Policjanci będą karani nawet za rok pracy w PRL
Mundrowi emeryci właśnie dostają decyzje o zabraniu im 2/3 świadczeń. Finansowe restrykcje dotykają nawet zasłużonych policjantów po 20 latach pracy w wolnej Polsce. Wystarczy, że rok pracowali w PRL...
- Właśnie otrzymałem decyzję Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji o zmniejszeniu emerytury. Czuję się tym bardzo pokrzywdzony. Obowiązki swoje wykonywałem nienagannie, niejednokrotnie z narażeniem życia, zostałem kilkukrotnie nagrodzony. Byłem też pozytywnie zweryfikowany. Teraz otrzymałem „nagrodę” tylko i wyłącznie za to, że pełniłem służbę przed 1990 rokiem przez niecałe dwa lata - żali się pan Adam, były policjant z Torunia.
Jemu emeryturę przycięto o 2/3. Jak relacjonują toruńscy prawnicy, takich spraw za chwilę będą setki. Po pomoc zaczynają przychodzić byli policjanci, których historie służby budzą wyłącznie szacunek. „Nagrodzony za rozbicie międzynarodowego gangu kradnącego samochody”, „awansowany za rozbicie gangu handlarzy narkotyków Lipno-Włocławek” - takie zapisy mają w aktach.
Pierwsze decyzje
Co się dzieje? W ostatnim czasie zapadają pierwsze tego typu decyzje dyrektora emerytalno-rentowego MSWiA, wydawane na podstawie ustawy z 16 grudnia 2016 roku o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy policji, ABW, agencji wywiadu, służby Kontrwywiadu Wojskowego, służby Wywiadu Wojskowego, CBA, straży granicznej, BOR, Państwowej Straży Pożarnej i służby więziennej i ich rodzin. Ustawa dotyczy emerytur i rent wymienionych funkcjonariuszy, którzy służyli: „na rzecz totalitarnego państwa” od 22 lipca 1944 roku do 31 lipca 1990 roku. W założeniu ustawy nie ma znaczenia to, że po weryfikacji osoby te przeszły do UOP, policji czy innych służb mundurowych i pracowały dla wolnej Polski.
- Moim zdaniem ta ustawa budzi poważne wątpliwości co do jej zgodności z szeregiem zapisów konstytucji, a także Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
- mówi Piotr Domański, adwokat.
- Moim zdaniem ta ustawa budzi poważne wątpliwości co do jej zgodności z szeregiem zapisów konstytucji, a także Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności - mówi adwokat Piotr Domański z Torunia. - Niestety, obecna sytuacja prawna (mam na myśli funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego, planowane zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa, postępowania toczące się przed TK, dotyczące chociażby zgodności z konstytucją zapytań prawnych przesyłanych przez sądy do Sądu Najwyższego) jest bardzo złożona. I mocno komplikuje możliwości prawidłowego i rzetelnego zbadania zgodności z konstytucją opisywanych zmian emerytalnych w ustawie.
Jak może pomóc adwokat mundurowemu, który odbiera właśnie decyzję MSWiA? Może przygotować odwołanie do sądu i żądanie zmiany decyzji, powołując się na szereg zapisów konstytucji. Takich jak chociażby ochrona praw nabytych i zasady sprawiedliwości społecznej, zaufania obywateli do państwa i tworzonego przez nie prawa oraz tego, że prawo nie działa wstecz. Ale los takich odwołań może być niepomyślny dla skarżących.
Warto również zaznaczyć, iż zgodnie z art. 8a opisywanej ustawy, MSWiA może „odpuścić” stosowanie nowych przepisów wobec osób, które pełniły krótkotrwałą służbę przed 31 lipca 1990 roku, bądź też rzetelnie wykonywały obowiązki po 12 września 1989 roku, w szczególności z narażeniem życia.
Przypadek nieznany
- Niestety, nie jest mi znany jakikolwiek przypadek wydania takiej decyzji - podkreśla adwokat.
Obniżki emerytur nawet o 2/3 dotyczą nie tylko policjantów, ale także tych, którzy służyli w jednostkach MON (Wojskowa Służba Wewnętrzna, Wojska Ochrony Pogranicza), słuchaczy kursów SB, wykładowców i pracowników szkół milicyjnych i MSW.
- Pierwsze decyzje obniżające emerytury dopiero zaczęły być ujawniane i trudno mówić dokładnie o skali problemu. Szacuje się, iż decyzjami objętych zostanie 30-40 tysięcy osób w Polsce - kończy adwokat Piotr Domański.
Katalog osób objętych nową ustawą:
Art. 13b.
1. Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się służbę od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. w niżej wymienionych cywilnych i wojskowych instytucjach i formacjach:
1) Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego;
2) Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego;
3) Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego;
4) jednostki organizacyjne podległe organom, o których mowa w pkt 1-3, a w szczególności jednostki Milicji Obywatelskiej w okresie do dnia 14 grudnia 1954 r.;
5) służby i jednostki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, i ich poprzedniczki, oraz ich odpowiedniki terenowe:
a) nadzorujące prace jednostek wypełniających zadania: wywiadowcze, kontrwywiadowcze, Służby Bezpieczeństwa, czynności operacyjno-techniczne niezbędne w działalności Służby Bezpieczeństwa, odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze aspekty pracy w służbie bezpieczeństwa:
– Gabinet Ministra Spraw Wewnętrznych,
– Główny Inspektorat Ministra Spraw Wewnętrznych, z wyłączeniem Zespołu do spraw Milicji Obywatelskiej w wojewódzkich komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich urzędach spraw wewnętrznych,
– Wojskowa Służba Wewnętrzna Jednostek Wojskowych MSW,
– Zarząd Ochrony Funkcjonariuszy,
b) wypełniające zadania wywiadowcze i kontrwywiadowcze:
– Departament I,
– Departament II,
– Biuro Paszportów, od dnia 1 kwietnia 1964 r.,
– Biuro "A",
– Biuro Szyfrów,
– Biuro Radiokontrwywiadu,
– wydziały paszportów, od dnia 15 lipca 1964 r.,
– Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza,
– Inspektorat I,
– samodzielne grupy specjalne,
c) wypełniające zadania Służby Bezpieczeństwa:
– Departament Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa,
– Departament Ochrony Gospodarki,
– Departament Studiów i Analiz,
– Departament III,
– Departament IV,
– Departamenty,
– Departament VI,
– Główny Inspektorat Ochrony Przemysłu, od dnia 27 listopada 1981 r.,
– Biuro Śledcze,
– Departament Społeczno-Administracyjny,
– Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa,
– Biuro Rejestracji Cudzoziemców,
– Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego,
– Biuro Ochrony Rządu,
– Samodzielna Sekcja Operacyjno-Ochronna,
– Inspektorat Operacyjnej Ochrony Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu,
d) wykonujące czynności operacyjno-techniczne niezbędne w działalności Służby Bezpieczeństwa:
– Biuro "B",
– Biuro Informatyki,
– Biuro "C",
– Biuro "T", w tym Zakład Techniki Operacyjnej,
– Departament Techniki, w tym Zakład Konstrukcji Sprzętu Operacyjnego,
– Biuro "W",
– Departament PESEL,
– Zarząd Łączności, od dnia 1 stycznia 1984 r.,
– Wydział Zabezpieczenia Operacyjnego,
– Samodzielna Stacja "P",
– Inspektorat Analityczno-Informacyjny,
e) odpowiedzialne za szkolnictwo, dyscyplinę, kadry i ideowo-wychowawcze aspekty pracy w Służbie Bezpieczeństwa:
– Departament Kadr, z wyłączeniem terenowych odpowiedników jako całości w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych,
– Departament Szkolenia i Wychowania, z wyłączeniem terenowych odpowiedników jako całości w wojewódzkich, powiatowych i równorzędnych komendach Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich, rejonowych i równorzędnych urzędach spraw wewnętrznych,
– Zarząd Polityczno-Wychowawczy,
– Biuro Historyczne,
– Akademia Spraw Wewnętrznych, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa i naukowo-techniczna pełniąca służbę w Wydziale Bezpieczeństwa Państwa Akademii Spraw Wewnętrznych oraz na etatach Służby Bezpieczeństwa, a także słuchacze i studenci, którzy przed skierowaniem do Akademii Spraw Wewnętrznych pełnili służbę, o której mowa w pkt 5 i 6 oraz ust. 2 pkt 1,
– Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie, a w jego ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Wyższa Szkoła Oficerska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Szkoła Chorążych Biura "B", a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Szkoła Chorążych Milicji Obywatelskiej z siedzibą w Warszawie, a w jej ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa, naukowo-techniczna oraz słuchacze i studenci,
– Wydział Pracy Operacyjnej w Ośrodku Doskonalenia Kadry Kierowniczej MSW w Łodzi, a w jego ramach kadra naukowo-dydaktyczna, naukowa oraz naukowo-techniczna,
– Samodzielna Sekcja Kadr,
– Samodzielna Sekcja Kadr i Szkolenia,
– Samodzielna Sekcja Informacji i Sprawozdawczości,
– Samodzielna Sekcja Ogólno-Organizacyjna;
6) jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej i ich poprzedniczki:
a) Informacja Wojskowa oraz podległe jej jednostki terenowe, w tym Organa informacji Powszechnej Organizacji "Służba Polsce" oraz Organa informacji Wojskowego Korpusu Górniczego,
b) Wojskowa Służba Wewnętrzna, w tym Zarząd Wojskowej Służby Wewnętrznej Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wojsk Ochrony Pogranicza i jego poprzedniczki,
c) Zarząd II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego,
d) inne służby Sił Zbrojnych prowadzące działania operacyjno-rozpoznawcze lub dochodzeniowo-śledcze, w tym w rodzajach broni oraz w okręgach wojskowych.
