Dzieci uczą się o Zeusie, Jowiszu i Odynie. Nikt nie opowiada im jednak o Świętowicie, Perunie, Welesie. To się zmieni, bo powstaje pierwsze w Europie Muzeum Mitologii Słowiańskiej
Wiedza o mitologii słowiańskiej nie jest powszechna, tak jak bywa to w przypadku znajomości mitologii greckiej, rzymskiej czy nordyckiej.
Mogą to zmienić inicjatorzy powołania Muzeum Mitologii Słowiańskiej, pierwszej takiej placówki w Europie. Muzeum powstanie w Grodzisku Owidz, leżącym pod Starogardem Gdańskim.
-
Nasze muzeum ma być atrakcyjnym i niepowtarzalnym produktem turystycznym, który w sposób nowoczesny i interesujący popularyzować będzie aktualną wiedzę o przedchrześcijańskiej kulturze duchowej Słowian - mówi Radosław Sawicki, prezes Stowarzyszenia Ekologiczno-Kulturalnego „Wspólna Ziemia”, które ponad rok temu oficjalnie ogłosiło światu swój pomysł. Po kilku miesiącach poszukiwań odpowiedniego miejsca działacze organizacji porozumieli się z dyrekcją Grodziska Owidz, samorządowej instytucji kultury prowadzonej przez gminę wiejską Starogard Gdański. Grodzisko kilka lat temu zostało zrekonstruowane i funkcjonuje w miejscu, w którym we wczesnym średniowieczu znajdował się jego pierwowzór.
- Lepiej nie mogliśmy trafić - cieszy się Sawicki. - W Owidzu zastaliśmy gotową infrastrukturę, by powołać muzeum. Są przestronne sale, parkingi, amfiteatr, fajny plac zabaw, restauracja. No i samo wczesnośredniowieczne grodzisko, które jest takim naturalnym pretekstem, by opowiadać o tym, w co wierzono w tej części Europy przed nastaniem chrześcijaństwa.
Z podjętej współpracy cieszy się także Magdalena Cholewa, dyrektor Grodziska Owidz.
- Projekt Muzeum Mitologii Słowiańskiej świetnie koresponduje z kontekstem historycznym miejsca, w którym pracujemy, a także z naszymi obiektami, które stylizowane są na średniowieczną modłę. Organizowaliśmy już na terenie Grodziska rekonstrukcje historyczne nawiązujące do słowiańskich obrzędów. Cieszyły się one sporym zainteresowaniem publiczności. Sądzę, że ten kierunek rozwoju naszej placówki pozwoli na wypracowanie bardzo wyrazistej i atrakcyjnej oferty dla szkół i turystów.
Ogólna wizja i koncepcja muzeum są obecnie uszczegółowiane i dopasowywane do konkretnych przestrzeni Grodziska Owidz, które dysponuje kilkoma budynkami i ponad sześcioma hektarami przyległych gruntów. Ekspozycje będą się znajdować zarówno w pomieszczeniach, jak i w plenerze.
- Chcemy, by nie było to standardowe muzeum, li tylko z przeszklonymi gablotkami i rekwizytami, których nie wolno dotykać. Ono ma żyć, wyzwalać fantazję. Stawiać pytania, lecz niekoniecznie dawać gotowe odpowiedzi. Ma też bawić - opowiada Radosław Sawicki. - Dlatego docelowo całe Grodzisko Owidz ma być areną muzealnych eksploracji. O elementach mitologii słowiańskiej będzie się można dowiedzieć nie tylko w salach muzealnych, ale też w naszej restauracji czy nawet w toaletach, w których także przewidujemy stosowną aranżację wnętrza.
W muzeum eksponowane będą zarówno wierne kopie nielicznych zachowanych zabytków archeologicznych związanych z przedchrześcijańskimi wierzeniami Słowian, jak i ślady słowiańskiej mitologii utrwalone we współczesnych dziełach plastycznych, muzycznych czy literackich. Zatem obok kopii Światowida ze Zbrucza czy Świętowita z Wolina, w muzeum znajdą się także reprodukcje inspirowanych mitologią słowiańską prac Zofii Stryjeńskiej czy plansze z popkulturowych komiksów z Babą Jagą w jednej z ról. Będzie też nieco multimedialnych wizualizacji oraz żywa historia, czyli plenerowe rekonstrukcje słowiańskich obrzędów. W kilkuletniej perspektywie czasowej twórcy muzeum planują także odtworzenie, na podstawie zachowanych średniowiecznych relacji, świątyni Świętowita z Arkony na wyspie Rugii. Jako jedna z ostatnich pogańskich świątyń została ona zniszczona przez Duńczyków w 1168 roku.
- Pieniądze na tworzenie Muzeum Mitologii Słowiańskiej staramy się pozyskiwać z różnych źródeł. Dlatego zwracamy się także do osób indywidualnych, z prośbą o przekazanie nam 1 procentu ze swoich podatków za 2016 rok - mówi Radosław Sawicki, prezes Stowarzyszenia „Wspólna Ziemia”. Aby przekazać 1 procent na Muzeum Mitologii Słowiańskiej, należy na formularzu rocznego rozliczenia z fiskusem wpisać nr KRS 0000213821.