Nowe formy oszczędzania na emeryturę w III filarze

Andrzej Gębarowski

Jak zapowiada wicepremier Morawiecki, jego plan ma wejść w życie od 1 stycznia 2018 roku

Znaczne wzmocnienie części kapitałowej systemu emerytalnego, powstanie nowych kont w ramach III filara oraz likwidacja otwartych funduszy emerytalnych OFE - tak w skrócie opisać można propozycje zawarte w Programie Budowy Kapitału przedstawione przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego.

Cele ogólne

Zacznijmy od szczegółów wzmocnienia III filara systemu emerytalnego w ramach Programu Budowy Kapitału. Najważniejszym celem Programu Budowy Kapitału jest utworzenie systemu powszechnych, dobrowolnych pracowniczych oraz indywidualnych programów kapitałowych. Te nowe formy oszczędzania miałyby stanowić drugą - obok ZUS - podstawę świadczeń emerytalnych.
Efektem realizacji programu ma być zwiększenie o 5,5 mln osób liczby uczestników Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) oraz zwiększenie do 16,5 mln liczby aktywnych posiadaczy Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE).

Aktualny stan III filara daleki jest od powszechności: z funkcjonujących obecnie Pracowniczych Programów Emerytalnych korzysta zaledwie 381 tysięcy osób, zaś liczba oszczędzających na IKE sięga 850 tysięcy i od lat prawie się nie zmienia.

Program Budowy Kapitału obejmuje m.in.:

1. wprowadzenie powszechnego systemu dobrowolnych pracowniczych programów emerytalnych w sektorze przedsiębiorstw – chodzi o Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK),
2. reformę indywidualnych programów emerytalnych funkcjonujących obecnie w ramach III filaru – uproszczenie IKE oraz IKZE, a także wprowadzenie Indywidualnych Planów Kapitałowych (IPK) dla mikroprzedsiębiorstw,
3. przebudowę modelu funkcjonowania kont Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE), a faktycznie ich likwidację.

Dla pracowników - automatyczny zapis

W ramach powszechnego III filara powstaną Pracownicze Plany Kapitałowe i Indywidualne Plany Kapitałowe. Będą one przypisane - na zasadzie automatycznego zapisu - pracownikom sektora przedsiębiorstw. W przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej 19 pracowników utworzone zostaną programy emerytalne w oparciu o Pracowniczy Plan Kapitałowy (PPK), natomiast mikro i małe przedsiębiorstwa zatrudniające do 19 pracowników będą wybierać pomiędzy Pracowniczym Programem Kapitałowym a zaoferowaniem pracownikom Indywidualnych Planów Kapitałowych wybranej instytucji finansowej. Zasady uczestnictwa i zachęt fiskalnych będą jednakowe dla PPK i IPK.

Program Budowy Kapitału obejmuje m.in.:

• wprowadzenie powszechnego systemu pracowniczych programów emerytalnych w sektorze przedsiębiorstw – Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK); konta PPK mają być zakładane automatycznie,
• reformę indywidualnych programów emerytalnych funkcjonujących obecnie w ramach III filara – uproszczenie Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE) oraz Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), a także wprowadzenie Indywidualnych Planów Kapitałowych (IPK) dla mikroprzedsiębiorstw,
• przebudowę modelu funkcjonowania kont Otwartych Funduszy Emerytalnych (OFE) – rozdysponowanie ulokowanych tam kapitałów pomiędzy Fundusz Rezerwy Demograficznej (1/4) a „nowe” konta IKE (3/4).

Autor: Andrzej Gębarowski