Stare Wasiliszki, kresowy rodowód Czesława Niemena

Stare Wasiliszki to wieś leżąca w połowie drogi między Grodnem a Lidą, na dzisiejszej Białorusi. W 1921 roku mieszkało w niej 185 osób i – jak policzył Józef Wydrzycki – było tam 25 „dymów”, czyli zagród. Nad wsią górował murowany kościół neogotycki, wybudowany w 1900 roku. Taka wieś – a było ich na Kresach setki – z drewnianymi chatami i pozbawiona zabytków nie stałaby się nigdy obiektem szerszego zainteresowania, gdyby nie urodził się tam Czesław Juliusz Wydrzycki (1939-2004), który na Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu święcił triumfy i wszedł do legendy narodowej pod pseudonimem Czesław Niemen.

Biografia i twórczość artystyczna Niemena sprawiły, iż od kilkunastu lat na trasach nie tylko polskich wycieczek znajdują się Stare Wasiliszki – miejscowość obecnie wyludniona, bo mieszkają tam zaledwie 33 osoby. Na szczęście pożogę wojenną przetrwała i drewniana chata, która była własnością rodziny Wydrzyckich, i budynek szkoły, do której uczęszczał mały Czesław.

Drugą ważną postacią, która urodziła się w Starych Wasiliszkach, był Wojciech Jerzy Muchlado (1921-1992). Czesław Niemen nazywał go wujkiem, gdyż byli spokrewnieni poprzez rodzinę Markiewiczów.

Wojciech Muchlado wyrastał w domu organisty kościelnego w Starych Wasiliszkach – Bolesława Muchlado. Po ukończeniu szkoły w Wasiliszkach rodzice chcieli go wysłać do szkoły baletowej, myślano nawet o słynnej uczelni muzycznej w Leningradzie. Po wojnie Wojciech Muchlado osiadł w Ostródzie i po ukończeniu kursów tanecznych i choreograficznych we Wrocławiu i Gdańsku stał się wysoko cenionym choreografem. Mistrzostwo osiągnął w tańcach ludowych. Z jego umiejętności korzystała Mira Zimińska i Zespół Pieśni i Tańca „Mazowsze” w najlepszym okresie istnienia tej formacji tanecznej.