Obraz obozowego życia, wyłaniający się z pamiętników australijskich jeńców, wygląda na sielankę, ale to tylko pozory

Do tradycyjnej zadumy związanej ze Wszystkimi Świętymi dodać warto nowy fragment z dziejów Podgórza dotyczący pochówków sprzed ponad stulecia.

Historia dotyczy zarówno katolików, jak i ewangelików, którzy dominować zaczęli w Podgórzu od czasu budowy dworca Toruń Główny, a w pierwszej dekadzie XX wieku stanowili już niemal 70 procent liczby podgórzan.

Katolików życie parafialne

Katolicy z Podgórza użytkowali poreformacki kościół z XVII wieku pw. św. św. Piotra i Pawła, który po kasacie zakonu (1832 r.) zyskał funkcję parafialną.

Mało kto wie, że wcześniej plebania funkcjonowała w niewielkim domu przy ul. Hallera 2 - na skraju pola należącego do parafii (w latach międzywojennych dzierżawił je ogrodnik Jan Lendzion, a w czasach PRL jego syn Stanisław). Dziś ta świątynia, najstarsza zachowana budowla Podgórza, to najcenniejszy zabytek lewobrzeża.

Na lewobrzeżu funkcjonowały dwa klasztory - Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela, czyli redemptoryści - od 1921 roku, na Stawkach, oraz Córki Najświętszej Maryi Panny od Siedmiu Boleści, czyli serafitki - od 2 maja 1926 r. w kamienicy przy ul. Wyrzyskiej

... i ewangelików

Podgórscy ewangelicy aż do 1893 roku, kiedy ustanowiono tu parafię, uczęszczali na nabożeństwa „do miasta”, tj. do Torunia - do kościoła staromiejskiej gminy ewangelickiej pw. Świętego Krzyża (obecnie oo. jezuitów pw. Ducha Świętego).

Własną świątynię w stylu neogotyckim wznieśli w latach 1896-1897, wraz z przykościelną szkołą, później pobudowano plebanię (1903 r., ul. Paderewskiego 2, obecnie Zespół Opiekuńczo-Lecznicy ss. serafitek), dzwonnicę (1937). We wrześniu 1939 roku świątynię zbombardowali hitlerowcy, pozostałości rozebrano.

Cmentarne plany

Podgórskie cmentarze parafialne: katolicki i ewangelicki, mają po dwie lokalizacje - z racji szczupłości miejsca z czasem „stary” cmentarz w centrum wygaszano, uruchamiano nowy, na obrzeżu miasta.