Rozmowa z Dariuszem Kalińskim: Nie możemy o tym zapomnieć

Niemcy kradli wszędzie i zabijali wszędzie. Ale tylko na terenie Niemiec i na okupowanych ziemiach polskich zakładali obozy śmierci. Polaków traktowali gorzej niż Francuzów czy Belgów - mówi Dariusz Kaliński, autor książki „Bilans krzywd” wydanej przez Znak.

Pańska książka składa się z setek przykładów mordów, tortur, grabieży dokonywanych przez Niemców na Polakach i w Polsce jeszcze przed świtem 1 września 1939 r. Ich zebranie w jednym miejscu robi ogromne wrażenie. Nie dokonuje pan jednak bilansu tych krzywd wyrażonego w liczbie Polaków zabitych przez Niemców czy w miliardach dolarów, jakie nasze państwo straciło w wyniku niemieckiej napaści. Dlaczego?

Pojedynczy człowiek nie jest w stanie takiego przybliżonego podsumowania przeprowadzić. Wiarygodność podobnych obliczeń nawet dokonywana przez instytucje państwowe jest niewielka. Przede wszystkim ze względu na skalę tych krzywd. Przecież do dzisiaj nie wiemy nawet, ilu obywateli Polski zginęło podczas tej okupacji albo zostało okaleczonych. Różnice w szacunkach liczby zabitych sięgają kilkuset tysięcy ludzkich istnień.

Choćby dlatego nawet nie próbowałem sobie stawiać podobnego zadania. Bardzo zależało mi natomiast na tym, by pokazać okupacyjną codzienność w kraju, w którym hitlerowcy stworzyli ok. 6 tysięcy obozów, od tych koncentracyjnych przeznaczonych do przemysłowego mordowania ludzi po obozy pracy, gdzie ludzie niewolniczo pracowali i także masowo ginęli. Sześć tysięcy obozów... Wyobraźmy to sobie, pamiętając choćby o tym, że dzisiaj w Polsce jest 2,5 tysiąca gmin. Zależało mi na tym, by pokazać wobec jakiego okrucieństwa stanęli nasi przodkowie z pierwszej połowy XX wieku. Dlatego tak często przytaczam wspomnienia ludzi, którzy terroru osobiście doświadczyli albo go obserwowali.

Jednak w wydanej w ubiegłym roku książce „Czerwona zaraza” bilansującej krzywdy wyrządzone w Polsce przez okupantów sowieckich od 17 września 1939 roku podaje pan sumę 55 miliardów dolarów, jaką winna z tego tytułu jest nam Rosja.