Wszyscy mówią o kwocie 500 zł na dziecko, ale są również inne rodzaje pomocy dla rodziców. Można na przykład wziąć becikowe czy kosiniakowe albo zasiłek rodzinny z dodatkami
Państwo wspiera finansowo rodziny na różne sposoby – jednorazowo lub okresowo.
Becikowe
To jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. Jej wysokość to 1.000 zł na jedno dziecko. Ale nie każdy ją dostanie! Warunkiem uzyskania tej pomocy jest dochód rodziny, który w przeliczeniu na osobę nie przekracza 1.922 zł netto (na rękę). Ten dochód ustala się biorąc pod uwagę roczne dochody rodziny, a potem dzieli je przez liczbę domowników na utrzymaniu i 12 miesięcy.
Oprócz kryterium dochodowego jest jeszcze jeden warunek: matka musi pozostawać pod opieką medyczną nie później niż od 10. tygodnia ciąży do dnia porodu, na co trzeba mieć zaświadczenie (lekarza lub położnej).
Becikowe jest wolne od podatku dochodowego. Wniosek o jego wypłatę można złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka.
Gdzie złożyć wniosek? Każda gmina sama ustala instytucję, do której powinny trafić dokumenty. Może to być urząd miasta czy gminy albo ośrodek pomocy społecznej. Do wniosku obok zaświadczenia lekarskiego trzeba dołączyć akt urodzenia dziecka, ksero dowodu osobistego i oświadczenie, że nikt wcześniej nie pobrał na dziecko becikowego.
Kosiniakowe
To świadczenie przyjęte przez Sejm poprzedniej kadencji. Oficjalnie nazywamy je rodzicielskim, potocznie - kosiniakowym (pomysłodawcą był były minister pracy i polityki społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz), a czasami nowym becikowym. Obowiązuje od stycznia 2016 roku. Rodziny, którym urodzi się dziecko, a które z powodu swojej sytuacji zawodowej nie mogły skorzystać dotąd z urlopu rodzicielskiego lub macierzyńskiego, dostają 1.000 zł miesięcznie na rękę, przez rok.
To świadczenie jest dla tych rodziców, którzy nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego. Mogą z niego skorzystać:
- studenci,
- bezrobotni - niezależnie od tego, czy są zarejestrowani w urzędzie pracy, czy nie (gdy zostanie im przyznane świadczenie rodzicielskie, nie stracą statusu osoby bezrobotnej; będzie opłacana za nich składka na ubezpieczenie zdrowotne i będą uprawnieni do zasiłku dla bezrobotnych).
- osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych (w przypadku umowy-zlecenia lub tych umów, do których stosuje się przepisy o zleceniu, świadczenie będzie przysługiwać w przypadku braku uprawnienia do zasiłku macierzyńskiego; to jest gdy nieopłacane były składki na ubezpieczenie chorobowe),
- osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą – w sytuacji, gdy nie będą pobierały zasiłku macierzyńskiego. Z rodzicielskiego mogą skorzystać także rolnicy (wypłaca je im KRUS).
Liczba urodzonych dzieci nie ma wpływu na wysokość świadczenia, ale zostaje wydłużony okres jego pobierania, jeżeli urodzi się więcej niż jedno dziecko. Rodzice otrzymają świadczenie przez: 52 tygodnie (jedno dziecko) 65 tygodni (gdy urodzi się przy jednym porodzie lub zostanie przyjęte na wychowanie 2 dzieci) 67 tygodni (po urodzeniu przy jednym porodzie lub po przyjęciu na wychowanie 3 dzieci) 69 tygodni (analogicznie 4 dzieci) 71 tygodni (po urodzeniu 5 dzieci przy jednym porodzie lub przyjęciu na wychowanie 5 i więcej dzieci).
Wniosek składa się w ośrodku pomocy społecznej.
Kosiniakowe przyznawane jest niezależnie od dochodu rodziny, ale - uwaga! - wlicza się je do dochodu. Ma więc wpływ na prawo do innych świadczeń.
Zasiłek rodzinny oraz dodatki do niego
Zasiłek rodzinny ma pokryć część wydatków związanych z wychowaniem dziecka - nie tylko małego, ale i uczącego się.
Przyznanie tej pomocy jest uzależnione m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Wynosi ono 674 zł na rękę na osobę w rodzinie lub 764 zł w przypadku rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym do końca października (od 1 listopada 2017 r. nowe limity wyniosą odpowiednio 754 zł i 844 zł; od 1 listopada 2017 nastąpi też kolejny wzrost kwot zasiłku rodzinnego i dodatków do niego).
Ile obecnie można dostać? To zależy od wieku dziecka. Jeśli ma:
do 5 lat - dostaniesz 95 zł,
od 6 do 18 lat - 124 zł,
od 19 do 24 lat - 135 zł.
Od stycznia 2016 roku zaczęły obowiązywać nowe, korzystniejsze zasady. Dotąd gdy rodzina przekraczała próg dochodowy, traciła prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do niego.
Teraz świadczenia nie są już odbierane po przekroczeniu progu, ale stopniowo obniżane - wraz ze wzrostem dochodu. Za każde przekroczenie progu o 1 zł łączna kwota świadczeń przysługujących danej rodzinie jest pomniejszana o 1 zł, na przykład przy przekroczeniu progu o 20 zł, dostaniemy zasiłek rodzinny pomniejszony o tę kwotę. Tę zasadę nazwano „złotówka za złotówkę”, nie dotyczy ona programu 500 plus.
500 plus na dziecko
Z programu Rodzina 500 plus można skorzystać od pierwszego miesiąca życia dziecka do momentu ukończenia przez nie 18 lat - szczegóły dalej.
Co dla chorego dziecka
W styczniu tego roku weszły w życie przepisy o wspieraniu kobiet w ciąży i rodzin ,,Za życiem”. W przypadku urodzenia się dziecka z ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniem lub nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, które powstały w okresie rozwoju prenatalnego lub w czasie porodu, przysługuje - niezależne od dochodu - jednorazowe świadczenie 4.000 zł.
W tej trudnej sytuacji można także liczyć na pomoc asystenta rodziny.
Wniosek o świadczenie trzeba złożyć w urzędzie gminy lub miasta albo ośrodku pomocy społecznej w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka.
Pieniądze przysługują także dzieciom urodzonym w 2016 roku, jeżeli wniosek zostanie złożony w terminie.
Do wniosku trzeba dołączyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie lub nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w okresie rozwoju prenatalnego lub w czasie porodu. Wystawić je musi lekarz specjalista z dziedziny położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii. Konieczne jest też zaświadczenie, że matka co najmniej od 10. tygodnia ciąży była pod opieką lekarza.
Świadczenia nie wlicza się do dochodu, od którego zależy prawo do innych świadczeń.
Świadczenie nie przysługuje, jeśli dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie (np. dom pomocy społecznej) albo w pieczy zastępczej. Świadczenie nie przysługuje też w przypadku urodzenia martwego dziecka.
Rodzicowi, który zrezygnował z pracy zawodowej na rzecz opieki nad chorym dzieckiem przysługuje świadczenie pielęgnacyjne - od stycznia jest to kwota 1.406 zł netto miesięcznie. Poza świadczeniem rodzic ma także opłacane składki na ubezpieczenie społeczne.