Fot. Freeimages.com
Kobiety coraz później rodzą dzieci. Socjolog: - W ciągu 10-15 lat będziemy mieć coraz starsze mamy.
Pani Dominika w przyszłym roku po raz pierwszy będzie obchodzić Dzień Matki. Jej synek przyjdzie na świat w sierpniu.
- Pobraliśmy się zaraz po studiach. Od kilku lat marzyłam o dziecku, ale zawsze były ważniejsze sprawy. Najpierw oboje z mężem chcieliśmy znaleźć dobrą pracę. Łatwo nie było, ale udało się. Potem uznaliśmy, że czas się rozejrzeć za własnym mieszkaniem i skończyć ze słonymi opłatami za wynajem. Oboje prawie jednocześnie dostaliśmy umowę o pracę na stałe, więc mogliśmy złożyć w banku wniosek o kredyt hipoteczny. Dwa lata temu odebraliśmy wreszcie klucze do własnego M. Od razu zdecydowaliśmy, że jeden pokoik przeznaczamy dla dziecka. Chcieliśmy urządzić mieszkanie tak, by było gotowe na przyjęcie malucha. Jesienią ubiegłego roku byliśmy już gotowi na powiększenie rodziny i się udało - opowiada bydgosz-czanka.
W lipcu skończy 31 lat, więc śmieje się, że będzie „starą” matką.
- Przynajmniej statystycznie. Większość moich koleżanek jednak pierwsze dziecko urodziła przed trzydziestką. Jedna nawet w trakcie studiów. Już się nie mogę doczekać przyszłorocznego Dnia Matki, gdy będę mogła przytulić swojego Kubu-sia - podsumowuje.
Wcześniej rodzą kobiety na wsi niż w miastach
Prof. Piotr Szukalski z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego przyznaje, że dopiero w ostatnich kilkunastu latach w naszym kraju podwyższył się wiek matek. Dane z lat 80. i 90. są niemal takie same jak w 2000 roku. Wtedy średnia wieku mam wyniosła 25-26 lat. W 2005 roku było to już 27 lat, w 2010 roku - 28 lat, a w 2015 - prawie 30 lat.
Zauważyć można tendencję, że wcześniej rodzą kobiety na wsiach niż w miastach, zwłaszcza tych największych. Najwcześniej mamami zostają panie z wykształceniem podstawowym, gimnazjalnym i zasadniczym zawodowym, a najpóźniej - z wykształceniem wyższym.
Prof. Piotr Szukalski przeanalizował również, w jakim wieku rodzą kobiety, które mają więcej niż jedno dziecko. W 2015 roku ich pierwsze dziecko przychodziło na świat, gdy miały prawie 27 lat, drugie - gdy miały prawie 31 lat, trzecie - gdy miały 33 lata, czwarte - gdy miały 34 lata, a piąte - gdy miały 35 lat.
Kiedy mieszanki naszego regionu zostają mamami?
Średnia wieku wynosi 29 lat i 2 miesiące i jest niższa niż średnia w kraju. Także mamy, które mają więcej niż jedno dziecko, rodzą swoje pociechy trochę wcześniej niż panie w innych regionach Polski.
Nie będą chciały mieć szybko dzieci
Czy w najbliższych latach można się spodziewać, że coraz później kobiety będą się decydować na dziecko?
Prof. Piotr Szukalski uważa, że tak będzie. - Zapewne wzorem innych państw europejskich czeka nas w trakcie najbliższych 10-15 lat dalsze opóźnianie decyzji prokreacyjnych - mówi prof. Szukalski.
A wszystko dlatego, że coraz więcej osób dostrzega zalety późniejszego rodzicielstwa. Tacy rodzice uchodzą za dojrzalszych emocjonalnie, bardziej cierpliwych, mających już ustabilizowaną sytuację zawodową.
Być może w najbliższym czasie, dzięki programowi „Rodzina 500 plus”, na dzieci będą się decydować młodsze kobiety.
- Jednak na dłuższą metę należy oczekiwać coraz częstszego rozpoczynania kariery macierzyńskiej około trzydziestego roku życia i kontynuowania jej do wieku trzydziestu kilku, czterdziestu lat - prognozuje prof. Piotr Szukalski.
Mam po czterdziestce jest coraz więcej
Późnych matek w ostatnich latach przybywa także w naszym regionie.
O ile w 2010 r. panie w wieku 35-39 lat urodziły 620 dzieci, to 5 lat później dzieci przyszło na świat prawie cztery razy więcej. Częściej mamami zostają też panie, które już przekroczyły czterdziesty rok życia.
