Poradnik dietetyczny: popularne diety, zakazane produkty i porady dietetyków
Odpowiednio dobrana dieta nie tylko powoduje redukcję masy tłuszczowej, ale także poprawia nasz stan zdrowia i samopoczucie. Dietetycy przestrzegają jednak przed samodzielnym eksperymentowaniem z doborem diety. To może spowodować m.in. niedobór witamin. Przeczytajcie, jakie ostatnio są najbardziej popularne diety oraz jakich produktów powinniśmy unikać.
Utrzymuje się trend zdrowego odżywiania. Polacy poprawiają swoje nawyki żywieniowe. Stosują różne diety, czytają etykiety produktów żywnościowych. To dobra tendencja. Ważne jest jednak, aby zmiana żywieniowego stylu życia konsultowana była z lekarzem. Popularne diety, często bardzo restrykcyjne nie zawsze są zdrowe. Dietetyk powinien przeprowadzić wywiad zdrowotny i poddać analizie wyniki zalecanych badań diagnostycznych (m.in. morfologii, glukozy, TSH, lipidogramu, ALT i kreatyniny).
Najbardziej popularne diety
W 2017 roku rekordy popularności bije dieta bezglutenowa. To rodzaj diety eliminacyjnej, w której wykluczamy z diety produkty będące źródłem glutenu (to białko znajdujące się w niektórych zbożach) m.in. pieczywo, makaron, kaszę jęczmienną, kaszę kuskus, płatki zbożowe, ale też ciasta czy inne wypieki pochodzące z mąki pszennej, żytniej, orkiszowej czy jęczmiennej. Dozwolone są produkty nie zawierające glutenu, czyli np. kasza jaglana, ryż, kasza gryczana, wafle ryżowe, ziemniaki oraz wszystkie warzywa i owoce, mięso, ryby, jaja, nabiał, oleje.
- Dieta bezglutenowa nie jest dietą odchudzającą, ale leczniczą. Sama eliminacja glutenu nie przyniesie spadku masy ciała, jeśli nadal będziemy jeść ciastka czy pizzę (w wersji bezglutenowej). Nie tędy droga. Ponadto, dieta bezglutenowa powinna być stosowana tylko pod nadzorem dietetyka, gdyż nieumiejętnie wprowadzona, może prowadzić do niedoborów – mówi Anna Falisz, dietetyk kliniczny z Centrum Edukacji Żywieniowej i Sportu w Świętochłowicach.
- Diety bezglutenowe okazują się skuteczne przy różnego rodzaju alergiach – podkreśla Grzegorz Klonek z Centrum Dietetyki Lenacor w Mysłowicach.
Dieta bezglutenowa nie jest jedyną popularną dietą eliminacyjną. Równie popularne jest eliminowanie z diety laktozy obecnej w mleku krowim i jego przetworach (np. serze żółtym)
Często też słyszymy o dietach niskowęglowodanowych. Wśród nich popularna jest dieta Paleo, która oparta jest na jedzeniu warzyw, niektórych owoców, chudego mięsa, ryb, jajek. W tej diecie eliminuje się natomiast m.in. nabiał i pszenice. Dieta paleo wzorowana jest na sposobie odżywiania się naszych przodków.
Ponadto, wciąż popularne są diety mocno restrykcyjne m.in. dieta 1000 kcal lub dieta kopenhaska. W przypadku diety 1000 kalorii dozwolone są wszystkie produkty, przy założeniu, że dzienna ilość kalorii nie będzie przekraczała tysiąca.
- Dieta ta często zatem jest niedoborowa, powoduje spadek energii życiowej, spadki koncentracji, nie uczy zdrowych nawyków żywieniowych, w związku z czym po jej zakończeniu, szybko następuje efekt jojo związany z powrotem do dawnych przyzwyczajeń – zastrzega Anna Falisz.
Inna popularna, ale niebezpieczna dieta to dieta kopenhaska, która była bardzo modna w latach 90-tych XX wieku. Dieta kopenhaska trwa 13 dni i polega na spożywaniu monotonnych posiłków o bardzo niskiej kaloryczności – często nie przekraczających 800kcal. Taki sposób odżywiania może jednak szybko doprowadzić do wyniszczenia organizmu. Redukcji podlega także nie tkanka tłuszczowa, a mięśniowa.
- Podstawy prawidłowego odżywiania to spożywanie pięciu posiłków o stałych porach co 2,5-3 godziny, a także spożywanie warzyw o owców w ilości 700g dziennie oraz wypijanie min. 2 litry wody dziennie – radzi Małgorzata Stanior, dietetyk kliniczny, farmaceuta i pedagog z Instytutu Dietetyki i Żywienia w Częstochowie.
Nie wszyscy dietetycy podzielają jednak ten pogląd. Grzegorz Klonek z Centrum Dietetyki Lenacor w Mysłowicach nie podziela opinii, że najskuteczniejszą formą odchudzania jest ograniczanie kalorii i jedzenie pięciu małych posiłków.
- Nie wszyscy wiedzą, że kalorie wpływają na hormony (inaczej wpływają kalorie z białek, tłuszczy i węglowodanów), a one decydują o tym czy tracimy tłuszcz czy go magazynujemy. Moją ulubioną dietą, w której się specjalizuję jest dieta ketogeniczna o działaniu leczniczym. Powstała prawie 100 lat temu, przy leczeniu padaczki lekoopornej – wyjaśnia Grzegorz Klonek, dietetyk.
Obecnie dieta ketogeniczna stosowana jest na Zachodzie w wielu chorobach takich jak: padaczka, autyzm, choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, nowotwory, cukrzyca typu 1 i 2, insulinooporność, PCOS i wiele innych.
