Podniebna gmina Morawica [WIDEO, ZDJĘCIA Z LOTU PTAKA]

Bartłomiej Bitner

Gmina Morawica jest jedną z dziewiętnastu i jedną z sześciu miejsko-wiejskich gmin w powiecie kieleckim. Powierzchniowo do gigantów może się nie zalicza, ale jest za to jedną z najliczniej zamieszkanych. W adresie zameldowania ma ją prawie 16 tysięcy osób.

Morawica jest gminą podmiejską. Z Kielcami – stolicą województwa świętokrzyskiego – graniczy od północy. Od wschodu sąsiaduje z Daleszycami i Pierzchnicą, od południa z Kijami i Chmielnikiem, od zachodu z Sobkowem i Chęcinami, a od północnego zachodu z Sitkówką-Nowinami. Geograficznie gmina Morawica leży na styku Wyżyny Kieleckiej i Niecki Nidziańskiej.

Na gminę Morawica składają się 24 miejscowości. Najważniejszą jest oczywiście Morawica, która od 1 stycznia 2017 roku posiada prawa miejskie. To tu znajduje się Urząd Miasta i Gminy, tu także mamy główne miejsce kulturalnych wydarzeń – Samorządowe Centrum Kultury. Obie jednostki mieszczą się w bardzo nowoczesnym budynku, oddanym do użytku jesienią 2013 roku. „Kulturalną” całość dopełnia otwarte w minione wakacje kino „Za Rogiem”, które znajduje się w wyremontowanej budowli, użytkowanej niegdyś na potrzeby szpitala.

Morawica liczy ponad 1700 mieszkańców i – co ciekawe – nie jest największą miejscowością w gminie. Jednak to właśnie na jej terenie spotkamy obiekty, które są bardzo istotne, na przykład jeśli chodzi o sport i rekreację. To tutaj znajdują się pływalnia „Koral” czy zalew, gdzie lubią wypoczywać nie tylko okoliczni mieszkańcy. Jest także stadion Moravii – jedynego piłkarskiego klubu z terenu gminy, który aktualnie gra w lidze okręgowej.

Jeśli chodzi o ciekawe, mające wieloletnią historię budynki w Morawicy, to takim niewątpliwie jest zabytkowy młyn wodny ze spichlerzem. Wybudowano go w 1905 roku i w tym czasie był jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów w regionie. Tuż obok młyna płynie Czarna Nida, a kilkaset metrów na południe, po zachodniej stronie drogi wojewódzkiej numer 766 prowadzącej do Pińczowa, znajduje się strefa przemysłowa, na której terenie siedziby i zakłady ma wiele firm oraz przedsiębiorstw.

Największa miejscowość w gminie Morawica to Bilcza. Liczy ponad 3100 mieszkańców, a liczba ta imponująca jest dlatego, że to tu przeważnie osiedlają się ci, którzy z Kielc „uciekają” na południe. Z tego względu rozmiarami imponuje osiedle domków mieszkalnych – drugie takie, lecz znacznie mniejsze, jest w Dyminach, na samej północy gminy. W Bilczy na uwagę zasługują także hala sportowa przy Szkole Podstawowej imienia księdza Piotra Ściegiennego oraz kościół pod wezwaniem Świętego Kazimierza. W tej miejscowości działa także Ośrodek Jeździecki Bilcza.

Można więc pomyśleć, że gmina Morawica to sypialnia Kielc. Tak, ale nie tylko z tym jest kojarzona. Morawica to także przemysłowy charakter. Na jej obszarze działalność prowadzi ponad tysiąc podmiotów gospodarczych. Strefa przemysłowa znajduje się więc również w Dębskiej Woli, wzdłuż drogi wojewódzkiej. Niedaleko, w tej samej miejscowości, na terenie nieczynnych wyrobisk kopalni „Morawica” jest tor motocrossowy, gdzie miłośnicy motocykli i adrenaliny mogą sprawdzić moc maszyn, na których jeżdżą. Tor ma dwa kilometry długości, a szerokość trasy wynosi osiem metrów.

Na południe od Dębskiej Woli mamy Chałupki. To wieś, która słynie w regionie z wielowiekowych tradycji garncarskich. Początki garncarstwa w tej miejscowości przypadają na połowę XVI wieku, a w 1935 roku istniało tu aż 69 warsztatów garncarskich. Dziś pamiątką po nich jest Ośrodek Tradycji Garncarstwa – obiekt o muzealnym charakterze.

Południowo-wschodnia część gminy to Wola Morawicka i dalej Lisów. Obie leżą przy drodze krajowej numer 73, ale o ile ta pierwsza miejscowość stanowi niejako przedłużenie Morawicy, o tyle Lisów z każdej strony otoczony jest łąkami i lasami. Właśnie w takim bliskim sąsiedztwie znajduje się zoo „Leśne Zacisze”, w którym można zobaczyć ponad sto gatunków zwierząt.

Warto także wspomnieć o Brzezinach. To najbardziej na zachód wysunięta miejscowość w gminie Morawica. W dodatku jest drugą pod względem liczby mieszkańców – zamieszkuje ją ponad 2200 osób. W Brzezinach zabudowania ciągną się wzdłuż drogi wojewódzkiej numer 763. Tutaj, na wzgórzu, znajduje się zabytkowy, pochodzący z XVII wieku kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Przez Brzeziny przebiega linia kolejowa łącząca Kielce z Buskiem-Zdrojem.