Późne mamy najczęściej mie-szkają w dużych miastach. W 2015 roku aż 412 mieszkanek Bydgoszczy w wieku 35-39 lat urodziło dzieci. W Toruniu takich mam było 277. W obu tych miastach odnotowaliśmy też najwięcej mam w wieku 40-44 lata oraz w wieku 45-49 lat. Tych ostatnich łącznie było osiem. Warto zaznaczyć, że w 2015 roku wiele późnych mam odnotowano także w powiatach: bydgoskim, toruńskim, inowrocławs-kim oraz świeckim.
Co ciekawe, coraz więcej kobiet po 35 czy 40 roku życia rodzi dopiero swoje pierwsze dziecko. Dla porównania kilkanaście lat temu czterdziestoletnie matki rodziły swoje już trzecie czy czwarte dziecko.
Urlopy dla pracujących mam
Podstawowy urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) liczonych zasadniczo od dnia porodu.
Przed przewidywaną datą porodu kobieta może wykorzystać nie więcej niż sześć tygodni urlopu macierzyńskiego. Wówczas po narodzinach dziecka przysługuje jej część urlopu niewykorzystana przed porodem.
Urlop rodzicielski w wymiarze do 32 tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie).
Z urlopu rodzicielskiego można skorzystać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, jednorazowo lub w maksymalnie czterech częściach. Do 16 tygodni tego urlopu można wykorzystać później
Urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy (z tego każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do jednego miesiąca urlopu wychowawczego).
Jest udzielany maksymalnie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Jakie pieniądze należą się mamom
- Świadczenie wychowawcze z programu „Rodzina 500 plus" to 500 zł miesięcznie na dziecko do ukończenia przez nie 18 lat. Na drugie i kolejne dziecko w rodzinie świadczenie wychowawcze przysługuje niezależnie od osiąganego przez rodzinę dochodu. Natomiast wsparcie na pierwsze dziecko (pierwsze dziecko, to jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18 r. życia) przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł (lub 1200 zł - jeśli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne).
- Świadczenie rodzicielskie to 1000 zł miesięcznie przez rok od urodzeniu dziecka (lub odpowiednio dłużej w przypadku urodzenia podczas jednego porodu więcej niż jednego dziecka), dla tych, którzy nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego (czyli dla m.in. rodziców bezrobotnych, studentów, czy osób pracujących na umowach cywilno-prawnych). Świadczenie rodzicielskie przysługuje bez względu na dochód rodziny (nie ma kryterium dochodowego). Rodzic po świadczenie może się zgłosić w ciągu 3 miesięcy od dnia porodu i wówczas otrzyma świadczenie z wyrównaniem od dnia porodu. Jeżeli zrobi to w późniejszym terminie, świadczenie będzie mu przysługiwało od momentu złożenia wniosku.
- Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (tzw. becikowe). Przysługuje w wysokości 1000 zł jednorazowo. Wniosek o to świadczenie należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka. „Becikowe" przysługuje jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie przekracza kwoty 1922 zł. Ponadto, aby je otrzymać należy przedłożyć zaświadczenie potwierdzające pozostawanie przez kobietę pod opieką lekarza lub położnej nie później niż od 10. tygodnia ciąży do porodu – warunek ten nie dotyczy opiekuna prawnego dziecka, opiekuna faktycznego i rodzica adopcyjnego (uwaga: warunek przedłożenia takiego zaświadczenia obowiązuje również w przypadku ubiegania się o jednorazowy dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka).
Dla kogo zasiłek rodzinny
W przypadku, gdy przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 674 zł (lub 764 zł jeśli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne) przysługuje zasiłek rodzinny:
- 89,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;
- 118,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18. roku życia;
- 129,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 21. roku życia jeżeli dziecko kontynuuje naukę w szkole (w przypadku dziecka legitymującego się umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności zasiłek rodzinny przysługuje do 2 roku życia pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole lub w szkole wyższej).
Do zasiłku rodzinnego przysługują odpowiednio różnego rodzaju dodatki z tytułu:
- urodzenia dziecka – jednorazowo 1000 zł,
- opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego – 400 zł/mies. (z dodatku można skorzystać wyłącznie w okresie trwania urlopu wychowawczego),
- samotnego wychowywania dziecka –185 zł/mies. (niepełnosprawnego – 265 zł/mies.)
- kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego – do 5 roku życia – 80 zł/mies.; powyżej 5. roku życia – 100 zł/mies.
- rozpoczęcia roku szkolnego – 100 zł przyznawane jednorazowo raz do roku
- podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania: - 105 zł/mies. – w związku z zamieszkaniem w miejscowości, w której jest szkoła, - na wydatki związane z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której jest szkoła – 63 zł/mies.