KORONAWIRUS COVID-19. DLACZEGO DIETY KETOGENICZNA CZY WEGAŃSKA MOGĄ POMÓC ALE TEŻ ZASZKODZIĆ
Co pandemia koronawirusa Covid-19 ma wspólnego z naszą kondycją zdrowotną?
Otóż stan naszego zdrowia w sytuacji, gdy dojdzie do zakażenia, będzie decydować o przebiegu infekcji i jej skutkach. Tak więc JAK do tej pory dbaliśmy o zdrowie, nie jest bez znaczenia. Ale, jeśli jeszcze nie zaraziliśmy się wirusem, wciąż nie jest za późno na podjęcie odpowiednich kroków! Na początku powinnam opisać, czym jest koronawirus COVID-19 i jakie są zalecane postępowania zachowawcze, mające uchronić przed infekcją. Od unikania kontaktów po niedotykanie okolic ust i oczu bez uprzedniej dezynfekcji dłoni. Jednak ja będę się skupiać jedynie na mniej popularnych[1].
KORONAWIRUS- NOWEGO
Koronawirusy to niejednorodna grupa RNA wirusów odzwierzęcych, spośród których 7 gatunków może wywoływać infekcję człowieka. Cyklicznie co 2-4 lata pojawiają się epidemie infekcji dróg oddechowych powodowane przez jeden ze szczepów. Koronawirusy charakteryzuje szerokie rozpowszechnienie i częstość występowania oraz duża zdolność rekombinacji genetycznych. Sprzyja to powstawaniu międzygatunkowych zakażeń i epidemii (np. szczególnie niebezpieczny SARS-CoV-1 2003r i MERS 2012r). Zdolność szybkiej rekombinacji sprawia, że przebycie infekcji jednego szczepu nie uodparnia na kolejne.
ORGANIZM SAM SOBIE ŚWIETNIE RADZI
Aż 10-20% przeziębień uważa się za spowodowane koronawirusami, a jednocześnie większość społeczeństwa radzi sobie z przeziębieniami… Najwyraźniej organizm ludzki jest zdolny do zwalczenia infekcji [3]. Od czego zależy więc, czy organizm poradzi sobie z Koronawirusem i jak możemy mu w tym dopomóc? Uważne śledzenie informacji w mediach pozwala zauważyć pewne cechy wspólne ofiar COVID-19. Co prawda przesadne sianie paniki raczej ma na celu manipulację niż ostrzeżenie przed zagrożeniem…Ale do faktów.
Wiek
Zdecydowana większość ofiar COVID-19 to osoby starsze, najczęściej z chorobami współtowarzyszącymi. Zarówno wiek jak i choroby współtowarzyszące osłabiają układ immunologiczny, stąd słabsza zdolność zwalczania infekcji. Wśród nielicznych młodych pacjentów, którzy zmarli z powodu powikłań po infekcji COVID-19, odnotowano znaczną otyłość![1]. Niestety, na wiek nie mamy oczywiście wpływu.
ZADBAJ O SIEBIE JUŻ TERAZ– ROZPOCZNIJ DIETĘ SPERSONALIZOWANĄ
BOLESNA, ALE PRAWDA O OFIARACH COVID-19
Przykra prawda: za większość z wymienionych chorób współtowarzyszących jesteśmy odpowiedzialni my sami! Należą do grupy tzw. chorób cywilizacyjnych, czyli spowodowanych postępem. Wiążą się z życiem w biegu, stresie, niedoborem snu, wysoko przetworzonym jedzeniem ubogim odżywczo, bogatym w puste kalorie. Brakiem aktywności fizycznej, zanieczyszczonym środowiskiem, paleniem i innymi używkami. Skumulowane, przyczyniają się do osłabienia układu odpornościowego, rozwoju otyłości i wspomnianych jednostek chorobowych[4,5].
OCZYWISTE- NIEOCZYWISTE
Nikomu nie trzeba tłumaczyć, jak dieta ubogo wartościowa osłabia nasz układ odpornościowy. Coraz więcej też osób zdaje sobie ze znaczenia stresu i braku snu na zwiększenie podatności na infekcje. Oczywiste również zdaje się szkodliwe dla ludzkiego organizmu działanie zanieczyszczeń powietrza i używek. Niestety wciąż brak świadomości, jak istotne jest zachowanie odpowiedniej aktywności fizycznej i masy ciała w aspekcie odporności organizmu. W tym również w aspekcie pandemii COVID-19 [6].
