Na tropie zaginionego miasta: Gdzie leży Stary Toruń?

Specjalny zespół, złożony ze specjalistów z różnych dziedzin, zajmuje się poszukiwaniem pierwszego Torunia. Odkrycie średniowiecznej Nieszawy odbiło się w archeologicznym świecie szerokim echem. Ze Starym Toruniem z pewnością będzie podobnie.

Teoretycznie wszystko jest jasne. W 1231 roku Krzyżacy przeprawili się przez Wisłę i na wielkim dębie założyli swoją pierwszą warownię na ziemi chełmińskiej. Dwa lata później lokowali w sąsiedztwie miasto, jednak ze względu na liczne powodzie niebawem przenieśli je w bardziej dogodne miejsce, położone na wysokim brzegu rzeki. Miejscowość Stary Toruń istnieje do dziś, ale gdzie dokładnie znajdowała się krzyżacka osada i jak wyglądała? Wiadomo, że w jej centrum znajdował się murowany kościół. Świątynia przetrwała zresztą kilka stuleci, zachowało się całkiem sporo dokumentów na jej temat. Gdzie szukać jej pozostałości?

W poszukiwaniu zaginionego miasta

Odpowiedzi na to pytanie naukowcy i pasjonaci lokalnej historii szukają już od dawna. Okolica mocno się pozmieniała, praktycznie każda większa powódź wpływała na ukształtowanie terenu. Poza tym miejsce sąsiadujące z brodem przez Wisłę było zamieszkiwane od setek lat. Trzy dekady temu na przykład archeolodzy trafili tu na ślad osady pamiętającej czasy starożytnych karawan, zapewne przeprawiających się w tym miejscu przez rzekę.

W 2016 roku zespół pasjonatów z Andrzejem Walczyńskim, historykiem z Zespołu Szkół w Górsku, na czele odnalazł średniowieczne dachówki, które mogły pochodzić ze starotoruńskiego kościoła. Przy tego typu poszukiwaniach świadomość i zaangażowanie ma pierwszorzędne znaczenie.

Ślady średniowiecznej Nieszawy

Niedawno, przeglądając gazety z 1897 roku, trafiliśmy na kilka wzmianek o tym, że przy budowie wału przeciwpowodziowego obok zamku dybowskiego robotnicy odkopali fundamenty domów i brukowane ulice - pozostałości miasta z wieków średnich. Komentatorzy z końca XIX stulecia uznali te skarby za ślady dawnego Podgórza, ale w rzeczywistości światło dzienne ujrzały resztki średniowiecznej Nieszawy, czego niestety nikt nie był wtedy świadomy.