następuje drobiazgowy opis. Nie oprę się chęci zacytowania paru zdań: „Czego tam nie było? Godzinami stać można było w zachwycie. Cudny szewczyk o charakterystycznej twarzy niósł parę butków dla Dzieciątka, drugi zaś siedział na zydlu i dratwą szył butki. (…). Pasterze dźwigali jagnięta, barany i capy. Tu znowu z kobiałki wyglądały sery, a tam dwa kogutki. Po pagórkach skakały kozy i barany. (…) Zda się, że słychać było dźwięk gęślików i innych instrumentów muzycznych, z którymi biegła ta rzesza, by rozweselać Dzieciątko”. Niektóre figurki „rzeźbione z drewna gruszkowego, poumieszczane na pagórkach, dążące jako pastuszkowie do szopy Chrystusa. Wszystkie precyzyjnie wyrzeźbione, doskonale uchwycone w ruchu”.

Ten wspaniały zabytek został przez właścicielkę, Katarzynę Okoniową, ciotkę autorki, przekazany do naszego muzeum. Zofia Skąpska pisze: „Był czas, że bardzo żałowałam, że ta pamiątka rodzinna nie została u nas. Dzisiaj jednak widzę, że dobrze się stało”.

I ja tak myślę.

Zofia Gołubiew

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2025 Polska Press Sp. z o.o.

Dokonywanie zwielokrotnień w celu eksploracji tekstu i danych, w tym systematyczne pobieranie treści, danych lub informacji z niniejszej strony internetowej, w tym ze znajdujących się na niej publikacji, przy użyciu oprogramowania lub innego zautomatyzowanego systemu („screen scraping”/„web scraping”) lub w inny sposób, w szczególności do szkolenia systemów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji (AI), bez wyraźnej zgody Polska Press Sp. z o.o. w Warszawie jest niedozwolone. Zastrzeżenie to nie ma zastosowania do sytuacji, w których treści, dane lub informacje są wykorzystywane w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe. Szczegółowe informacje na temat zastrzeżenia dostępne są tutaj.