Przykra choroba milionów kobiet
Dzisiaj w naszym słowniku litera „e” - czyli endometrioza. To kobieca dolegliwość, która może doprowadzić do niepłodności. Jej objawy bywają mylone z innymi problemami ginekologicznymi.
Endometrioza, gruczolistość macicy albo wędrująca śluzówka macicy - tak określa się problem co piątej miesiączkującej kobiety. Nawet najmniejszy sygnał, który nas zaniepokoi, powinien zmusić do pójścia do ginekologa. Nieleczona choroba może prowadzić do niepłodności.
U każdej zdrowej kobiety w cyklu miesiączkowym przez trzy tygodnie błona śluzowa, czyli endometrium, narasta w jamie macicy po to, by pod wpływem hormonów złuszczać się w czasie miesiączki. Jednak czasami zdarza się, że część komórek wraz z krwią miesiączkową trafia do jajowodów i przedostaje się nimi do jamy brzusznej. Stamtąd mogą docierać dalej - np. do jajników, jelit, otrzewnej czy ścian pęcherza.
Każdy przypadek jest inny, więc także objawy mogą się różnić. Czasami zdarza się także tak, że choroba przez lata przebiega bezobjawowo - dlatego trudno ją wykryć.
Istnieją jednak typowe objawy endometriozy, które najczęściej występują u pacjentek - czasami pojawia się tylko jeden z nich. Do najczęstszych symptomów choroby należą:
- bardzo obfite miesiączki;
- bolesne miesiączki;
- odczuwanie bólu podczas stosunku seksualnego;
- jeśli endometrium wszczepi się w pęcherz, może pojawić się krew w moczu; jeśli w odbytnicę - w kale;
- ból podczas wypróżniania,
- plamienie
- przewlekłe zmęczenie;
- trudności z zajściem w ciążę.
Pojawienie się takich objawów nie daje pewności, że diagnozą będzie endometrioza. Żeby to potwierdzić, lekarz musi wykonać badanie USG.
Ostateczną diagnozę można postawić na podstawie badania histopatologicznego wycinków pobranych laparoskopowo.
O endometriozie mówi się, że jest dziwną chorobą. Bywa tak, że pacjentka ma bardzo bolesne i przykre objawy, a diagnostyka dowodzi, iż zmiany są niewielkie. Zdarzają się też sytuacje odwrotne: kobieta nie ma żadnych symptomów, a endometrioza jest w bardzo zaawansowana.
Częstymi ogniskami są wymienione już jajniki czy jama brzuszna. Jednak choroba potrafi być podstępna i zaatakować także inne narządy. Są to m.in.:jajowody,pępek, jelito grube, jelito cienkie, blizny po cesarskim cięciu, wyrostek robaczkowy (ogniska endometriozy na jelitach znajdują się na otrzewnej. Rzadziej pojawia się w jamie opłucnej, wątrobie, nerkach, mięśniach pośladków.
Endometrioza może występować w różnych odmianach:
- jako powierzchowne wszczepy na otrzewnej (błonie wyściełającej ściany jamy brzusznej i jej narządy wewnętrzne) i jajnikach;
- torbiele endometrialne, nazywane czekoladowymi. Ich ścianki wyścielone są endometrium, złuszczając się comiesięcznie wraz zkrwią, zostają uwięzione wobrębie torbieli. Daje to wygląd czekolady czy też smoły - stąd nazwa.
- Endometrioza głęboko naciekająca - złożone guzki zawierające tkankę endometrialną.
Niestety, nie ma na to pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Lekarze od lat próbują dowiedzieć się, dlaczego endometrioza pojawia się u jednych kobiet, a u innych już nie. Istnieje na ten temat kilka teorii. Według jednej z nich krew menstruacyjna przemieszcza się przez np. jajowody do jamy otrzewnej czyli, (tzw. „wsteczne miesiączkowanie”).
Jest też teoria metaplazji, w której przypisuje się niezróżnicowanym komórkom zdolność przekształcania się w komórki endometrium.
Lekarz może zlecić zarówno leczenie farmakologiczne, jak i chirurgiczne.
Przy wyborze sposobu leczenia, ginekolog bierze pod uwagę zaawansowanie choroby, wiek pacjentki, chęć zajścia w ciążę, lokalizację ognisk oraz reakcję na wcześniejsze leczenie.
W leczeniu chirurgicznym operacja może obejmować usunięcie jedynie ognisk i/lub torbieli endometrialnych lub całego jajnika. W skrajnych przypadkach usuwa się macicę z przydatkami.
Leczenie farmakologiczne oznacza terapię hormonalną. Lekarz może podać np. dwuskładnikowe środki antykoncepcyjne, zawierające progesteronowe i estrogenowe składniki.
Endometrioza, jak podkreślają lekarze, jest uciążliwa - choć niegroźna dla życia. Często nawraca, a leczenie nie zawsze daje oczekiwane efekty.
W diecie warto postawić na kwasy omega-3, które znajdują się np. w orzechach włoskich, tuńczyku czy łososiu. Ale dobrze jest także sięgać po brązowy ryż, jabłka, rabarbar, sałatę, rzepę, siemię lniane, oliwę z oliwek, olej lniany, grube kasze.
Do minimum należy ograniczyć czerwone mięso, kawę, czarną herbatę, słodzone napoje, białko zwierzęce, alkohol, biały cukier, tłuste produkty mleczne.
Warto również uzupełnić braki witaminowe. Np. witamina A ma działanie przeciwzapalne, a jednocześnie bierze udział w tworzeniu komórek rozrodczych. Z kolei witamina D reguluje układ odpornościowy.
Wykorzystane źródła w tekście: Poradnikzdrowie, abczdrowie, zdrowie.gazteta.pl