Seniorzy toną w długach, bo brakuje im porady
Z danych Krajowego Rejestru Długów wynika, że polscy seniorzy toną w niespłaconych pożyczkach.
Tylko w ciągu roku ich zadłużenie wzrosło o 40 proc. a sam dług sięga blisko 3 mld zł.
Brak dodatkowych wpływów
Powodem są nie tylko pożyczki zaciągane na spłatę bieżących zobowiązań oraz pomoc rodzinie i wnukom, ale również jedne z najniższych emerytur w Europie. Równie ważny jest brak regularnych wpływów, które – poza emeryturą lub rentą – mogłyby wzmacniać domowy budżet.
Przykłady? Możliwość dorabiania, wynajmowanie mieszkania, renta dożywotnia. To ważne, zwłaszcza, że 73 proc. emerytów żyje samotnie, a 36 proc. nie może liczyć na wsparcie bliskich.
Z Krajowego Rejestru Długów wynika, że najbardziej zadłużone są kobiety – aż 62 proc. seniorek boryka się z problemami finansowymi. Wiele z nich to wdowy, które musiały przejąć długi współmałżonków. Nic dziwnego – według statystyk GUS, mężczyźni żyją w Polsce średnio 74 lata, podczas gdy kobiety dożywają 82 lat. Przejęte długi to jednak dużo mniejszy problem niż zaciąganie pożyczek i kredytów, zwłaszcza na bieżące potrzeby lub pomoc dzieciom i wnukom. Z danych KRD wynika, że średni dług osoby starszej to 12,3 tys. zł. Tymczasem według GUS przeciętna emerytura wynosi 2.082,47 zł brutto, czyli ok. 1727 netto.
Na co brakuje pieniędzy?
Aż 21 proc. długów senioralnych stanowią zobowiązania wobec banków i innych instytucji pożyczkowych. Blisko 20 proc. to niezapłacone rachunki za czynsz, wodę, prąd i gaz. Z kolei 13 proc. to płatności za abonament telewizyjny, internet, czy telefon.
Emeryci często nie regulują też długów alimentacyjnych (5 proc.) i nie płacą mandatów za jazdę komunikacją miejską bez ważnego biletu (2 proc.).
– Polscy seniorzy nie mają pieniędzy nie tylko na czynsz i leki, ale również na podstawowe potrzeby, nie wspominając o przyjemnościach, wakacjach, czy remoncie mieszkania – przyznaje Robert Majkowski z Funduszu Hipotecznego DOM. – Z najnowszego badania opinii, które zrealizowaliśmy na początku 2017 roku, wynika, że ponad 60 proc. emerytów zainteresowało się ofertą renty dożywotniej właśnie z powodu złej sytuacji finansowej. Na drugim miejscu (52 proc.) znalazła się sytuacja rodzinna: brak spadkobierców, złe relacje w rodzinne, samotność. Ponad 73 proc. osób starszych przyznało, że czują się samotne, zaś 36 proc. z nich oświadczyło, że nie może liczyć na niczyją pomoc.
Ważne doradztwo
– Jednym z najważniejszych elementów poprawy sytuacji finansowej seniorów powinno być doradcze wsparcie ze strony Państwa, do czego już kilka lat temu nawoływał Rzecznik Praw Obywatelskich – podkreśla Robert Majkowski z Funduszu Hipotecznego DOM. – Takie doradztwo działa z powodzeniem w wielu krajach, m.in. w Wielkiej Brytanii. Brytyjski rząd wprowadził usługę Pension Wise, która oferuje darmowy dostęp do bezstronnych porad na temat możliwości finansowych dla seniorów, którzy osiągnęli wiek emerytalny. Uruchomiono też projekt pod nazwą Financial Advice Market Review (Przegląd Rynku Doradztwa Finansowego) mający wypełnić lukę w doradztwie dla osób, które nie posiadają wystarczających środków finansowych.