Wody Łódzkiego spływają Wartą do Odry, zaś Pilicą i Bzurą do Wisły
Sieć rzeczna województwa łódzkiego związana jest z działem wodnym biegnącym przez środek regionu z południa na północ (przecina m.in. Łódź) oraz z dolinami trzech rzek: Warty na zachodzie (w dorzeczu Odry), a także Pilicy na wschodzie i Bzury na północy (obie w dorzeczu Wisły). Mniejsze rzeki wpływają zatem do jednej z tych trzech rzek.
Sieć rzeczna województwa łódzkiego związana jest z działem wodnym biegnącym przez środek regionu z południa na północ (przecina m.in. Łódź) oraz z dolinami trzech rzek: Warty na zachodzie (w dorzeczu Odry), a także Pilicy na wschodzie i Bzury na północy (obie w dorzeczu Wisły). Mniejsze rzeki wpływają zatem do jednej z tych trzech rzek.
Warta i jej dopływy
Warta jest największą rzeką w województwie łódzkim. Całkowita jej długość wynosi 808 km, zaś na terenie Łódzkiego, w jego południowo-zachodniej części, płynie na odcinku 215 km. Granica województwa łódzkiego ze śląskim i wielkopolskim w wielu miejscach pokrywa się z biegiem Warty. Przepływając przez nasz region, Warta tworzy głębokie przełomy; najbardziej malownicze to Przełom Działoszyński, Załęczański Łuk Warty oraz Przełom Krzeczowski. Na Warcie powstał jeden z największych sztucznych zbiorników wodnych w Polsce - Zbiornik Jeziorsko o powierzchni ok. 42 km kw., szerzej opisany w minionym odcinku naszego cyklu, który poświęcony został ptakom.
Większymi dopływami Warty w granicach województwa są: lewobrzeżna Prosna oraz prawobrzeżne Widawka i Ner.
Prosna na niektórych odcinkach stanowiła granicę między zaborem rosyjskim i pruskim, zaś w okresie międzywojennym między Polską a III Rzeszą. Prosna ma źródło w województwie opolskim; z całkowitej długości 229 kilometrów tylko 70 km przypada na Łódzkie.
Widawka to rzeka o długości 115 km. Jej źródła znajdują się na obszarze Wzgórz Radomszczańskich. W dolinie Widawki powstały liczne zbiorniki retencyjno-rekreacyjne, a także stawy hodowlane. Jest to rzeka zasilana nie tylko przez wody opadowe, lecz także przez wody pochodzące z odwadniania kopalni węgla brunatnego „Bełchatów”.
Ner, prawobrzeżny dopływ Warty, to najbardziej „łódzka” rzeka - w granicach województwa płynie na odcinku 110 km, zaś cały Ner jest zaledwie o 15 km dłuższy. Jego źródła znajdują się w południowo-wschodniej części aglomeracji łódzkiej, na obrzeżach miasta. W minionym wieku Ner był jedną z najbardziej zanieczyszczonych rzek Polski. Obecnie, po wybudowaniu kilku oczyszczalni (z łódzką GOŚ na czele) powróciło do niego życie biologiczne.
Grabia jest dopływem Widawki; wypływa z okolic Piotrkowa, po 77 km kończąc swój bieg w Widawce na obszarze parku krajobrazowego. Na całej swej długości Grabia jest jedną z najczystszych rzek województwa - polowały nad nią zimorodki w czasach, gdy Ner był tylko fabrycznym ściekiem.
Pilica i jej dopływy
Przez wschodnią część województwa płynie najdłuższy, lewobrzeżny dopływ Wisły, a jednocześnie druga pod względem wielkości rzeka w regionie łódzkim - Pilica. Całkowita długość tej rzeki to 319 km, z czego na Łódzkie przypada 170-kilometrowy odcinek. Pilica jest nieuregulowana, co ogromnie podnosi jej walory przyrodnicze. Nic dziwnego, że w dolinie Pilicy utworzono aż trzy parki krajobrazowe: Spalski, Sulejowski i Przedborski.
