Jak sporządzić testament i dlaczego warto to zrobić
Własnoręczny zapis testamentowy bardzo ułatwia sądowe przeprowadzenie spadku
W przypadku, gdy spadkodawca nie zamierza zdawać się na przepisy prawa spadkowego, a szczególnie wtedy, gdy chce podzielić swój majątek inaczej niż stanowią reguły ustawowego dziedziczenia, ma do dyspozycji wygodny sposób przekazania swojej woli – testament.
Własnoręczny zapis testamentowy, opatrzony podpisem i datą, a jeszcze lepiej testament sporządzony w obecności notariusza, znakomicie też ułatwia sądowe przeprowadzenie spadku. Powinny o tym pamiętać wszystkie osoby myślące z troską o swoich spadkobiercach - jeśli chcą im zaoszczędzić niepotrzebnej mitręgi, a być może sporów i kłopotów, niech zawczasu sporządzą testament, w którym jasno i jednoznacznie wyrażą swoją wolę. Tym bardziej, że tak wyrażona wola jest potem trudna do podważenia.
Podstawowe reguły
Zacznijmy od podstawowych reguł co do formy testamentu. Nie są one zbyt szczegółowe – wystarczy, że swoją ostatnią wolę napiszemy odręcznym pismem na kartce papieru, składając pod tekstem swój podpis oraz zamieszczając datę (nie ma znaczenia, w którym dokładnie miejscu).
Testament musi być napisany w całości pismem odręcznym – napisanie go choćby w drobnej części pismem maszynowym czy komputerowym sprawi, że zostanie on uznany za nieważny.
Jeśli testator po sporządzeniu testamentu zechce dokonać w nim poprawek, skreślić bądź dopisać postanowienia, również i te zmiany należy opatrzyć podpisem oraz datą. Lepiej jednak napisać wtedy testament od nowa, a stary zniszczyć.
Testamenty zwykły i notarialny
Powyższe uwagi dotyczą najbardziej popularnego testamentu, tzw. zwykłego. Oprócz niego istnieje testament notarialny, który ma formę aktu notarialnego, sporządzonego przez notariusza w kancelarii notarialnej. Tutaj oczywiście konieczny jest tylko własnoręczny podpis testatora.
Każdy domyśli się, że testament notarialny jest „mocniejszy” od zwykłego. Wynika to z faktu, że sąd ma wtedy do czynienia z dokumentem urzędowym, o wysokim stopniu domniemania autentyczności i zgodności z prawdą. Podważenie takiego testamentu jest trudniejsze niż w przypadku testamentu zwykłego. Istotną przewagą tej formy testamentu jest też możliwość zawarcia w nim zapisu windykacyjnego, o czym w dalszej części artykułu.
Zmiana testamentu
Pamiętajmy, że dopóki żyjemy, zawsze możemy zmienić nasz testament. Jest to szczególny dokument, gdyż rodzi skutki prawne dopiero w chwili śmierci testatora.
Dwa najbardziej popularne rodzaje testamentów
Testament własnoręczny - testament taki spisujemy odręcznie na papierze. Nie można użyć komputera ani maszyny do pisania, nie może też spisać go inna osoba w naszym imieniu. Testament musi zostać przez nas podpisany. Należy też podać datę jego sporządzenia. Jednak brak daty nie powoduje jego nieważności, chyba że spadkodawca sporządzi inny testament opatrzony datą.
Testament własnoręczny nie wymaga świadków. Dokument z zapisem ostatniej woli można trzymać w domu, albo oddać na przechowanie notariuszowi. To drugie zostanie odnotowane w Notarialnym Rejestrze Testamentów (NORT).
W NORT można zarejestrować zarówno testamenty własnoręczne, jak i sporządzone przez notariusza. Wpis do rejestru jest dobrowolny i bezpłatny. Informacja o zarejestrowaniu testamentu ujawniana jest dopiero po śmierci testatora.
Testament notarialny - notarialny sporządzany jest w obecności notariusza i a formę aktu notarialnego. Notariusz spisuje naszą wolę, potem odczytuje ją na głos i jeśli nie mamy zastrzeżeń, podpisujemy się pod dokumentem. Swój podpis składa również notariusz.