WYSIŁEK FIZYCZNY VS KORONAWIRUS COVID-19
Systematyczny umiarkowany wysiłek fizyczny stanowi nieodzowny element profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych, nadciśnienia, cukrzycy oraz otyłości. zmniejsza napięcie i stres, usprawnia procesy metaboliczne , zwiększa wydolność tlenową i beztlenową organizmu, poprawia gospodarkę węglowodanową i lipidową. Rozwój tkanki mięśniowej, tzw. tłocznia mięśniowa poprawia cyrkulację płynów w układzie krążenia (krew i limfa), co pozwala efektywniej odżywiać tkanki. Dodatkowo w umiarkowany sposób podnosi ilość krążących we krwi krwinek białych odpowiedzialnych za reakcje odpornościowe. A przez usprawnienie procesów metabolicznych ułatwia spalanie nadwyżek kalorycznych i nadmiernej tkanki tłuszczowej oraz spowalnia starzenie organizmu. Nadmierny wysiłek może z kolei osłabić organizm. Zwiększa bowiem stres i obciążenie psychiczne, prowadząc do produkcji nadmiaru metabolitów obciążających wątrobę i nerki oraz powodując rozpad tkanki mięśniowej[7].
ROLA OTYŁOŚCI A KORONAWIRUS
Nadmiar tkanki tłuszczowej stanowi ogromne obciążenie dla układów: sercowo-naczyniowego, pokarmowego, kostno-stawowego oraz oddechowego. Wynika to z jednej strony ze zwiększonego zapotrzebowania na tlen średnio o 16% w stosunku do osób o prawidłowej masie ciała. Z drugiej- z utrudnionego oddychania spowodowanego nadmiernym nagromadzeniem się tkanki tłuszczowej wokół płuc od strony jamy brzusznej i klatki piersiowej. Przez to ograniczona jest możliwość swobodnego rozprężenia płuc, warunkującego prawidłową wymianę oddechową. Stosunkowo zmniejsza się też siła mięśni oddechowych w odniesieniu do zwiększonego oporu dróg oddechowych.
POWIKŁANIA OTYŁOŚCI
W przebiegu otyłości obserwuje się: przewlekły kaszel, astmę oskrzelową, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, obturacyjny bezdech senny, zespół hipowentylacji (obniżenia wentylacji), niewydolność oddechową.(częściową lub całkowitą)[8, 9]. Nieprawidłowa podaż tlenu wiąże się ze słabym dotlenieniem organizmu oraz zaburzeniem podstawowych procesów metabolicznych, w tym efektywnej produkcji ATP, ważnego substratu reakcji m.in. syntezy przeciwciał, cytokin, układu dopełniacza itp. elementów odpowiedzi immunologicznej.
PODKREŚLMY: PANDEMIA KORONAWIRUS COVID-19 DOTYCZY UKŁADU ODDECHOWEGO
Jej przebieg w znacznym stopniu zależy od tego, w jakim stanie przed zakażeniem znajdował się nasz układ oddechowy i układ odpornościowy! To jednak nie wszystko. Otyłość i ciężką otyłość (BMI >30 kg/m2 i BMI >35 kg/m2) odnotowano u 47,6% zakażeń COVID-19 o ciężkim przebiegu, wymagających stosowania inwazyjnej wentylacji mechanicznej, przy czym pilną potrzebę wdrożenia tej intensywnej terapii oddechowej 7,36- krotnie częściej obserwowano u pacjentów z BMI> 35 kg/m2 w stosunku do chorych z BMI>25 kg/m2. Udowodniono też zależność między nasileniem objawów choroby wraz ze wzrastającym BMI[10].
ADIPOCYTY
Badania sugerują również związek między adipocytami i komórkami podobnymi do adipocytów a rozległym zwłóknieniem płuc w przebiegu COVID-19. Za zwłóknienie płuc odpowiadają lipofibroblasty płucne. Istnieje możliwość przejścia adipocyty- miofibroblasty- lipofibroblasty. Odnotowano wysoką ekspresję enzymu konwertującego angiotensynę w adipocytach otyłych i chorych na cukrzycę. Prowadzi to do przekształcania tkanki tłuszczowej w potencjalny cel i rezerwuar wirusa[11,12]. PubMED opublikował Oświadczenie Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Badań nad Otyłością w sprawie globalnej pandemii COVID-19. W oświadczeniu jednoznacznie podkreśla się silny związek z otyłością i wysokim ryzykiem powikłań i śmiertelności w infekcji COVID-19[13].