Naturalny wygląd doliny zmieniony został jednak przez budowę w latach 70. XX wieku Zbiornika Sulejowskiego. Zbiornik ten, o powierzchni 2.600 hektarów, bierze swój początek w okolicy Sulejowa, a kończy się na zaporze wodnej w Smardzewicach. Pierwotnym celem jego spiętrzenia było zaopatrzenie w wodę Łodzi. Obecnie miasto posiada własne studnie głębinowe, a zbiornik pełni inne funkcje: retencyjną, energetyczną, rekreacyjną i przyrodniczą.
W granicach województwa Pilica przyjmuje kilka dopływów, z których najważniejsze to Luciąża, Wolbórka i Czarna Konecka (Maleniecka).
Luciąża jest lewym dopływem Pilicy, który bierze swój początek w okolicach Radomska. Po przepłynięciu ok. 48 km Luciąża wpływa do Zalewu Sulejowskiego. Jest to rzeka o znacznym spadku, stąd też w przeszłości była wykorzystywana do napędu licznych młynów wodnych. Na wielu odcinkach Luciąża zachowała naturalny charakter.
Wolbórka wypływa z lasów na północ od Tuszyna i kończy swój bieg po 49 km w okolicy Tomaszowa. Na przeważającej długości Wolbórka jest uregulowana.
Czarna Konecka, nazywana również Czarną Maleniecką, bierze początek w województwie świętokrzyskim. Jest najdłuższym dopływem Pilicy - niesie swoje wody przez 85 km. Zasilana przez opady w Górach Świętokrzyskich ma znaczny przepływ i duży spadek. Podobnie jak Luciąża, rzeka ta wykorzystywana była w XIX wieku do napędzania - jednak nie młynów, lecz maszyn w zakładach przemysłu metalurgicznego.
Bzura i jej dopływy
Północną część Łodzi i jednocześnie północną część województwa łódzkiego odwadnia Bzura - lewy dopływ Wisły o długości 166 km, który w Łódzkiem płynie na odcinku 125 km. Wypływa z Lasu Łagiewnickiego i zmierza na północ przez teren Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. Potem zmienia kierunek na wschodni i w okolicach Kamionu wpływa do Wisły. Większymi dopływami Bzury są: Ochnia i Słudwia (lewobrzeżne) oraz Moszczenica, Mroga, Skierniewka i Rawka (prawobrzeżne).
Ochnia jest jedną z niewielu rzek w naszym regionie, która na całej swej długości płynie w kierunku południowym, z Kujaw. Długość tej rzeki wynosi 47 km, z czego na Łódzkie przypada 40 km.
Słudwia ma swoje źródło na południe od Gostynina i po 46 km wpływa do Bzury w okolicach Łowicza. Jest to wprawdzie rzeka uregulowana, ale na wiosnę słynie z rozlewisk, które przyciągają rzesze ptaków (gęsi, siewek), a ptaki z kolei przyciągają obserwatorów przyrody, głównie z Łodzi i Warszawy. Najbardziej malownicze są rozlewiska w okolicach Złakowa Kościelnego.
Moszczenica jest rzeką o długości 49 km - wypływa z rejonu wsi Byszewy na terenie Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. W swoim górnym biegu ma duży spadek, przypominający miejscami rzeki górskie.
Mroga, o długości 63 km, wypływa z okolic Koluszek. Rzeka ta w okolicach Bielaw dostarcza wodę licznym stawom hodowlanym w Psarach i Walewicach.
Nad Skierniewką leży Arkadia, miejscowość znana z zabytkowego parku. Następnie rzeka przepływa przez Skierniewice i po pokonaniu 61 km wpada do Bzury.
Rawka, o długości 97 km, podobnie jak wcześniej opisana Grabia jest jedną z najlepiej zachowanych w stanie naturalnym rzek centralnej Polski. Płynie meandrami, na znacznej długości wśród Lasów Bolimowskich, gdzie wysokość skarp rzecznych sięga kilkunastu metrów. Jej brzegi i wody to raj dla wielu gatunków zwierząt.
"Bioróżnorodność województwa łódzkiego naszym wspólnym skarbem, który należy chronić. Projekt edukacyjny obejmujący faunę i florę naszego regionu”.
Projekt został dofinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi.
Koszt całkowity projektu 78.500 zł netto, kwota dotacji 68.000 zł netto.
