Zielone rośliny w naszej kuchni
Do czego wykorzystać bazylię? Jakie właściwości ma jarmuż czy czosnek niedźwiedzi? Nie bój się wykorzystywać tych roślin!
BAZYLIA
Właściwości: poprawia trawienie, dobrze wpływa na układ pokarmowy, uspokaja, łagodzi wzdęcia, ma właściwości rozgrzewające
Zastosowanie w kuchni: wykorzystywana jest tak naprawdę do wszystkich potraw, zup, deserów czy napojów. Kojarzone głównie z kuchnią śródziemnomorską. Jest bardzo aromatyczna. W kuchni wykorzystujemy głównie świeże liście bazylii, które są bardzo delikatne. Dlatego też dodaje się je zawsze na koniec gotowania, gdyż wtedy nie tracą swoich soków i zapachu. Bazylia lubi się z czosnkiem, ale nie przeszkadza jej też towarzystwo szałwii, rozmarynu czy też oregano. Można dodawać ją do: sałatek, jajek, zup, sosów, dań mięsnych z wieprzowiny, warzyw, ryb, pasztetów, twarogu, jaj, omletów, zup (fasolowa, cebulowa), sosów, mięsa wieprzowego, baraniny, warzyw, ryb, serów. Popularna ostatnio bazylia cytrynowa wykorzystywana jest do ryb, sałatek owocowych czy owoców morza.
MIĘTA
Właściwości: łagodzi dolegliwości żołądkowe, dobrze działa na drogi oddechowe, ma właściwości uspokajające, uśmierzające ból, odświeżające, wspomaga proces trawienia, wykorzystywana jest także do leczenia wzdęć czy zaparć.
Zastosowanie w kuchni: zazwyczaj w kuchni stosowana jest jako ozdoba. Idealnie komponuje się przede wszystkim z deserami. Świetnie sprawdza się jako dodatek do schłodzonych napojów. Można ją także wykorzystać jako dodatek wytrawnych dań.
ROZMARYN
Właściwości: działa przeciwbólowo, łagodzi ból głowy, ma właściwości dezynfekujące, rozkurczające, wykorzystuje się go przy problemach z trawieniem, pozytywnie wpływa na pracę żołądka, wątroby oraz nerek.
Zastosowanie w kuchni: ma ostry, charakterystyczny smak. Należy używać go z umiarem, gdyż może zabić smak potrawy. Nadaje się do wykorzystania do dań mięsnych i rybnych. Podobno sprawdza się także przy dziczyźnie. Komponuje się z makaronami, ziemniakami i warzywnymi sałatkami.
KOLENDRA
Właściwości: pobudza trawienie, działa rozkurczowo, Jej liście mają właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalne. Pobudza także apetyt. Jej bogatym źródłem żelaza, antyoksydantów oraz witamin, ma właściwości przeciwreumatyczne,
Zastosowanie w kuchni: ma ostry smak. Wykorzystywana jest do warzyw, ryb, drobiu, jaj, grzybów, alkoholu. Nadaje się także do marynat. Nadaje niepowtarzalny smak daniom rybnym. Pamiętajcie - świeże liście kolendry zawsze dodajemy pod koniec gotowania, aby nie stracić jej walorów smakowych.
CZOSNEK NIEDŹWIEDZI
Właściwości: oczyszcza organizm z toksyn, wzmacnia odporność, obniża poziom cholesterolu, wzmacnia serce, zapobiega miażdżycy, obniża podwyższone ciśnienie, pozytywnie wpływa na układ krwionośny, uważany jest za naturalny antybiotyk, posiada także substancje antynowotworowe.
Zastosowanie w kuchni: czosnek niedźwiedzi jest pod ochroną, ale możemy wyhodować go w domu lub kupić liście. Jest lżejszy od normalnego czosnku i co ważne nie wywołuje nieprzyjemnego zapachu w ustach. Nadaje się do wszystkiego. Idealnie komponuje się z potrawami mięsnymi, warzywnymi, rybnymi. Pasuje do jajek, nadaje smak różnym sosom, można też świeżymi liśćmi posypać kanapki czy sałatki. Podobnie jak większość ziół powinien być dodawany pod koniec gotowania.
JARMUŻ
Właściwości: wzmacnia odporność, poprawia wzrok, chroni przed chorobami nowotworowymi oraz schorzeniami układu oddechowego, jest bogatym źródłem m.in. białka, błonnika, witaminy, magnezu, żelaza, potasu, ułatwia przemianę materii.
Zastosowanie w kuchni: smakuje podobnie jak kapusta czy kalafior. Najlepiej je się go na surowo, ale przed tym należy go sparzyć. Można przygotować z niego odżywczy koktajl , a zblanszowane liście posłużą nam jako dodatek do makaronu. Przygotowuje się z niego także chipsy. Wystarczy umyta i porwane liście wyłożyć na blaszce i piec przez 10-15 minut w temperaturze ok. 170 st. C. Jeśli zdecydujemy się go przygotować na parze - nie róbmy tego dłużej niż 3 minuty. Nie straci wtedy swoich właściwości antynowotworowych.