JAK ZADBAĆ O SIEBIE W CZASIE PANDEMII KORONAWIRUS
Nie tylko częstą dezynfekcją rąk, noszeniem rękawiczek i maseczek oraz ograniczaniem kontaktów.Możesz też dla siebie:
1. Zmienić sposób odżywiania na dietę sprzyjającą wzmocnieniu układu odpornościowego. Bez względu czy ketogeniczna czy wegańska, odpowiednio zbilansowana powinna pokrywać zapotrzebowanie organizmu na makro- i mikroskładniki. Dzięki temu układ immunologiczny może funkcjonować na najwyższych obrotach.
2. Zapewnić sobie odpowiednią ilość snu i redukować stres.
3. Zadbać o prawidłową aktywność fizyczną.
4. Zredukować nadmierną masę ciała! Zarówno zwiększając aktywność fizyczną, jak i wdrażając zbilansowany i odżywczy sposób odżywiania. Najlepiej we współpracy z dietetykiem, który już ma niezbędną wiedzę i pozwoli Ci postawić pierwsze kroki. Zapraszam do konsultacji i spersonalizowanego programu dietetycznego!
Dbajcie o siebie!
ŹRÓDŁA
[1] https://www.coronavirus.gov/
[2] Pyrć K. Ludzkie koronawirusy, „Postępy Nauk Medycznych”, XXVIII (4B), Borgis, 2015, s. 48–54
[3] Zhi-Qi Zeng i inni, Epidemiology and clinical characteristics of human coronaviruses OC43, 229E, NL63, and HKU1: a study of hospitalized children with acute respiratory tract infection in Guangzhou, China, „European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases”, 37 (2), 2018, s. 363–369
[4] Walter C. Willett i inni, Prevention of Chronic Disease by Means of Diet and Lifestyle Changes, Dean T. Jamison i inni red., wyd. 2nd, Washington (DC): World Bank, 2006
[5] Bąk-Romaniszyn i inni, Choroby społeczne i cywilizacyjne – wybrane zagadnienia, Łódź: Uniwersytet Medyczny, 2013
[6] Jakub Gołąb, Marek Jakóbisiak, Witold Lasek, Tomasz Stokłosa: Immunologia. W-wa PWN, 2007
[7] Lee IM, Skerret PJ: Physical activity and all-cause mortality ; what is the dose-response relation ? Med. Sci Sports Exerc 2001, 33,supl, S 459
[8] Szczeklik A. (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: WMP, 2005
[9]Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych – Choroby układu oddechowego (J00–J99), ICD-10, tom I, wydanie 2008, str. 49-50
[10] Simonnet A, Chetboun M, Poissy J, Raverdy V, Noulette J, Duhamel A, Labreuche J, Mathieu D, Pattou F, Jourdain M; Lille. Intensive Care COVID-19 and Obesity study group.High prevalence of obesity in severe acute respiratory syndrome coronavirus-2 (SARS-CoV-2) requiring invasive mechanical ventilation. Obesity (Silver Spring). 2020 Apr 9.
[11] Kruglikov IL, Scherer PE. The role of adipocytes and adipocyte-like cells in the severity of COVID-19 infections.; Obesity (Silver Spring). 2020 Apr 27.
[12] Frühbeck G, Baker JL, Busetto L, Dicker D, Goossens GH, Halford JCG, Handjieva-Darlenska T, Hassapidou M, Holm JC, Lehtinen-Jacks S, Mullerova D, O’Malley G, Sagen JV, Rutter H, Salas XR, Woodward E, Yumuk V, Farpour-Lambert NJ, European Association for the Study of Obesity Position Statement on the Global COVID-19 Pandemic. Obes FSacts. 2020 Apr 27:1-5.
https://www.instagram.com/jessicanowak_dietetyk/
www.lifebalanceddiet.com
https://www.facebook.com/dietetykJessicaNowak/
tel. 882702015
ul. Francuska 182, 40-507 Katowice
NIP: 6342952994
