Premia gwarancyjna z książeczki mieszkaniowej. Jak ją uzyskać?

Ilona Burkowska

Książeczka mieszkaniowa, którą możesz mieć w szufladzie, nie jest tylko pamiątką po PRL-u. Dzięki niej możesz dostać premię gwarancyjną. To może być nawet kilkanaście tysięcy złotych.

Były ogromnie popularne w latach 80. Książeczki mieszkaniowe, bo i nich mowa, dziadkowie i rodzice zakładali z myślą o lepszej przyszłości swoich dzieci. W 1995 roku, gdy nastąpiła denominacja, tysiące złotych uzbierane na książeczce zamieniły się w przysłowiowe grosze. Ale ona sama wciąż jest wiele warta!

Można ją zlikwidować - z zyskiem
Prawo daje nam możliwość nie tylko starania się o wypłatę zgromadzonych oszczędności i odsetek, ale też premię gwarancyjną. Czyli dodatkowe pieniądze doliczane do odłożonej sumy.

Kiedy premia gwarancyjna
1. Można starać się o nią tylko wtedy, gdy pieniądze z książeczki przeznaczymy na cele mieszkaniowe - określone w ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

Uwaga!
Gdy książeczkę chcemy tylko zlikwidować, wypłacona zostaje wyłącznie kwota nagromadzona podczas oszczędzania - wraz z odsetkami, ale bez premii.

Ile dostaniesz
Aby dowiedzieć się, jaki kapitał masz na koncie oraz jaka premia będzie Ci przysługiwała, nie musisz likwidować książeczki! Wystarczy, że złożysz w PKO Banku Polskim wniosek o wystawienie zaświadczenia o stanie zgromadzonych środków. Na tym zaświadczeniu będzie wskazany zgromadzony wkład, należne odsetki oraz ewentualna premia gwarancyjna, która będzie Ci przysługiwała po spełnieniu warunków określonych w ustawie o pomocy państwa.

Zaświadczenie wystawiane po raz pierwszy jest darmowe. Za każde kolejne zapłacisz 35 zł.

Jak zlikwidować książeczkę

1. Idź do najbliższego oddziału PKO Banku Polskiego.
2. Złóż wniosek o likwidację książeczki i wypłatę premii gwarancyjnej w ustawowym terminie (90 dni od daty wystąpienia zdarzenia uprawniającego do wypłaty premii gwarancyjnej).
3. Odpowiednio udokumentuj prawo do wypłaty premii gwarancyjnej.

Na jakie cele może być wypłacona premia
Do wniosku o likwidację książeczki mieszkaniowej i wypłatę premii gwarancyjnej należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo do jej uzyskania. Zostanie wypłacona między innymi, gdy:

• uzyskasz spółdzielcze prawa do lokalu mieszkalnego lub prawo do odrębnej własności lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej;
• nabędziesz w drodze zakupu lub zamiany spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (z wyjątkiem nabycia tego prawa w części ułamkowej);
• nabędziesz w drodze zakupu lub zamiany własność lokalu mieszkalnego, który jest odrębną nieruchomością lub domu jednorodzinnego (z wyjątkiem nabycia na zasadach współwłasności w częściach ułamkowych);
• przystąpisz do użytkowania wybudowanego własnego domu jednorodzinnego;
• uzyskasz własność domu jednorodzinnego lub odrębną własność lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym - w związku z wykonaniem umowy zobowiązującej do wybudowania tego lokalu bądź domu jednorodzinnego (deweloper);
• uzyskasz odrębną własność lokalu mieszkalnego powstałego w drodze przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego bądź pomieszczeń niemieszkalnych;
• uzyskasz własność domu jednorodzinnego lub odrębną własność lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym wybudowanym przez spółdzielnię mieszkaniową;
• dokonasz remontu polegającego na wymianie okien lub instalacji elektrycznej lub instalacji gazowej w lokalu mieszkalnym lub domu jednorodzinnym, którego jesteś właścicielem lub do którego przysługuje właścicielowi książeczki mieszkaniowej spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego z uwzględnieniem ograniczeń określonych w harmonogramie realizacji uprawnień do premii gwarancyjnej, uzależniającym nabycie uprawnień do złożenia wniosku o likwidację książeczki i wypłatę premii gwarancyjnej od roku założenia książeczki mieszkaniowej.

Gdy jesteś w trakcie inwestycji
Na wniosek właściciela książeczki mieszkaniowej premia gwarancyjna może być również wypłacona w trakcie prowadzonej inwestycji, między innymi:
a) właścicielowi w przypadku zaawansowania:

• budowy własnego domu jednorodzinnego - w wysokości co najmniej 20 procent jego wartości kosztorysowej;
• przebudowy, nadbudowy lub rozbudowy budynku mieszkalnego lub pomieszczeń niemieszkalnych - jeżeli w ten sposób ma powstać odrębna własność lokalu mieszkalnego - w wysokości, co najmniej 50 procent jej wartości kosztorysowej.

b) przekazana inwestorowi - w przypadku:

• wniesienia co najmniej 50 procent wymaganego przez spółdzielnię mieszkaniową wkładu budowlanego lub mieszkaniowego - dotyczy budowy lokalu/domu przez spółdzielnię mieszkaniową;
• wpłacenia co najmniej 50 procent wartości kosztorysowej lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego - budowanego przez dewelopera;
• wniesienia co najmniej 50 procent kwoty partycypacji - w przypadku TBS;

c) przekazana wskazanej instytucji upoważnionej do udzielania kredytów - w przypadku udzielenia przez tę instytucję kredytu przeznaczonego na czynności określone w ustawie.

