Sposoby, aby mieć wyższą emeryturę. Warto szukać dodatkowych dokumentów płacowych. A jeśli ich nie znajdziemy – zlikwidować okresy zerowe
Wskaźnik waloryzacji emerytur wyniósł w tym roku zaledwie 2,98 proc. Jesteś rozczarowany groszową podwyżką? Sprawdź, jakie są inne sposoby na podwyższenie emerytury. Czy wiesz, że każdy dodatkowy dokument dostarczony do ZUS może sprawić, że świadczenie będzie wyższe? Jeśli zaś masz problem z dotarciem do części dokumentacji płacowej, możesz zyskać, występując o zastąpienie tzw. okresów zerowych – płacą minimalną.
Jeśli znalazłeś nowe dokumenty lub doszedłeś do wniosku, że w historii twojego zatrudnienia (branej pod uwagę przy ustalaniu części emerytury liczonej po staremu bądź kapitału początkowego) były lata z korzystniejszymi zarobkami niż lata wskazane we wniosku, możesz w każdej chwili uzupełnić dokumentację. Jeśli potwierdzi się, że dostarczony dokument daje podstawę do podwyżki – emerytura wzrośnie.
Wysokość wynagrodzenia
Jeśli chodzi o dokumentowanie wysokości wynagrodzenia, podstawą jest zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, wystawione przez pracodawcę lub prawnego następcę pracodawcy na druku ZUS Rp-7. Wysokość pensji można też potwierdzić legitymacją ubezpieczeniową zawierającą odpowiednie wpisy o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia, dokonane przez pracodawcę lub jego następcę prawnego. Dowodami stwierdzającymi fakt i okres zatrudnienia albo wysokość wynagrodzenia mogą też być kserokopie dokumentów wydane przez archiwa lub inne jednostki zajmujące się przechowywaniem dokumentów zlikwidowanych zakładów pracy, jeśli są uwierzytelnione przez osoby kierujące archiwami lub firmami przechowującymi dokumenty.
Jeśli nie istnieje dokumentacja płacowa, zaświadczenie o wysokości osiągniętych wynagrodzeń pracodawca lub następca prawny pracodawcy może wydać na podstawie danych zawartych w aktach osobowych pracownika (np. w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz w innych pismach, określających wynagrodzenie danej osoby). Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń na podstawie akt osobowych obowiązuje zasada, że ZUS uwzględnia tylko takie składniki wynagrodzenia, które przysługiwały bezwarunkowo w czasie trwania zatrudnienia jako stałe składniki w określonej wysokości (np. wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki określone kwotowo itp.).
Niektóre dokumenty ma ZUS
W niektórych przypadkach ZUS może potwierdzić przebieg ubezpieczenia sprzed 1999 roku oraz podstawę wymiaru składek na bazie posiadanych przez siebie dokumentów. Należy się o to zwracać do jednostki ZUS właściwej dla siedziby zakładu pracy. Dotyczy to:
– osób, które były zatrudnione w gospodarstwach domowych i przy obsłudze prywatnych domów mieszkalnych (za okres od 1 lipca 1970 r.);
– pracowników nieuspołecznionych zakładów pracy, a od 1 stycznia 1990 r. pracowników tych zakładów pracy, w których pracowało nie więcej niż 20 osób;
– osób, które prowadziły działalność na własny rachunek i osób z nimi współpracujących;
– osób, które wykonywały wolny zawód, w tym np. rzemieślników (za okres od 1 lipca 1965 r.), właścicieli taksówek (za okres od 1 lipca 1969 r.), prowadzących działalność handlowo-usługową i osób z nimi współpracujących (za okres od 25 sierpnia 1973 r.);
– osób, które zajmowały się rybołówstwem morskim na własny rachunek oraz uprawiały flisactwo turystyczne na rzece Dunajec i osób z nimi współpracujących (za okres od 1 marca 1970 r.);
– twórców i artystów, którzy byli objęci zaopatrzeniem emerytalnym twórców (za okres od 1 stycznia 1974 r.);
– adwokatów wykonujący zawód indywidualnie, poza zespołem (za okres od stycznia 1983 r.);
– duchownych (za okres od 1 lipca 1989 r.).
Likwidacja okresów zerowych
Nie udało ci się skompletować pełnej dokumentacji płacowej i ZUS przyjął, że w niektórych okresach zasabiałeś zero złotych? Musisz wiedzieć, że osoby, którym wysokość świadczenia obliczono przed 1 stycznia 2009 r. mogą wnioskować o zastąpienie tzw. okresów zerowych minimalną płacą. Dotyczy to wyłącznie osób, które w tych okresach były pracownikami (nie dotyczy na przykład przedsiębiorców).
Przeliczenie dokonywane jest na wniosek zainteresowanego emeryta. Wniosek trzeba złożyć we właściwym dla miejsca zamieszkania oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie w nowej kwocie (jeśli zostanie przyznane) będzie wypłacane od miesiąca, w którym zainteresowany złoży wniosek.
Istota przeliczenia
Przeliczana jest podstawa wymiaru emerytury ostatnio przyjęta do obliczenia świadczenia. Przy tym przeliczeniu uwzględnia się ostatnio przyjętą kwotę bazową, a nie kwotę obecnie obowiązującą. Przeliczenie dotyczy zwykle osób, które podstawę wymiaru emerytury miały obliczoną z uwzględnieniem okresów o nieudokumentowanych zarobkach. Po przeliczeniu, zerowe zarobki za te okresy zostają zastąpione płacami minimalnymi.
Świadczenie może zostać przeliczone także osobie, której emerytura została obliczona bez uwzględnienia okresów, za które nie ma dokumentacji płacowej, ale takie okresy istniały w innych latach zatrudnienia. Może się okazać, że zastąpienie zarobków zerowych wynagrodzeniami minimalnymi sprawia, iż dla konkretnej osoby korzystniej jest, przy obliczaniu podstawy wymiaru świadczenia, przyjąć inne lata, niż uwzględniono przy poprzednim obliczaniu podstawy wymiaru.
Emeryt może więc złożyć wniosek o ustalenie nowej podstawy wymiaru świadczenia, z uwzględnieniem zarobków uzyskanych przed jego przyznaniem, w innym okresie, niż wskazany do ustalenia ostatniej podstawy wymiaru.
Wysokość opłat
Maksymalne opłaty za sporządzenie odpisów lub kopii dokumentów, jakie mogą pobierać archiwa:
Świadectwo pracy:
Kopia – 17 zł,
Odpis – 35 zł (za każdą rozpoczętą stronę).
Kartoteka zarobkowa, zasiłkowa lub lista płac:
Kopia – 4 zł (za każdą rozpoczętą stronę lub kartę).
Lista płac:
Odpis – 4 zł (za każdą pozycję zestawienia, odpis skrócony).
Inny dokument:
Kopia – 4 zł,
Odpis – 8 zł (za każdą rozpoczętą stronę).
Łączna opłata od jednorazowego zamówienia nie może przekroczyć 200 zł.
Podstawa prawna: rozporządzenie ministra kultury z 10 lutego 2005 r. (Dz. U. nr 28, poz. 240).
