Nie wszyscy lubią święta
Krzysztof Gąsior: - Osoby nie mające rodziny, które straciły kogoś bliskiego powinny dokładnie zaplanować świąteczny czas, żeby nie czuły się opuszczone i samotne.
O tym, że nadchodzące Święta mogą być trudnym czasem dla osób samotnych, chorych, bezdzietnych, rozwodzących się – rozmawiamy z Krzysztofem Gąsiorem, psychoterapeutą, dyrektorem Świętokrzyskiego Centrum Profilaktyki i Edukacji.
Czy to możliwe, że są ludzie, którzy nie lubią świąt?
Jak najbardziej istnieje całkiem spora grupa ludzi, którzy nie przepadają za świętami. Oni chcieliby, żeby był już styczeń. Święta to dla nich potworny stres z różnych powodów. Niektórzy są niewierzący, inni nie mają funduszy, żeby je zorganizować, kolejni mają ciężko chorych rodziców, albo zostają bez dzieci, bo zabiera je małżonek, z którym właśnie się rozwiedli. Są też osoby samotne, tzw. single, którym na codzień nie przeszkadza to, że żyją samotnie, ale w święta coś zaczyna ich uwierać, że dobrze by było mieć kogoś bliskiego, bo to taki rodzinny czas.
Zna Pan takie historie o ludziach, które w święta czują się wyjątkowo źle ?
Bardzo wiele. Kobiety nieraz opowiadają mi, że w Wigilię zaglądają w okna innych ludzi, z zazdrością i rozpaczą patrzą na całe rodziny siedzące przy stołach. Na dzieci, których nie mają, na prezenty, których nie otrzymali. Wtedy dokonują bilansu swojego życia i zastanawiają się dlaczego im nie wyszło. Niektórzy w święta zaczynają więcej pić, żeby utopić swoje smutki w alkoholu. Znam opowieść smutnej matki, której córka mieszkała za oceanem i nie miała z kim spędzić świąt. Dziewczyna czuła się koszmarnie. Matka radziła jej, żeby wprosiła się do rodziców koleżanki, po to, żeby nie była wtedy sama.19 letnia dziewczyna pytała czy wypada pójść do obcej rodziny. Ludzie przeżywają wtedy różne dylematy.
W święta częściej jeżdżą karetki pogotowia, lekarze nie pomagają tylko tym, którzy się przejedli, ale również niedoszłym samobójcom ?
Tak właśnie się dzieje. Czas świąt, wiele reklam telewizyjnych, wystroje miast, choinki, piękne świecidełka, wręcz wymuszają na człowieku to, żeby był w tym okresie bajecznie szczęśliwy. Jeśli tak się nie czuje, to dodatkowo uważa, że coś z nim jest nie tak. A jak do takiego samopoczucia dochodzi dodatkowo brak pracy, ciężki rozwód, niemożność sprostania oczekiwaniom najbliższych, brak poczucia wartości, to wielu postanawia skrócić swoje cierpienie i skończyć ze sobą. Dlatego zachęcam, żeby w ten okres być szczególnie wyczulonym na takie osoby przeżywające jakieś tragedie. Można wesprzeć ich ciepłym słowem, zaprosić do siebie do domu, podarować drobiazg.
W Święta bardzo przykro może być starszym osobom, którymi nie chcą zająć się dzieci i wysyłają ich na ten czas do szpitali, albo oni sami decydują się tam pozostać, żeby nie robić kłopotu najbliższym?
Znam wiele takich przypadków. Nieraz dochodzi do bardzo skomplikowanych sytuacji. Kiedy np. w jednym domu zostają 50 letnia pasierbica z 80 letnim ojczymem i całe miesiące się do siebie nie odzywają i tak samo jest w święta. Siedzą pozamykani w osobnych pokojach, nie są stanie przełamać niechęci do siebie. Podobnie może być, gdy przy jednym stole zasiądą osoby z rodziny nie pałające do siebie sympatią. Dzielą ich poglądy polityczne, żale z przeszłości, nie pozałatwiane sprawy. Potrafią utrzymać atmosferę podczas dzielenia się opłatkiem, a chwilę potem dochodzi do wypowiadania sobie różnych spraw, do kłótni.
Co można zrobić, żeby przeżyć niesnaski, rozpacz z powodu odejścia rodzica, czy samotność w święta?
Pewnie nie ma jednej dobrej recepty na każdą sytuację. W przypadku, gdy ktoś nie ma rodziny i spędza święta samotnie dobrze jest wcześniej zaplanować sobie dokładnie ten czas. Wyszukać filmy, programy, które chcielibyśmy obejrzeć. Zapisać na kartce plan każdego dnia, np. spacer, umówienie się z dawno nie widzianą ciocią, poczytanie ciekawej książki, zrelaksowanie się podczas ciepłej kąpieli. Taki plan pozwoli nam się czymś zająć i uniknąć rozpamiętywania naszego położenia. Gdy straciliśmy bliską osobę nie powinniśmy pozostawać w święta sami. Trzeba powiedzieć komuś z dalszej rodziny wprost, że boimy się świąt i zapytać czy nie moglibyśmy spędzić tego czasu z nimi. Można zwierzyć się, że puste miejsce przy stole wywołuje w nas wielką rozpacz. Inni powinni zrozumieć, że ciężko w takiej sytuacji cieszyć się świętami. Kłótni z rodziną też można uniknąć, gdy uwiadomimy sobie jakie życie jest kruche, że są rzeczy ważne i zupełnie bezwartościowe, które urastają do miary ogromnych problemów. Całkiem niepotrzebnie.