Zachowek a darowizny doliczane do spadku
Na pytanie Czytelnika dotyczące prawa spadkowego odpowiada Tomasz Kucharski, adwokat.
- Dwadzieścia lat temu mój teść darował mnie oraz mojej żonie (swojej córce) mieszkanie własnościowe. Teść zmarł w zeszłym roku. Obecnie siostra żony zażądała od nas zapłaty tzw. zachowku po ojcu pomimo tego, że nie ma żadnego majątku spadkowego. Czy w takiej sytuacji zachowek się należy?
- Tak, w tym przypadku roszczenie o zapłatę zachowku przysługuje siostrze żony, która jest zstępną spadkodawcy i dziedziczy z ustawy w 1/2 części. Ponieważ brak jest majątku spadkowego, należy rozważyć, czy i w jakim zakresie zachowek przysługuje ze względu na poczynioną dwadzieścia lat temu darowiznę mieszkania. Zgodnie art. 1000 par.1 kc uprawniony może żądać od osoby, która otrzymała od spadkodawcy darowiznę doliczoną do spadku, sumy pieniężnej potrzebnej do uzupełnienia zachowku. Jednak darowizna, która została uczyniona przez teścia dwadzieścia lat temu, to w istocie dwie darowizny: darowizna połowy mieszkania na pana rzecz oraz darowizna połowy mieszkania na rzecz pana małżonki. Pańska darowizna nie będzie doliczona do spadku, gdyż została dokonana przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od śmierci teścia.
Ograniczenie dziesięcioletnie nie dotyczy jednak pana małżonki, która jest córką zmarłego. Zatem darowizna udziału 1/2 w mieszkaniu będzie doliczona do spadku i od tego udziału trzeba będzie rozliczyć się z zachowku. Wartość mieszkania będziecie państwo ustalać według cen dzisiejszych, jednak według stanu sprzed dwudziestu lat. Przyjmując hipotetycznie, że wartość udziału 1/2 to kwota 60 000 zł, należny siostrze zachowek wynosić będzie 15 000 zł, a jeżeli siostra jest trwale niezdolna do pracy będzie to kwota 20 000 zł.