- Dieta ketogeniczna polega na przestawieniu organizmu ze spalania glukozy, na spalanie tłuszczu, czyli uczymy organizm palić tłuszcz 24h na dobę. Ze spalanie tego tłuszczu powstają ciała ketonowe, które są doskonałym paliwem dla naszego mózgu, serca i mięśni – według badań, mózg i serce potrafią pracować skuteczniej o jakieś 25 – 28 procent w porównaniu do glukozy – opowiada Grzegorz Klonek.
Dieta ta oparta jest na spożywaniu minimalnej ilości węglowodanów z warzyw zielonych, odpowiedniej ilości białka, którego źródłem są głównie mięsa, ryby, jajka, owoce morza oraz tłuszczy: oliwa, masło, smalec, olej kokosowy, tran.
Dlaczego przechodzimy na dietę?
Dieta odchudzająca, to zmiana nawyków żywieniowych, często na stałe. To jeden z powodów, dlaczego tak ważne jest, aby było dobrana indywidualne. Dobra dieta odchudzająca będzie powodowała nie tylko spadek masy ciała, ale także poprawę zdrowia. Przyczyn rozpoczęcia diety jest bardzo dużo.
- Najważniejszym powodem rozpoczęcia diety jest chęć poprawy swojej sylwetki, czyli zrzucenie zbędnych kilogramów. Kolejnym jest poprawa samopoczucia i zwiększenie energii. Do mnie często przychodzą ludzie, po aby sobie unormować poziom cukru we krwi. Wiadomo, że cukrzyca jest coraz częstszą chorobą, a jej konsekwencje wszyscy dobrze znamy. To m.in. słabe gojenie ran, utrata wzroku, wyniszczanie nerek czy stany zapalne naczyń krwionośnych – mówi Grzegorz Klonek, dietetyk z Centrum Dietetyki Lenacor w Mysłowicach.
Samą dieta można wyleczyć wiele chorób m.in. dnę moczanową, cukrzycę, nietolerancje pokarmowe czy zmiany skórne. Wprowadzenie odpowiedniej diety powoduje poprawę zdrowia, samopoczucia. Poprawia się także nas stan skóry czy włosów.
- Nie bez powodu się mówi jesteś tym co jesz…To co spożywamy wpływa na nasz organizm w 100 procentach.. To jest tak jak z autem – jeśli nie dolejemy odpowiedniego paliwa, to daleko nie pojedziemy. Tak samo jest z naszym organizmem, dlatego dbajmy by nasze „paliwo” było wartościowe, a wtedy będziemy cieszyć się zdrowiem i długo żyć – podkreśla Małgorzata Stanior z Instytutu Dietetyki i Żywienia w Częstochowie.
Zakazane produkty i zdrowa alternatywa
Dietetycy zgodnie zalecają, by nie jeść przetworzonej żywności oraz fast foodów, gotowych produktów, słodyczy. Nie powinno się także pić słodkich napojów, a cukry powinniśmy wyeliminować z naszej codziennej diety.
- Wciąż za zdrowe uchodzą płatki śniadaniowe typu “fitness”, reklamowane jako odchudzające, a tak naprawdę są oblane czekoladą lub słodką polewą o aromacie jogurtu, by wydawało nam się, że zawierają jogurt – a jogurt jest przecież zdrowy. Równie chętnie kupujemy batoniki musli, które zawierają duże ilości cukru czy jogurty owocowe, powszechnie uważane za zdrowe, bo to przecież “jogurt”. Tymczasem, zawartość owoców często nie przekracza w nich... 1 procenta – ostrzega Anna Falisz, dietetyk kliniczny.
Współcześnie wiele osób ma problemy z trawieniem pokarmu. Do gabinetów dietetyków trafiają osoby, które borykają się z zaburzeniami trawienia, dyspepsjami, przewlekłymi biegunkami lub zaparciami. Dobrze dobrana dieta może wyeliminować te problemy.
- Nie powinniśmy jeść produktów, po których czujemy się źle. Zdrowe odżywianie to odżywianie dopasowane do naszych potrzeb i naszego stanu zdrowia. Jeżeli surowe warzywa I owoce są zdrowe, o czym wszyscy wiemy ,lecz ich zjedzenie sprawia, że czujemy się źle, ciężko i mamy gazy to powinniśmy ich unikać – zaznacza Anna Falisz.
Kupując produkty żywnościowe zawsze warto spojrzeć na etykiety. Dowiemy się o zawartości różnych składników w produkcie, sprawdzimy czy przypadkiem nie zawiera np. niezdrowego syropu fruktozowo – glukozowego.
- Do codziennej diety powinniśmy włączyć zdrowe tłuszcze w postaci orzechów, oliwy, oleju kokosowego, masła czy smalcu do smażenia. Obecnie się ich unika, gdyż wszyscy myślą, że od nich się tyje i powodują różne choroby - co nie jest prawdą – mówi Grzegorz Klonek, dietetyk z Centrum Dietetyki Lenacor w Mysłowicach.
- Ostatnio bardzo popularny stał się olej kokosowy. Uważam, że jest on bardzo zdrowy, nie dość, że daje energię, to jeszcze ma niesamowicie silne działanie antybakteryjne i antywirusowe. Co do owoców, to sugeruje z nimi nie przesadzać. Można je jeść, ale tylko trzeba się zawsze zastanowić czy aż tyle ich potrzeba? Czy 40 lat temu jedliśmy codziennie banany, pomarańcze itd.? Nie, jedliśmy je sezonowo – podsumowuje Grzegorz Klonek.