Prof. Andrzej Paczkowski: Komunizm nie wróci, ale strzeżmy demokracji

O historii i teraźniejszości komunizmu mówi prof. Andrzej Paczkowski, historyk i pisarz

Właśnie minęła setna rocznica rewolucji październikowej, która doprowadziła do stworzenia pierwszego państwa komunistycznego. Jak przebiegał ten etap?

Dzień, a właściwie noc z 7 na 8 listopada 1917 r. (wedle ówczesnego kalendarza 25/26 października) to data puczu przeprowadzonego w stolicy Rosji przez stosunkowo niewielką grupę zawodowych rewolucjonistów komunistycznych (bolszewików) pod kierownictwem Włodzimierza Lenina. Był to zarazem początek krwawej wojny domowej oraz nieudanej próby „eksportu” rewolucji na zachód w 1920 r., która zakończyła się w 1921 r. Dopiero wtedy bolszewicy objęli pełnię władzy nad większością terytorium dawnego imperium carskiego. Oczywiście nie był to początek komunizmu jako ideologii.

A kiedy ona się ukształtowała?

Komunizm jako ideologia polityczna istniał na długo przed powstaniem Związku Sowieckiego, przeżył jego upadek, do dzisiaj istnieje na świecie kilka państw opartych na tej ideologii. Zazwyczaj początek komunizmu jako ideologii wiąże się z wystąpieniami niemieckiego myśliciela Karola Marksa w połowie XIX w. Ta klasyczna konstrukcja podlegała różnym interpretacjom i została w istotny sposób zmodyfikowana przez Lenina. I ta właśnie ideologia stała się właściwą podstawą dla realnych państw komunistycznych - często nazywających się socjalistycznymi - które w drugiej połowie XX w. objęły sporą część globu. Do dzisiaj istnieje kilka państw odwołujących się do ideologii komunistycznej: Chiny, Korea Płn., Kuba, Wietnam. Ponad miliard ludzi na świecie żyje pod rządami komunistów.

Czy jest to ten typ ustroju, który część Polaków pamięta z PRL?