Jakie dokumenty będą potrzebne
W zależności od tego, na jakie cele mieszkaniowe chcesz przeznaczyć premię gwarancyjną powinieneś przedstawić w banku między innymi:

• umowę o uzyskaniu prawa własności do lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego;
• akt notarialny umowy zakupu mieszkania lub domu jednorodzinnego;
• umowę kredytu mieszkaniowego;
• faktury związane z remontem dotyczącym wymiany okien, wymiany instalacji gazowej lub elektrycznej;
• wypis z księgi wieczystej;
• umowę partycypacyjną (TBS);
• umowę najmu lokalu mieszkalnego
• decyzję pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego;
• umowę zobowiązującą przedsiębiorcę (dewelopera) do wybudowania lokalu mieszkalnego/domu jednorodzinnego.

2. Szczegółowy wykaz dokumentów niezbędnych w ramach poszczególnych czynności uprawniających do wypłaty premii gwarancyjnej znajdziesz w Informatorze dotyczącym oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych (z prawem do premii gwarancyjnej). Dostępny jest w placówkach PKO Banku Polskiego oraz na www.pkobp.pl

Jak wyliczana jest premia gwarancyjna
1. Bank oblicza premię gwarancyjną od oszczędności zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych zgodnie z wzorem podanym w załączniku do ustawy z 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spalcie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnej oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz.763).

Od czego zależy jej wysokość
Wysokość premii gwarancyjnej zależy od:

• długości okresu oszczędzania;
• kwoty wpłacanej w poszczególnych latach, kwartałach;
• stopy procentowej - zmiennej;
• ceny 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego obowiązującej w kwartale/roku wniesienia wpłaty,
• ceny 1 mkw. powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego znaną w kwartale złożenia wniosku o likwidację książeczki - na potrzeby obliczania premii gwarancyjnej prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza w komunikatach i publikuje w Dziennikach Urzędowych GUS cenę metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego;

• składanej stopy procentowej,
• rodzaju budownictwa, który jest powodem likwidacji książeczki (wielorodzinne czy jednorodzinne).

Książeczkę można podarować!
Istnieje możliwość dokonania przelewu praw do wkładu książeczki mieszkaniowej , czyli tak zwanej cesji książeczki mieszkaniowej na rzecz wskazanej osoby z kręgu najbliższej rodziny.

I tak książeczka może być przekazywana pomiędzy:

• małżonkami - również tymi rozwiedzionymi;
• rodzicami i dziećmi - także przysposobionymi i przysposabiającymi;
• dziadkami i wnukami;
• rodzeństwem - rodzonym, ale też przyrodnim;
• powinowatymi (macochą lub ojczymem i pasierbami).

Aby dokonać cesji książeczki mieszkaniowej , do banku musi się zgłosić jej posiadacz oraz osoba, która chce ją przejąć. Trzeba mieć przy sobie dokumenty tożsamości i potwierdzające stopień pokrewieństwa (może to być na przykład akt urodzenia czy małżeństwa) oraz oczywiście, samą książeczką mieszkaniową, o którą nam chodzi. Cesja kosztuje 70 zł.

Tu dowiesz się więcej
Tryb i zasady wypłaty premii gwarancyjnej określa ustawa z 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnej oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.
PKO Bank Polski SA jest jedynie wykonawcą powyższych przepisów. Jeśli masz jakieś pytania związane z książeczkami mieszkaniowymi, możesz zadzwonić na infolinię banku pod nr 801 302 302.

Ważne terminy
Wniosek o likwidację książeczki mieszkaniowej powinien zostać złożony w terminie 90 dni od dnia wystąpienia czynności uprawniającej do wypłaty premii gwarancyjnej.

Datą tej czynności, od której liczony jest termin 90 dni na złożenie wniosku o likwidację książeczki, jest dzień zawarcia np.:

• umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego
• umowy kupna-sprzedaży lokalu mieszkalnego/domu jednorodzinnego,
• umowy kredytu mieszkaniowego;
• aneksu do umowy kredytu mieszkaniowego (w przypadku, gdy umowa kredytu mieszkaniowego nie zawiera w swej treści postanowień określonych w art. 3a ust. 3a ustawy o pomocy państwa oraz gdy zmiana umowy kredytu zawarta została przed uruchomieniem kredytu lub jego pierwszej transzy.)

W przypadku gdy przedstawimy bankowi zbyt mało dokumentów, wyznaczy nam termin na ich uzupełnienie - nie dłuższy jednak niż 30 dni, licząc od dnia złożenia wniosku. Jeśli w tym okresie nie doniesiemy potrzebnych dokumentów, bank zwróci nam wniosek bez rozpatrzenia.

Książeczki w Trybunale
Trybunał Konstytucyjny ma zająć się brakiem waloryzacji wkładów na książeczkach mieszkaniowych. Wniosek o zbadanie konstytucyjności tego przepisu złożyli posłowie PiS, z którymi współpracowało Krajowe Stowarzyszenie Posiadaczy Książeczek Mieszkaniowych PKO BP z lat 1970-1989. - Na razie jednak w tej sprawie nie mamy żadnych nowych informacji - przekazał nam w kwietniu 2016 prezes stowarzyszenia Andrzej Kubasiak.