Zarobki wczesnego emeryta. Może dorobić, ale są granice
Do końca lutego dorabiający emeryt musi przesłać informację o przychodach w 2016 roku
Natomiast przychody m.in. z: umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło wykonywanej na rzecz własnego pracodawcy i umowy o pracę nakładczą - mogą wpłynąć na ewentualne zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia. Warto również pamiętać, że to samo dotyczy przychodów z tytułu otrzymywania zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego i wyrównawczego, a także świadczeń rehabilitacyjnego i wyrównawczego oraz dodatku wyrównawczego. Inaczej mówiąc, kwoty tych zasiłków, choć są one niskie, wliczają się do dodatkowego dochodu osiągniętego przez emeryta i może to wpłynąć na zmniejszenie lub zawieszenie wczesnej emerytury lub renty.
Rozpoczynając pracę, „wczesny” emeryt i rencista musi powiadomić o tym fakcie ZUS. W tym celu wypełnia formularzu ZUS Rw-73, albo też w inny sposób informuje ZUS - istotne jest, aby z zawiadomienia wynikało, od kiedy została podjęta praca i jaka jest wysokość przychodu.
Po co potrzebna jest taka wiedza naszemu ubezpieczycielowi? Ponieważ z przepisów wynika, że jeśli te przychody będą wyższe niż 70 procent, ale nie przekroczą 130 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, świadczenie wczesnego emeryta czy rencisty zostanie zmniejszone. Jeśli natomiast będą wyższe od 130 procent przeciętnego wynagrodzenia, prawo do świadczenia zostanie zawieszone.
Innymi słowy, wczesny emeryt lub rencista może dorabiać bez ograniczeń jedynie do wysokości 70 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Od 1 grudnia 2016 r. do końca lutego 2017 r. kwota ta wynosi 2.838,60 zł brutto. Natomiast jeśli jego zarobki przekroczą limit 130 procent, ZUS wstrzyma mu świadczenie. Od 1 grudnia 2016 r. do końca lutego 2017 r. 130-procentowy limit wynosi 5.271,60 zł . Limity zmieniają się z kwartału na kwartał.
Zwróćmy w tym miejscu uwagę, aby nie mylić kwartałów, za które obliczane jest średnie wynagrodzenie, z kwartałami, w których obowiązują kolejne progi dorabiania. Przykładowo ważne obecnie progi zaczęły obowiązywać od 1 grudnia a skończą w ostatnim dniu lutego 2017 r. Wzięte do ich obliczenia średnie wynagrodzenie pochodzi natomiast z okresu wrzesień - listopad, a więc z ostatniego zamkniętego kwartału przed grudniem.
O ile zmniejszona zostanie emerytura (renta), jeśli przychody będą wyższe niż 70 procent, ale nie przekroczą 130 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia? O tyle, o ile został przekroczony dolny limit (70-procentowy). Ustalona jest jednak górna granica tego zmniejszenia. Świadczenie można zmniejszyć najwyżej o:
- 24 proc. kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji, w przypadku emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 18 proc. kwoty bazowej, w przypadku renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 20,4 proc. kwoty bazowej w przypadku renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
Od 1 marca 2016 r. kwoty te wynoszą odpowiednio: 563,05, 422,32 i 478,62 zł.
Kwoty maksymalnych zmniejszeń nie ulegną zmianie do końca lutego przyszłego roku, a więc do czasu nowej waloryzacji emerytur.
Po upływie każdego roku, do końca lutego roku następnego, dorabiający emeryt (rencista) powinien przesłać do ZUS zaświadczenie o przychodach uzyskanych w zakończonym roku. Warto zwrócić uwagę na to, aby pracodawca wykazał nam w zaświadczeniu dla ZUS kwoty wynagrodzenia w rozbiciu na miesiące, a nie tylko w ujęciu rocznym. Będzie to korzystniejsze, gdyż ZUS, po zakończeniu roku kalendarzowego, rozliczy przychód w ten sposób, że porówna miesięczne limity z osiągniętym w danym miesiącu przychodem i roczny limit z osiągniętym w całym minionym roku przychodem. Może się wtedy okazać, że przy rozliczeniu miesięcznym emeryt musiałby zwrócić nadpłacone świadczenie, zaś przy rozliczeniu rocznym wynik wskaże na to, że świadczenia były wypłacane w prawidłowej wysokości. ZUS, dysponując danymi do rozliczenia miesięcznego i rocznego, porówna obydwa warianty i sam przyjmie wariant korzystniejszy dla emeryta (rencisty), bo ma taki obowiązek. Po rozliczeniu ZUS albo zwróci nadpłatę, albo zażąda wpłacenia niedopłaty.
Osoby, które nie zawiadomiły ZUS-u o podjęciu pracy w trakcie roku i nie dostarczyły zaświadczenia od pracodawcy po jej zakończeniu, narażają się na karne odsetki za zwłokę.
Uwaga na te limity!
Wysokość kwot przychodu brutto powodujących zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń wczesnych emerytów i rencistów
Kwoty równe 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego:
- od 1 czerwca 2015 r. - 2838,50 zł
- od 1 września 2015 r. - 2.698,50 zł
- od 1 grudnia 2016 r. - 2.726,80 zł
- od 1 marca 2016 r. - 2.846,90 zł
- od 1 czerwca 2016 r. - 2.927,10 zł
- od 1 września 2016 r. - 2.813,40 zł
- od 1 grudnia 2016 r. - 2.836,60 zł
Kwoty równe 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego:
- od 1 czerwca 2015 r. - 5.271,40 zł
- od 1 września 2015 r. - 5.011,40 zł
- od 1 grudnia 2015 r. - 5.064,00 zł
- od 1 marca 2016 r. - 5.287,10 zł
- od 1 czerwca 2016 r. - 5.436,00 zł
- od 1 września 2016 r. - 5.224,80 zł
- od 1 grudnia 2016 r. - 5.271,60 zł