SZAŁWIA
Zastosowanie w kuchni: nadaje się do przyprawienia potraw z warzyw strączkowych, potraw mięsnych: wątróbki, kotletów potraw z drobiu. Można ją także dodać do zup oraz nie zaszkodzi sosom. Gorzkawy smak szałwii może zdominować smak potraw, dlatego zaleca się ją stosować z umiarem.
CZĄBER
Właściwości: ma właściwości regulujące proces trawienia, dezynfekujące, działa rozkurczowo, przeciwbakteryjne, łagodzi wzdęcia, biegunki, reguluje proce trawienny, działa rozkurczowo,
Zastosowanie w kuchni: Cząber ma specyficzny, ostry smak. Idealnie komponuje się z daniami mięsnymi, rybnymi, potrawami z jajek czy warzyw. Używany jest także do sosów, potraw z roślin strączkowych, z ziemniaków, kapusty, sałatek, potraw z grzybów, serów, a nawet marynat. Pamiętać należy o tym, aby długo go nie gotować, bo sprawia, że potrawa staje się gorzka.
Rośliny w przepisach
Krem z buraków z chipsami jarmużowymi
Składniki: 5-6 ugotowanych buraków, zakwas naturalny z buraków, bulion, 1 cebula pokrojona w kostkę, oliwa z oliwek, 1 gałązka jarmużu, sól, pieprz, sól różowa himalajska, kilka suszonych grzybków i 1 liść laurowy, 1 ostra papryczka chili, 2-3 łyżki śmietany 18 proc. tł. (niekoniecznie).
Sposób przygotowania: Podsmażyć na oliwie cebulę, dodać pokrojone buraki i chwilę dusić razem. Zalać bulionem, dodać grzybki i liść laurowy, ostrą papryczkę chili i gotować 20 minut, na koniec dodać do smaku zakwasu z buraków. Następnie wyjąć listki i wszystko zmiksować. Doprawić przyprawami i dodać ewentualnie śmietanę. Jarmuż porwać na małe kawałki, skropić oliwą, oprószyć różową solą himalajską i chwilę zapiekać aż powstaną chrupiące chipsy. Zupę wlać do miseczek, podawać z jarmużowymi chipsami.k z masłem, przewracając je aby zarumieniły się z wszystkich stron. Odsącz nadmiar tłuszczu na papierze kuchennym przed podaniem.
Marzena Duda, autorka bloga www.zaciszekuchenne.blogspot.com
Jarmuż w cieście jogurtowym
Składniki: 100 g świeżego jarmużu, 2 jajka, 1 szklanka mąki tortowej, 400 g jogurtu naturalnego, 1/2 łyżeczki papryki ostrej, 1/2 łyżeczki gałki muszkatołowej, 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia, szczypta soli do smaku, olej do smażenia, 1 mały słoiczek wiśni drylowanych.
Sposób przygotowania: Jarmuż z blanszujemy w osolonej wodzie z łyżeczką cukru. Odcedzamy i ostudzimy. Ostudzony jarmuż kroimy w malutkie kawałki odcinając grubsze łodygi. Do miski wbijamy jajka roztrzepujemy z jogurtem, dodajemy mąkę, przyprawy, wyrabiamy ciasto trzepaczką na koniec dodajemy pokrojony jarmuż. Na rozgrzanym oleju smażymy jarmużowe placuszki z obu stron na złoty kolor. Podajemy na gorąco z wydrylowanymi wiśniami lub dowolną konfiturą.
Koło Gospodyń Wiejskich z Janczewa, www.kgwjanczewo.blogspot.com
Krem z dyni z fasolą i świeżą bazylią
Składniki na 5 porcji: 0,5 kg dyni, 250 g drobnej fasoli z puszki, 1 mały por, 1 litr bulionu warzywnego, 15 g bazylii, 50 g gęstego jogurtu, oliwa z oliwek, 25 g masła, sól i pieprz.
Sposób przygotowania: Zeszklij drobno pokrojonego pora na oliwie z oliwek i masłem, dodaj dynię, obraną i pokrojoną na kawałki i duś 10 minut. Następnie wlej litr bulionu i gotuj przez 45 minut. Następnie zblenduj zupę, dodaj jogurt, wymieszaj i podawaj z dodatkiem łyżki fasoli, świeżo zmielonego pieprzu i podsmażonych na oliwie listków świeżej bazylii.
Makaron z miętą i białym serem
Składniki: makaron świderki - 1 paczka, oliwa z oliwek - 6 łyżki, filet z kurczaka - 150 g, świeża mięta, bazylia, czosnek - 4 ząbki, biały ser, kilka pomidorków koktajlowych
Sposób przygotowania: Makaron ugotować w osolonej wodzie, odcedzić i zahartować zimą wodą. Fileta z kurczaka pokroić w paski, doprawić solą i podsmażyć na oliwie. Pod koniec smażenia dodać czosnek pokrojony w plasterki. Następnie dodać pomidory pokrojone w kostkę, makaron i chwilę podsmażyć, żeby tylko zagrzać makaron. Dodać posiekaną miętę, bazylię, pokruszony biały ser i wymieszać.
