Tajemnice naszych zamków - Iłża [WIDEO ZDJĘCIA]

Dorota Pietrus

Odkrywając „Tajemnice naszych zamków” natrafiliśmy na prawdziwą perełkę. Zamek w Iłży z ocalałą wieżą górującą nad miastem zachwyca przechodniów swoim widokiem, którzy co chwila zatrzymują się, by zrobić mu zdjęcie. Zatrzymaliśmy się i my, by opowiedzieć Państwu jego historię.

Od kilku lat władze Iłży starają się odbudować zamek i przywrócić jego dawny blask. Renowacja zamku górnego trwa od 2008 roku. Osoby, które go zwiedzają mogą nie tylko zwiedzić ruiny, ale również wejść na zadaszoną wieżę widokową (jeden z najstarszych elementów, powstały najpóźniej w pierwszej połowie XIV wieku), czy odwiedzić komnatę, w której kryją się plansze z historią zamku. Nieopodal warowni znajduje się siedziba Muzeum Regionalnego w Iłży. Tu można podziwiać chociażby znaleziska archeologiczne wydobyte z ruin zamku i wiele obrazów odzwierciedlających jego dawną potęgę. Jest też wystawa pod nazwą „Przywrócić Iłży Blask”. Dzięki niej możemy zobaczyć jak mogło wyglądać kiedyś życie na zamku i jakie przedmioty codziennego użytku mogły być wtedy wykorzystywane.

Kolejne prace renowacyjne, które trwają na zamku mają zakończyć się jesienią tego roku. Zakres prac przewiduje między innymi zabezpieczenie istniejącej zabudowy w części zachodniej oraz północnej, nadmurowanie ostańców ścian w części północnej, a także zadaszenie ich stropem dzięki czemu istniejącym pomieszczeniom uda się przywrócić funkcje użytkowe.

Ponadto powstaną też tarasy widokowe z odwzorowaniem oryginalnego rozkładu pomieszczeń oraz zachowaniem rodzimych materiałów budowlanych. Jest także uszczelniany strop nad piwnicą w zachodniej części zamku, co pozwoli na udostępnienie jej do zwiedzania.

Zamek w Iłży od lat cieszy się dużą popularnością wśród turystów i… odtwórców historycznych. To właśnie tu w maju organizowany jest Turniej Rycerski. W tym roku miała miejsce jego XXI edycja. To jedna z największych i najstarszych zarazem imprez historycznych w kraju.

Dodajmy, że rok 2018 został w Iłży uznany właśnie rokiem zamku iłżeckiego, dlatego odbywa się tu wiele dodatkowych imprez z tym związanych. Warto więc śledzić na bieżąco kalendarz wydarzeń, bo można natrafić na ciekawą imprezę. Na przykład przez całe wakacje w Muzeum Regionalnym w Iłży dostępna będzie wystawa dawnych fotografii pod tytułem „Pamiątka z zamku iłżeckiego”. Większość zbiorów podchodzi od mieszkańców, którzy wykonali zdjęcia właśnie na zamku. W niedzielę, 15 lipca odbędzie się też Retrorajd „Dawnym Szlakiem Biskupim”. Co ciekawe w roku zamku iłżeckiego część trasy będzie prowadzić szlakiem, którym niegdyś biskupi podróżowali do Bodzentyna.

Choć dziś po gotycko-renesansowym zamku biskupów krakowskich zbudowanym najprawdopodobniej w latach 1326-1347 z inicjatywy (jak podaje Jan Długosz) biskupa krakowskiego Jana Grota pozostały tylko ruiny to i tak wiele można tu zobaczyć.

Powstał on z miejscowego kamienia na planie trójkąta z zaokrąglonymi narożami i okrągłą wieżą obronną. Został rozbudowany przez następnego biskupa Floriana z Mokrska, któremu przypisuje się obwarowanie miasta i zamku kamiennym murem. W 1655 roku podczas najazdu Szwedów zamek został uszkodzony, potem zniszczenia powiększyły ataki wojsk Rakoczego. W 1670 roku biskup Andrzej Trzebicki odbudował twierdzę.

W 1788 roku warownia przeszła w posiadanie rządu. Niestety zaniedbano go wtedy przez co zaczął stopniowo niszczeć. Pożar z początków XIX wieku całkowicie zamienił go w ruinę.