Muzeum Fryderyka Chopina. Twoje spotkanie z Chopinem
Muzeum Fryderyka Chopina sprawuje pieczę nad największą na świecie, niezwykle zróżnicowaną kolekcją chopinianów – pamiątek związanych z życiem i twórczością kompozytora – która liczy ponad 7500 obiektów.
Ekspozycja stała
Kolekcja Muzeum zawiera rękopisy muzyczne, wydania dzieł Chopina, jego korespondencję, ikonografię historyczną i współczesną, drogocenne przedmioty osobiste, a także dokumenty związane z biografistyką, komentarzami krytycznymi do utworów i szeroko pojętą recepcją osoby i twórczości kompozytora. W roku 1999 część kolekcji Muzeum Chopina została wpisana na listę UNESCO „Memory of the World”, na której znajdują się obiekty wymagające szczególnej ochrony ze względu na ich unikatową wartość kulturową.
Historia zbiorów jest skomplikowana i burzliwa. Wiele pamiątek zaginęło bezpowrotnie, los wydawał się nie sprzyjać zachowaniu spuścizny po artyście – poczynając od licytacji majątku ruchomego pozostawionego w ostatnim mieszkaniu kompozytora, aż do spustoszeń i grabieży wojennych. Pomimo niesprzyjających wydarzeń historycznych pewna część spuścizny chopinowskiej ocalała, a pieczę nad nią objęło Muzeum Chopina.
Wystawa stała Muzeum Chopina, otwarta 1 marca 2010 roku w 200-lecie urodzin kompozytora, obejmuje dwanaście tematów zlokalizowanych na czterech poziomach zamku Ostrogskich (pałacu Gnińskich). Układ ekspozycji zaprojektowany został przez włoskie studio architektoniczne Migliore+Servetto, według scenariusza stworzonego przez zespół Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Wystawa wpisana jest w sposób wyrazisty i harmonijny zarazem w historyczne wnętrza odbudowanego po II wojnie światowej oraz zrewitalizowanego przed 2010 rokiem pałacu.
Każda z wysp tematycznych, oprócz obiektów oryginalnych i faksymile obiektów, które nie są pokazywane jako oryginały z przyczyn konserwatorskich albo z powodu pochodzenia z kolekcji obcych, zawiera treści audiowizualne i interaktywne. W większości przestrzeni, szczególnie w sali Kompozytor, obecna jest muzyka Fryderyka Chopina w nagraniach najwybitniejszych pianistów dokonanych na fortepianach pochodzących z czasów kompozytora, przywołujących oryginalne brzmienie dzieł Chopina.
Wystawa czasowa Od 15 maja do 12 września w Muzeum można oglądać wystawę czasową „Widzę muzykę”, która jest muzealną próbą „sportretowania” twórczości Chopina, podjętą na przykładzie dzieł wyłącznie ze zbiorów Muzeum Chopina. Przedstawia liczne wyobrażenia i inspiracje oraz pokazuje różne podejścia twórców do zagadnienia korespondencji sztuk – w tym artystycznego opracowania odczuwanej przez nich synestezji. Na część wystawy wpływ mają zwiedzający – samodzielnie mogą ułożyć przygotowane przez kuratora plakaty.
Jak wspomina jej kuratorka, Marta Tabakiernik: „Scenariusz wystawy ułożył się w podzieloną na tematy, wizualną narrację. Uchwytuje ona przeciwieństwa: słuchania zbiorowego i indywidualnego, wyobrażeń konkretnych i abstrakcyjnych, artystycznych postaw – oryginalnych i konwencjonalnych, wreszcie: słuchania poprzez patrzenie i słyszenia poprzez widzenie”.
Prezentowane na wystawie prace, np. Koncert pod pomnikiem w Łazienkach Królewskich Bogusława Szwacza, pokazują charakterystyczne dla słuchania Chopina scenerie i momenty. Sfera „wyobrażeń” o muzyce Chopina zostaje na ekspozycji omówiona za sprawą m.in. impresji do utworów kompozytora
z trzech różnych tek graficznych – Roberta Spiesa, Władysława Jahla i Eugeniusza Pichella. Wybitnym przykładom wykorzystania znaków i obiegowych chopinowskich motywów będzie można przyjrzeć się na pracach twórców Polskiej Szkoły Plakatu, takim jak Henryk Tomaszewski, Tadeusz Trepkowski czy Roman Cieślewicz.
Jako wizualizacje prób synestetycznego łączenia dźwięku i obrazu zaprezentujemy m.in. prace Iry Jeana Belmonta i Wojciecha Weissa. Ten pierwszy artysta, tworzący w nurcie nazwanym przez niego color-music expressionism, pozostawił ponad 100 prac synestetycznych. Weiss w wybranych pracach i szkicach umieszczał legendy barw odpowiadających danym tonacjom.
Rozpiętość estetyk i technik oraz postaw twórców układają się na wystawie w barwny kalejdoskop różnorodnych dzieł. Na koniec zestawiamy z nimi rękopis muzyczny Fryderyka Chopina. Ta pomazana kartka papieru, szkic (brudnopis) z zapisem kilku myśli do wspaniałego utworu – Poloneza-Fantazji – nie przestaje nas intrygować i inspirować: wywołuje bowiem skojarzenia z rysunkami abstrakcyjnymi, a nawet ze współczesnymi partyturami graficznymi – szczególnymi przykładami syntezy plastyki i muzyki.
Wystawie będą towarzyszyły liczne wydarzenia: zapraszamy do udziału w aktywnościach proponowanych dzieciom na facebookwej grupie „Dzieci widzą muzykę”, sobotnich spotkaniach w Salonie Chopinowskim czy oprowadzaniach. W ciągu trwania wystawy, w trakcie ostatniej godziny zwiedzania będzie można w sali koncertowej zasłuchać się w utworach ze specjalnie ułożonej playlisty, przez którą poprowadzi nas komentarz animatora muzealnego.
Pokazy specjalne i recitale fortepianowe
Na stałe zagościły w Muzeum Chopina także pokazy specjalne oraz koncerty muzyki fortepianowej.
W Sali Kompozytor prezentowany jest obecnie bezcenny rękopis autografu Poloneza fis-moll op. 44 z albumu Jadwigi z Zamoyskich Sapieżyny. Autograf Chopina w albumie księżnej Jadwigi to wklejona pojedyncza karta ze szkicem fragmentu poloneza, skomponowanego w 1841 roku. Pokaz specjalny rękopisu potrwa do 18 lipca. W ekspozytorze na poziomie 1. udostępniono zwiedzającym XIX-wieczną mosiężną żardinierę na kwiaty. Naczynie trafiło do Muzeum Fryderyka Chopina ze zbiorów Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w 2008 roku i do tej pory było prezentowane dotychczas jedynie raz. Pokaz ozdobnej wazy będzie miał miejsce do 14 czerwca.
Pokazy rękopisów oraz ekspozycje konserwatorskie trwają w Muzeum cały rok. O aktualnie prezentowanych obiektach można przeczytać na stronie instytucji.
W każdy weekend odbywają się również recitale fortepianowe. Zarówno w soboty jaki i w niedziele można wziąć udział w dwóch koncertach o 17:00 oraz 18:00. Niedzielne koncerty o godz. 17:00 są dodatkowo transmitowane na żywo na Facebooku Muzeum Chopina, Instytutu Chopina oraz kanale Chopin Institute na YouTube.
Bilety na recitale oraz pokazy specjalne są dostępne tutaj. W cenie biletu jest możliwe zwiedzanie ekspozycji stałej, wystawy czasowej oraz pokazów specjalnych. www.muzeum.nifc.pl