2. Za służbę na rzecz totalitarnego państwa uznaje się również:
1) służbę na etacie:
a) Ministra Spraw Wewnętrznych,
b) funkcjonariusza nadzorującego służby i jednostki organizacyjne wymienione w ust. 1 pkt 5,
c) komendanta wojewódzkiego, zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego, miejskiego lub dzielnicowego do spraw bezpieczeństwa, zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego, miejskiego lub dzielnicowego do spraw Służby Bezpieczeństwa, zastępcy szefa wojewódzkiego, rejonowego, miejskiego lub dzielnicowego urzędu spraw wewnętrznych do spraw Służby Bezpieczeństwa,
d) zastępcy komendanta wojewódzkiego, powiatowego lub miejskiego do spraw polityczno-wychowawczych, zastępcy szefa wojewódzkiego, rejonowego lub miejskiego urzędu spraw wewnętrznych do spraw polityczno-wychowawczych,
e) oficera szkolenia operacyjnego Służby Bezpieczeństwa w wydziałach kadr i szkolenia komend wojewódzkich Milicji Obywatelskiej oraz w wojewódzkich urzędach spraw wewnętrznych,
f) funkcjonariusza w referacie do spraw bezpieczeństwa w wydziale kadr komendy wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej,
g) starszego inspektora przy zastępcy komendanta wojewódzkiego do spraw Służby Bezpieczeństwa,
h) słuchacza na kursach Służby Bezpieczeństwa, organizowanych przez jednostki i szkoły wchodzące w skład Ministerstwa Spraw Wewnętrznych;
2) okres odbywania szkolenia zawodowego w szkołach i na kursach Służby Bezpieczeństwa przez funkcjonariuszy pełniących służbę, o której mowa w pkt 1 i ust. 1;
3) okres oddelegowania funkcjonariuszy pełniących służbę, o której mowa w pkt 1 i ust. 1, do innych instytucji państwowych, w tym przeniesienia na etaty niejawne w kraju lub poza granicami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
Pełna opinia prawna adwokata Piotra Domańskiego:
- Jeżeli chodzi o zgłaszanie się osób z omawianym problemem to ich droga zawodowa i doświadczenie zawodowe są bardzo zróżnicowane. Z całą pewnością przeważają osoby, które znaczną większość lat służby przepracowały po roku 90. Jest bardzo dużo osób, które pracowały przez rok, dwa, trzy przed rokiem 90., a resztę czasu po tym okresie. Osoby te czują się bardzo pokrzywdzone, gdyż emerytury są obniżane o 2/3. Osoby te przeszły odpowiednią weryfikację i pracowały przez wiele lat dla dobra Rzeczpospolitej. Z uwagi na profesjonalizm, zaangażowanie w zwalczanie zorganizowanej przestępczości w sprawach o przestępstwa ekonomiczne, kryminalne, narkotykowe, nagradzane były niejednokrotnie wieloma odznaczeniami i awansami.
Trudno jest dziś w sposób precyzyjny określić, jak duża ilość kancelarii adwokackich podejmuje się prowadzenia spraw takich osób. Pierwsze decyzje obniżające emerytury dopiero zaczęły być ujawniane i trudno dokładnie mówić o skali problemu, aczkolwiek szacuje się, iż decyzjami objętych zostanie 30-40 tysięcy w całym kraju. Podkreślenia wymaga, iż tematyka szeroko rozumianych ubezpieczeń społecznych jest specyficzną i trudną dziedziną prawa, co skutkować będzie tym, iż z uwagi na niezbyt dużą ilość kancelarii wyspecjalizowanych w tym zakresie, wiele z kancelarii funkcjonujących na rynku nie podejmie się prowadzenia spraw "funkcjonariuszy mundurowych". Domyślam się jednak, że będą przekierowywać sprawy do tych kancelarii, które zajmują się omawianą tą tematyką.