Tarczyca przyszłej mamy pod lupą
Wiele kobiet leczonych z powodu choroby tarczycy niepokoi się o to, czy będą mogły zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko oraz czy przyjmowane leki nie wpłyną szkodliwie na jej przebieg.
- Ciąża to ogromne obciążenie dla tarczycy – przyznaje dr n. med. Krystyna Mizan-Gross, specjalista endokrynolog. Zapotrzebowanie kobiecego organizmu na hormony tarczycy rośnie już od pierwszych jej tygodni, Dlatego gruczoł ten musi od początku pracować na zdwojonych obrotach. Hormony tarczycy są bezwzględnie potrzebne dla prawidłowego rozwoju płodu, szczególnie; centralnego układu nerwowego, czyli mózgu oraz kości. Tarczyca rozwijającego się dziecka zaczyna produkować własne hormony dopiero od 4 miesiąca ciąży i jest ich niewiele, dlatego to organizm matki jest głównym źródłem hormonów w trakcie całej ciąży. Poza tym hormony tarczycy są potrzebne matce w większych ilościach również w okresie karmienia piersią, tak więc przez co najmniej rok tarczyca zmuszona jest do intensywnej pracy.
Zdrowa tarczyca bez problemów Może znacznie zwiększyć produkcję hormonów, Powiększając się nieco przy tym, by potem wrócić do stanu sprzed ciąży. Jeżeli jednak w tarczycy toczy się jakiś utajony proces chorobowy, który dotychczas nie dawał żadnych objawów, na pewno ujawni się on w czasie ciąży lub - jak to się najczęściej dzieje – po porodzie.
Mimo, że problemy z tarczycą często rozpoczynają się po ciąży, to jednak nie ciąża wywołuje choroby tarczycy, tylko wskutek zmuszania tarczycy do zwiększonego wysiłku może ujawnić się utajona wcześniej choroba tego gruczołu. Kobiety, które mają problemy z tarczycą najczęściej mogą zajść w ciążę i urodzić zdrowe dziecko, ponieważ nie wszystkie choroby tarczycy mają wpływ na płodność i przebieg ciąży, a te schorzenia, które mogłyby niekorzystnie wpływać na ciążę, można skutecznie leczyć. Należą do nich choroby gruczołu tarczowego, prowadzącego do nadczynności lub niedoczynności tarczycy.
Niedoczynność tarczycy jest natomiast jedną z częstszych przyczyn bezpłodności oraz poronień. Dlatego każda kobieta, która ma takie problemy, (szczególnie, gdy w jej najbliższej rodzinie są osoby z chorobami tarczycy) powinna wykonać sobie badania, które określą czynność hormonalną tarczycy. W przypadku stwierdzenia niedoczynności (nawet nie wielkiej)trzeba rozpocząć leczenie. Wyrównanie niedoborów hormonów i przywrócenie ich prawidłowego poziomu w organizmie pozwoli kobiecie na realizację planów macierzyńskich. Pamiętać należy o tym, że leczenie musi być regularne i że często należy uzbroić się w cierpliwość w oczekiwaniu na efekty. Natomiast nieleczona niedoczynność tarczycy uniemożliwia zajście w ciążę, albo stanowi duże zagrożenie, zwłaszcza dla dziecka. Może spowodować poronienie, przedwczesny poród, wpływa na niską wagę urodzeniową, a także upośledza prawidłowy rozwój płodu, zwłaszcza jego mózgu i kości oraz sprzyja powstawaniu wad wrodzonych. U dzieci matek z nieleczoną niedoczynnością tarczycy często obserwuje się upośledzony rozwój intelektualny.
Hormony tarczycy przyjmowane przez kobietę cierpiącą na jej niedoczynność nie tylko nie szkodzą dziecku, ale są absolutnie niezbędne dla jego prawidłowego rozwoju.
W żadnym więc wypadku po stwierdzeniu ciąży lub przy jej podejrzeniu, nie wolno przerywać leczenia hormonami tarczycy. Kobieta powinna natomiast poddać się badaniom, które pozwolą określić aktualny poziom hormonów tarczycy we krwi oraz skonsultować te wyniki z endokrynologiem.
Przeciwieństwie do niedoczynności, nadczynność tarczycy nie wpływa bezpośrednio na płodność i nie utrudnia zajścia w ciążę. Najczęściej przebiega łagodnie, może jednak nasilić się gwałtownie w czasie porodu lub tuż po porodzie i to może być groźne. Nadczynność tarczycy u matki wpływa na zwiększoną śmiertelność noworodków tuż po porodzie, niską wagę urodzeniową, znacznie zwiększa ryzyko porodu przedwczesnego, szczególnie niekorzystnie wpływa na organizm matki. Może sprzyjać zatruciu ciążowemu, może także doprowadzić do niewydolności krążenia u kobiety ciężarnej, a w skrajnych przypadkach spowodować zagrożenie życia. Kobieta leczona z powodu nadczynności tarczycy może urodzić zdrowe dziecko pod warunkiem, że będzie przestrzegać zaleceń lekarskich.