„Warszyc” - żołnierz, który założył Konspiracyjne Wojsko Polskie
Jednym z najbardziej znanych „Żołnierzy Wyklętych” jest Stanisław Sojczyński „Warszyc”. Walczył w okolicach Radomska i Piotrkowa. Stworzył Konspiracyjne Wojsko Polskie.
- „Warszyc” był typowym bohaterem dla tak zwanych żołnierzy wyklętych - mówił nam dr Tomasz Toborek z łódzkiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, autor książki „Warszyc. Wyklęty bohater”. - To lokalny bohater z okresu okupacji. Dzięki swojej karcie okupacyjnej, aktywności, bohaterstwu, ale również poprzez spektakularne akcje zaskarbił sobie uznanie miejscowej ludności. I po zakończeniu wojny, kiedy w jego mniemaniu rozpoczęła się nowa okupacja, uważał, że trzeba dalej walczyć. Nie godził się z sytuacją, która zaistniała wtedy w Polsce. Po części uważał, że ma mandat ze strony lokalnego społeczeństwa, by je reprezentować. Bronić przed terrorem NKWD, UB, KBW, a więc organizacji, które stanowiły aparat represji.
Stanisław Sojczyński, bo tak nazywał się „Warszyc”, urodził się 30 marca 1910 roku we wsi Rzejowice koło Radomska. Pochodził z rolniczej rodziny. Był jednym z sześciorga dzieci Michała i Antoniny ze Śliwkowskich. Jako jedyny z rodzeństwa został wysłany do szkoły. Było to Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Częstochowie. Został nauczycielem.
- Zachowały się jego świadectwa szkolne z czasów nauki w częstochowskim seminarium nauczycielskim - opowiada dr Toborek. - Widać jak dziecko z niezbyt wyrobionej intelektualnie rodziny ma trudne początki w szkole, a pod jej koniec jest już bardzo dobrze. Taki stan wynika chyba z cech charakteru, które miał od zawsze. Jego pracowitości, rzetelności, sumienności.
Po ukończeniu w 1932 roku Seminarium Nauczycielskiego w Częstochowie, Sojczyński dostaje powołanie do wojska. Służbę wojskową rozpoczyna w częstochowskim 27. Pułku Piechoty. Odbywa tam Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty. Z wojska wychodzi ze stopniem podporucznika rezerwy. Wraca w rodzinne strony. Jest już żonaty. W 1932 roku poślubił bowiem mieszkankę Rzejowic, Leokadię Kubik.
W 1934 roku zaczyna pracować w szkole powszechnej w Borze Zajacińskim koło Częstochowy. Uczy w niej dzieci języka polskiego. Tam też ujawniają się jego skłonności do działalności społecznej. Jest aktywnym działaczem Związku Nauczycielstwa Polskiego, działa w Związku Strzeleckim.
W 1939 roku, jako podporucznik rezerwy, zostaje zmobilizowany. Trafia do punktu mobilizacyjnego w Łodzi. Dostaje przydział do grupy „Kowel” walczącej w okolicach Hrubieszowa. Jej dowódcą był pułkownik Leon Koc. Grupa zostaje rozbita w okolicach Janowa Podlaskiego i rozbrojona przez sowietów. Ale Stanisławowi Sojczyskiemu udaje się uniknąć niewoli. Przedostaje się w kierunku Warszawy, by bronić walczącej stolicy.
14 października zdejmuje mundur żołnierza Wojska Polskiego. Wraca do Rzejowic. Od razu włącza się do działalności konspiracyjnej. Wstępuje do Służby Zwycięstwu Polski, potem Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej.
Kim był Warszyc? Co wiemy o jego działalności konspiracyjnej? Gdzie dzaiłał Warszyc i jego oddział? Jaka była ich najgłośniejsza akcja?
Jeżeli chcesz przeczytać ten artykuł, wykup dostęp.
-
Prenumerata cyfrowa
Czytaj ten i wszystkie artykuły w ramach prenumeraty już od 3,69 zł dziennie.
już od
3,69 ZŁ /dzień