Wyłożyć na talerze i posypać świeżo zmielonym pieprzem.
Makaron ze szpinakiem, jarmużem i pomidorami koktajlowymi
Składniki (na 4 porcje): makaron świderek – 250 g, świeży pocięty jarmuż – 2 szklanki, świeży, młody szpinak – 4 garście, czosnek – 1 ząbek, pomidorki koktajlowe – 100 g, oliwa – 2 łyżki, sól, pieprz, oregano, bazylia.
Sposób przygotowania: Makaron gotujemy w osolonej wodzie, następnie hartujemy w zimnej i odcedzamy. Jarmuż przelewamy wrzątkiem na sicie. W rondlu rozgrzewamy 2 łyżki oliwy, dodajemy czosnek i jarmuż. Smażymy przez ok. 5 min – aż jarmuż zmięknie. Do podsmażonego jarmużu dodajemy młody szpinak, szczyptę suszonego oregano i bazylii. Ugotowany makaron dodajemy do tak przygotowanego sosu, doprawiamy solą i pieprzem, a następnie podgrzewamy przez 2 minuty. Całość wykładamy na talerz i dekorujemy pokrojonymi pomidorami i listkami bazylii.
Domowe pesto
Składniki: czosnek – 3 ząbki, świeża bazylia – 2 pęczki, orzeszki piniowe – 3 łyżki, starty parmezan – pół szklanki, oliwa z oliwek, sól i pieprz.
Sposób przygotowania: Wszystkie składniki dokładnie miksujemy z odrobiną oliwy i doprawiamy do smaku.
Tradycyjne pierogi ruskie z dodatkiem mięty
Składniki na ciasto: 0,5 kg mąki pszennej, 1 szklana letniej wody, sól.
Mąkę przesiewamy na stolnicę, dodajemy sól oraz letnią wodę. Łączymy wszystkie składniki i wygniatamy ciasto rękami tak aby się nie kleiło i powstały pęcherzyki powietrza. Przykryć wilgotną ściereczką, odstawić na ok 20 minut żeby ciasto odpoczęło.
Składniki na farsz: 1 kg ziemniaków, 0,5 kg twarogu, 1 średnia cebula, 1 łyżka gęsiego smalcu, sól, pieprz świeżo zmielony, , 0,5 łyżeczki pieprzu ziołowego, 1 łyżeczka suszonej mięty lub 5 gałązek świeżej mięty - drobno posiekanej
Sposób przygotowania: Ziemniaki obieramy i gotujemy. Ostudzone ziemniaki oraz twaróg mielimy w maszynce do mięsa o drobnych oczka. Cebulę obieramy i kroimy w drobną kosteczką , na patelni rozgrzewamy smalec, wrzucamy cebulę i smażymy tak aby się zeszkliła. Ostudzoną cebulkę dodajemy do farszu, doprawiamy solą, świeżo zmielonym pieprzem, pieprzem ziołowym oraz miętą. Wszystkie składniki dobrze wyrabiamy na jednolita masę. Odstawiamy w chłodne miejsce na ok. 1 godzinę. Gotowe ciasto rozwałkowujemy na cienki placek, szklanką w cieście wycinamy kółka, na środek nakładamy po jednej pełnej łyżce farszu. Ciasto składamy na pół i zlepiamy dokładnie brzegi. Gotowe pierogi układamy na stolnicy oraz przykrywamy ściereczką do czasu gotowania, aby pierogi nam nie wyschły. W dużym garnku gotujemy wodę, następnie solimy i dodajemy łyżkę tłuszczu. Gdy woda będzie wrzała wrzucamy pierogi, i doprowadzamy do ponownego zagotowania, zmniejszamy ogień gotujemy do czasu wypłynięcia pierogów na powierzchnię. Po wypłynięciu gotujemy jeszcze przez około 2 minuty. Pierogi wykładamy łyżką cedzakową, polewamy tłuszczem lub jak ktoś lubi smażoną cebulką z boczkiem.
Koło Gospodyń Wiejskich z Janczewa, www.kgwjanczewo.blogspot.com
Zielony koktajl z owoców i szpinaku
Składniki: 1 dojrzały banan, 1/2 miękkiego awokado, 3 złote kiwi , 1 garść świeżego szpinaku, 0,5 l soku pomarańczowego bez cukru 100 proc., 0,5 l wody mineralnej.
Banana kroimy na kawałki. Z awokado wyciągamy miąższ. Wszystkie przygotowane składniki wrzucamy razem do dużego stojącego miksera i start! Miksujemy ok.40 sekund na gładką masę. Można dosłodzić syropem klonowym i dodać seler do schrupania.
Sylwia Bożęcka