NOSPR: ambasador polskiej kultury świętuje jubileusz. A nawet dwa [ZDJĘCIA, LINIA CZASU]
Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia świętuje jubileusze: 80-lecie powstania i 70-lecie reaktywacji. Ważnych momentów w historii było wiele.
Orkiestrę dziś znaną pod nazwą Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia utworzył w 1935 w Warszawie Grzegorz Fitelberg, kierownik artystyczny i I dyrygent. Już dwa lata później, 1937 roku w historii zapisał pierwszy wyjazd zagraniczny Orkiestry na trzy koncerty w Paryżu z okazji Światowej Wystawy. Grzegorzowi Fitelbergowi i Orkiestrze przyznano wówczas Złote Medale. Fitelberg prowadził Orkiestrę do wybuchu II wojny światowej. Kolejny rozdział rozpoczął się w 1945 roku. Wtedy do Katowic przybyła 16-osobowa grupa muzyków by reaktywować pod dyrekcją Witolda Rowickiego Orkiestrę Radiową w Katowicach.
Ważnych momentów w historii Orkiestry było mnóstwo. 2 kwietnia 1955 roku do użytku Orkiestry oddano studio przy ul. Plebiscytowej 3 w Katowicach, które przyjęło nazwę Radiowy Dom Muzyki im. Grzegorza Fitelberga. W 1968 roku otrzymała nazwę Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia i Telewizji, zaś osiem lat później odbyło się nagranie opery Borys Godunov Musorgskiego, pierwszy raz na świecie w wersji oryginalnej, dla EMI pod dyrekcją Jerzego Semkowa
35 lat temu, 1 października miał miejsce pierwszy koncert w nowej siedzibie NOSPR (WOSPRiTV) – gmachu byłego Ośrodka
Doskonalenia Kadr KW PZPR przy ówczesnych placu Dzierżyńskiego (obecnie Centrum Kultury Katowice im. K. Bochenek przy pl. Sejmu Śląskiego). Z kolei 1 września 1989 roku odbył się koncert poświęcony 50. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Dyrygowali: Leonard Bernstein, Krzysztof Penderecki, Lukas Foss, udział wzięli Barbara Hendricks, Liv Ullmann, Herman Prey i inni. W programie dzieła Beethovena, Bernsteina, Pendereckiego, Schonberga i Mahlera, Z koncertu przeprowadzono 90-minutowy bezpośredni przekaz satelitarny.
NOSPR to ambasador polskiej kultury na świecie. Orkiestra występowała niemal we wszystkich krajach Europy, w obu Amerykach, a także w Japonii, Hongkongu, Chinach, Australii, Nowej Zelandii, Korei i w krajach Zatoki Perskiej. Oprócz nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia orkiestra zrealizowała ponad 200 płyt CD dla renomowanych wytwórni.
– Jeśli chodzi o nagrania i dokumentację muzyki polskiej to NOSPR ma olbrzymie zasługi - mówi Antoni Wit, który w 1983–2000 był dyrektorem naczelnym i artystycznym NOSPR. – Już w latach 70. Lutosławski nagrał wszystkie swoje utwory dla prestiżowej zachodniej firmy. Później ja miałem przyjemność dla firmy Naxos nagrać utwory Lutosławskiego, wiele utworów Kilara, Góreckiego, Pendereckiego, ale też kompozytorów minionych epok, jak Paderewski, Wieniawski. To wszystko plus udział NOSPR w ważnych imprezach międzynarodowych powoduje, ze pozycja tego zespołu jest centralna w Polsce - dodaje.
Jak przyznaje Antoni Wit, znaczenie mają też wydarzenia z ostatnich dwudziestu lat. – Otrzymanie tytułu Narodowej Orkiestry Polskiego Radia, przejście pod patronat Ministerstwa Kultury - mówi.
Przeprowadzki też były istotne. – Dlatego, że za każdym razem NOSPR uzyskiwał znacznie lepsze warunki pracy i oczywiście znacznie liczebniejsza publiczność mogła korzystać z koncertów. Jak na początku lat 80. NOSPR przeniósł się na plac Sejmu Śląskiego to widownia miała 1000 miejsc. To nie było to co 350 miejsc w małej sali na ulicy Plebiscytowej. Nie była to sala doskonała, ale umożliwiała realizację wielu ważnych nagrań również dla dyskografii światowej. A wybudowanie obecnie tej znakomitej sali to jest krok milowy w funkcjonowaniu zespołu - podkreśla Antoni Wit.
Nowy gmach NOSPR przy placu Kilara od roku jest chlubą nie tylko Katowic.