Rok z życia miasta. Największe święto - Święto Niepodległości

Czytaj dalej
Fot. Wojciech Wojtkielewicz
Włodzimierz Jarmolik

Rok z życia miasta. Największe święto - Święto Niepodległości

Włodzimierz Jarmolik

11 XI 1936 r. Tego dnia trwał wszędzie wielki ceremoniał

Przygotowania do obchodów 18 rocznicy Święta Niepodległości w Białymstoku rozpoczęły się odpowiednio wcześniej. Powstał Komitet Obywatelski pod przewodnictwem prezydenta Seweryna Nowakowskiego. Na posiedzeniu 7 listopada ustalono szczegółowy program dwudniowej uroczystości. 10 listopada z rana rozpoczęła się kwesta uliczna. Miała trwać przez cały tydzień. Datki zbierano również w lokalach rozrywkowych, kinach i sklepach. Cel był szczytny - pomoc dla bezrobotnych. Organizatorzy apelowali o szczególną solidarność. Późnym popołudniem na Rynek Kościuszki wyszły wszystkie orkiestry wojskowe w mieście. Odbył się przepisowy capstrzyk. A o godz. 19 w świetlicach szkół, związków zawodowych i organizacji społecznych poprowadzono akademie popularyzujące niepodległościowe treści. Wcześniej, o godz. 15, rozgłośnia MUP-u (Miejski Uniwersytet Powszechny) rozpoczęła nadawanie przez megafony rozstawione na Rynku Kościuszki transmisji z Warszawy. Wręczano tam buławę marszałkowską Naczelnemu Wodzowi i szefowi Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych gen. Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi. Prezydent Nowakowski wystosował oczywiście depeszę gratulacyjną w imieniu białostoczan.

11 listopada, również od rana, na Rynku Kościuszki gromadziły się oddziały wojskowe, hufce PW i przedstawiciele wszelakich organizacji z pocztami sztandarowymi. O godz. 10 w farze odbyło się uroczyste nabożeństwo, które celebrował ks. dyrektor Hałko. Podobnie działo się w świątyniach innych wyznań. W cerkwi prawosławnej mszę po polsku odprawiał mgr Olechnowicz w obecności protojereja Głuszkiewicza. Na zakończenie chór cerkiewny odśpiewał „Boże coś Polskę”. W kościele św. Pawła parafii ewangelicko-reformowanej nabożeństwo poprowadził ks. proboszcz Gorodiszcze. Był też apel o wzmożoną pomoc zimową - najlepsze uczczenie Święta Niepodległości. Z kolei na modły w dużej synagodze stawiła się bardzo licznie młodzież szkolna wyznania mojżeszowego. Były oczywiście władze miejskie i przedstawiciele wojska. Kazanie w języku polskim wygłosił rabin dr Rozenman. Całość uwiecznił śpiewem chór synagogi przy akompaniamencie orkiestry gimnazjalistów.

Po nabożeństwie odbyła się na Rynku Kościuszki przepisowa defilada wojskowa. Prowadził ją major Borek. Huczał zdecydowany krok żołnierski, policyjny i strażacki. Defiladę na trybunie przyjmował pułkownik Grad-Słonimski i wicewojewoda Zgrzeboniok. A po południu na dziedzińcu Urzędu Wojewódzkiego (pałac Branickich) nastąpił kolejny punkt programu - uroczysta dekoracja zasłużonych obywateli miasta i województwa. Najpierw zostało odczytane rozporządzenie prezydenta RP Ignacego Mościckiego. A później wojewoda Stefan Kirtiklis w otoczeniu urzędników przystąpił do wręczania odznak i dyplomów. Było ich wiele. Złoty Krzyż Zasługi otrzymali m.in. pułkownikowa Maria Kmicic-Skrzyńska i adwokat Władysław Olszyński. Srebrnym Krzyżem Zasługi udekorowano ponad 20 osób, w tym Sabinę Gründlową, kierowniczkę szkoły powszechnej w Łapach i nauczyciela Jana Lecha z Trzciannego. Brązowy Krzyż Zasługi odebrało 10 osób. W imieniu odznaczonych podziękował mecenas Olszyński. Nad miejscem uroczystości powiewały liczne sztandary.

Zresztą całe miasto w tym dniu udekorowane było flagami i godłami państwowymi. Ludzie na ulicach wyglądali bardzo odświętnie. Dużym powodzeniem cieszyły się miejskie Planty. Kupcy białostoccy nie handlowali. Niepodległość zwyciężyła.

Białostoczanie obchodzili Święto Niepodległości nie tylko w swoim mieście. Orbis zorganizował specjalny pociąg złożony z 25 wagonów na uroczystości w Warszawie. Pojechało blisko tysiąc osób. Dużo młodzieży. To był wielki dzień dla całej Polski.

Włodzimierz Jarmolik

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.