Własna firma - ratunkowe koło dla osób bez pracy
Przeczytaj, o czym powinienieś pamiętać, jeśli zamierzasz założyć własną działalność gospodarczą.
Straciłeś pracę na kilka lat przed emeryturą? Pomyśl o założeniu własnej firmy. Angelika Borowska, specjalistka do spraw księgowości wfirma.pl, podpowiada, jak to zrobić oraz jakie podatki i składki będzie trzeba płacić. – Założenie własnej działalności gospodarczej to duży krok w stronę samodzielności i niezależności – ocenia ekspertka.
Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, przez działalność gospodarczą rozumie się zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły.
Jeżeli wykonujemy lub planujemy wykonywać czynności w celu zarobkowym w sposób ciągły i zorganizowany, konieczna jest rejestracja firmy. W celu założenia jednoosobowej działalności gospodarczej należy wypełnić druk CEIDG-1. Wypełniony formularz trzeba złożyć w dowolnym urzędzie miasta lub gminy. Wniosek o rejestrację działalności można złożyć: osobiście w urzędzie miasta lub gminy, elektronicznie przy wykorzystaniu bezpiecznego podpisu kwalifikowanego, elektronicznie bez bezpiecznego podpisu kwalifikowanego poprzez profil zaufany ePUAP, listem poleconym (wówczas konieczny jest podpis poświadczony notarialnie). Co ważne, druk ten należy wypełnić i złożyć najpóźniej w dniu uruchomienia działalności.
Jednym z istotnych elementów, które przyszły przedsiębiorca wykazuje na druku rejestracyjnym CEIDG-1, jest forma opodatkowania. Dla jednoosobowej działalności przepisy dopuszczają wybór jednej z czterech: zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa.
Co ważne, niektóre rodzaje działalności ze względu na swój przedmiot wykluczają stosowanie ryczałtu lub karty podatkowej. Natomiast w przypadku podatku liniowego należy pamiętać, że nie można go stosować, jeśli w ramach działalności świadczy się usługi lub dokonuje się dostawy na rzecz byłego pracodawcy.
Opodatkowanie według skali jest najpopularniejszą formą opodatkowania stosowaną wśród przedsiębiorców. Opodatkowaniu w tym przypadku podlega dochód, czyli przychody pomniejszone o koszty uzyskania przychodów. Atutem tego typu rozliczenia jest występowanie tzw. kwoty wolnej od podatku (obecnie wynoszącej 3.091 zł). Osiągając w danym roku podatkowym dochody nieprzekraczające tej kwoty, nie płaci się podatku. Podmiot opodatkowany na zasadach ogólnych przy skali podatkowej może dokonać wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz skorzystać z ulg podatkowych. Ewidencją prowadzoną dla celów podatku dochodowego przy tej formie opodatkowania jest księga przychodów i rozchodów.
Podobnie, jak przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych, podstawę opodatkowania stanowi dochód, czyli różnica pomiędzy przychodami a kosztami. Obowiązuje tutaj jedna stawka podatku – 19 proc. – niezależnie od wysokości dochodów. Dla tej formy opodatkowania nie przewidziano szczególnych preferencji, takich jak np. kwota wolna od podatku, skorzystanie z ulg podatkowych, wspólne rozliczenie z małżonkiem. Jest ona jednak korzystna dla przedsiębiorców osiągających wysokie dochody.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to forma opodatkowania, w której podstawę opodatkowania stanowi jedynie przychód. Nie jest on pomniejszany o poniesione koszty podatkowe. Przychody podlegają opodatkowaniu stawkami 3 proc., 5,5 proc., 8,5 proc., 17 proc. lub 20 proc. Stawka ryczałtu jest zależna od rodzaju wykonywanej działalności. Przepisy określają, które rodzaje działalności bezwzględnie nie mogą korzystać z opodatkowania ryczałtem. Zalicza się do nich m.in. apteki, lombardy, handel częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.
Przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem jest zobligowany do wykazywania osiągniętych przychodów w ewidencji przychodów.
Karta podatkowa jest zryczałtowaną formą opodatkowania, z której mogą skorzystać określone przepisami grupy przedsiębiorców. Zaliczyć można do nich świadczących m.in. usługi grawerskie, zegarmistrzowskie, tapicerskie, hafciarskie. Wysokości stawek karty podatkowej jest ustalana indywidualnie z naczelnikiem urzędu skarbowego i zależy od wielu czynników, między innymi od: liczby mieszkańców miejscowości, gdzie zarejestrowano działalność; rodzaju usług wykonywanych przez jednoosobową działalność gospodarczą; wieku podatnika.
Zakładając działalność gospodarczą, szczególną uwagę należy zwrócić na kwestię podatku VAT. Żeby zostać czynnym podatnikiem VAT, początkujący przedsiębiorca musi dokonać rejestracji na druku VAT-R. Co ważne, przedsiębiorca może dołączyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R do druku CEIDG-1. Może również złożyć wniosek osobiście w odpowiednim urzędzie skarbowym. Od 2015 roku rejestracja dla celów VAT jest bezpłatna.
Przepisy przewidują również rodzaje działalności, które bezwzględnie mogą korzystać ze zwolnienia z VAT (usługi ubezpieczeniowe, nauczania języków obcych, wynajem lokalu dla celów mieszkaniowych). Są to tak zwane zwolnienia przedmiotowe. Warto również wspomnieć o tym, że ustawa o VAT wyróżnia także zwolnienie podmiotowe z VAT dotyczące limitu obrotów. Obecna kwota limitu wynosi 150.000 zł i będzie obowiązywała do 2018 roku.
Początkujący przedsiębiorca co do zasady może skorzystać z preferencyjnych składek ZUS. Ich wysokość jest zdecydowanie niższa niż w przypadku tzw. dużego ZUS-u. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia początkującego przedsiębiorcy, bowiem często w pierwszych miesiącach prowadzenia działalności osiągane dochodowy nie są na tyle wysokie, by móc pokryć tego typu zobowiązanie.
Comiesięczna składka na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w 2016 roku wynosi 288,95 zł, a tym samym składka zdrowotna podlegająca odliczeniu od podatku wynosi 248,82 zł. Przedsiębiorca musi złożyć w ZUS druk rejestracyjny: ZUS ZUA – jeśli będzie opłacał zarówno składki społeczne jak i zdrowotne lub ZUS ZZA – jeśli będzie opłacał jedynie składki zdrowotne (bowiem do składek społecznych posiada inny tytuł ubezpieczeń).
Co ważne, osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą może w swojej firmie zatrudniać pracowników.
Wspomnijmy jeszcze o Programie Aktywizacja. To inicjatywa na rzecz rozwoju polskiej przedsiębiorczości, dzięki której nowo powstałe firmy mogą zupełnie za darmo otrzymać narzędzia informatyczne niezbędne do sprawnego nią zarządzania i rozliczania.
Warunkiem wzięcia udziału w projekcie jest założenie firmy w ciągu ostatnich 60 dni przed przystąpieniem do programu. Niepodważalną korzyścią, płynącą z udziału w Programie Aktywizacja, jest minimalizacja obciążeń finansowych w początkowym okresie funkcjonowania firmy.
Zgłoszenie do Programu Aktywizacja jest bardzo proste – wystarczy zarejestrować się bezpośrednio na stronie programu: www.programaktywizacja.pl, a udział jest całkowicie darmowy i bez ukrytych zobowiązań.
Patrycja Wacławska (opr.) 60plus.tygodnik@polskapress.pl