Bolechów - kresowe miasto, na którym od kilku tygodni koncentruję uwagę czytelników, w XIX i w pierwszej połowie XX wieku zdominowane było przez Żydów, stanowiących ponad 50 procent jego społeczności. Mieli w swych rękach cały handel. Wielu z nich...
Jest wielką polską tradycją obchodzenie z wyjątkową atencją dnia Wszystkich Świętych. W żadnym kraju europejskim 1 listopada nie jest podniesiony do takiej rangi manifestowania pamięci o przodkach. W Polsce wręcz do obowiązku rodzinnego i...
Od ponad czterech wieków toczy się w Polsce spór o Barbarę Radziwiłłównę (1520-1551). Brały i biorą w nim udział poszczególne pokolenia wybitnych badaczy, uczonych, pisarzy, poetów, malarzy i reżyserów.
Żołudek – miasteczko na Białorusi, w pobliżu Grodna, położone wśród lasów dębowych, swą nazwę zawdzięczało wręcz gradowi żołędzi spadających jesienią z drzew. Do XVIII wieku był Żołudek niczym niewyróżniającą się miejscowością. Stanowił centrum...
W 2018 roku ukazała się książka Agnieszki Rybak i Anny Smółki „Wieża Eiffla nad Piną”. Tytuł pochodził z notatki zamieszczonej 17 września 1937 roku w wychodzącej w Pińsku „Gazecie Poleskiej”. Informowano w niej, iż w stolicy Polesia powstał...
Buczacz – małe miasteczko, a wywodzi się stamtąd tak barwna paleta osobowości. Od trzech tygodni w tym cyklu kresowym przypominam tamtejsze postacie. Lista jest daleka od wyczerpania, ale trudno pominąć jeszcze tych kilka nazwisk, które tak mocno...
Buczacz – małe podolskie miasteczko – stanowił swoiste genius loci, gdyż urodziło się tam lub przez pewien czas mieszkało wiele wybitnych postaci, które zapisały się złotymi zgłoskami nie tylko w historii Polski. Oto biografie niektórych z nich....
Ogromny wpływ na rozwój intelektualny miasteczek na Kresach miały tamtejsze gimnazja, w których kształciła się późniejsza elita – synowie lekarzy, notariuszy, prawników, bogatych mieszczan oraz także przyszli duchowni. Gimnazja szczyciły się...
Buczacz leży w wąskiej, skalistej dolinie rzeki Strypy. Położony jest w głębokim parowie, toteż każdemu wjeżdżającemu do miasta nocą, gdy w oknach płoną światła, wydaje się, że domy tam stoją jeden na drugim. Swą nazwę Buczacz zawdzięcza zapewne...
Stanisławów długo nie miał szczęścia do swych dziejopisów. W porównaniu ze Lwowem niewielu pisało o jego historii. Zmieniło się to na przełomie XX i XXI wieku. Powstały wówczas ważne książki i artykuły naukowe o Stanisławowie: na emigracji w...
- Utrzymuję rytm pisania dwóch książek z cyklu „Atlantyda Kresowa” rocznie - mówi prof. Stanisław S. Nicieja. - Czternasty tom właśnie trafił do rąk Czytelników. Pracuję już nad piętnastym - o Wilnie.
Jednym z najlepszych okresów w dziejach Stanisławowa był przełom wieków XIX i XX. Wtedy postawiono w tym mieście wiele pięknych, secesyjnych budynków. Secesja stanisławowska wyróżniała się fantazyjną ornamentyką, balkonami o kutych i żeliwnych...
W XIV tomie „Kresowej Atlantydy”, który właśnie trafił do księgarń, złamałem zasadę, że nie wracam do miasta, które opisałem już w poprzednich tomach. Rozpoczynając przed dziesięciu laty pracę nad serią tych książek, wybrałem na początek pięć...
Ze Stanisławowem i powojennym Opolem, Brzegiem oraz Wrocławiem związana jest historia rodziny Rostropowiczów, z której wywodzi się światowej sławy wiolonczelista Mścisław Rostropowicz (1927-2007). Drzewo genealogiczne tej rodziny herbu Bogoria...
Z Grodnem związana jest biografia jednej z najwybitniejszych polskich pisarek XX wieku - Zofii Nałkowskiej (1884-1954), która w okresie międzywojennym osiągnęła wielką popularność, a tuż po wojnie jej książka „Medaliony” - wstrząsająca relacja o...
Wiek XIX był dla okolic Grodna i Wilna - dużych enklaw polskości - czasem niezwykle intensywnej rusyfikacji. Klęska dwóch powstań narodowych: listopadowego (1830) i styczniowego (1863), przeprowadzonych bez wyobraźni politycznej i z miernymi...
Ostatniemu królowi Polski – Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu nie był dany spokój nawet po śmierci. Gdy 12 lutego 1798 roku zmarł w Rosji, nikt nie pomyślał, aby pochować go na Wawelu. Kraków był w tym czasie w innym państwie – w Austrii,...
Pisząc sagę rodu Gaponików, wspomniałem o ich mieście rodzinnym – Grodnie. Warto temu miastu poświęcić więcej uwagi, bo w historii Polski odegrało bardzo ważną rolę. A był czas, że Grodno nazywano „trzecią stolicą Polski” – po Krakowie i Wilnie....
Grodno - jedno z największych miast współczesnej Białorusi - dość długo w swej historii odgrywało ważną rolę w dziejach Polski. Wchodziło na karty polskiej historii najczęściej w chwilach, gdy państwo polskie było karcone przez kapryśną Fortunę -...
Trójca, Zabłotów i okolice, o których pisałem dość obszernie w poprzednich odcinkach, mają swego rzetelnego dokumentalistę. Jest nim Edward Laskowski (rocznik 1938), który – pracując od ćwierćwiecza nad historią tej ziemi – zgromadził ogromny...
Stare Wasiliszki to wieś leżąca w połowie drogi między Grodnem a Lidą, na dzisiejszej Białorusi. W 1921 roku mieszkało w niej 185 osób i – jak policzył Józef Wydrzycki – było tam 25 „dymów”, czyli zagród. Nad wsią górował murowany kościół...
W Ilińcach, Trójcy i Chlebiczynie - wsiach leżących nieopodal Zabłotowa - istniały dwory szlacheckie, z których promieniowała kultura polska. Właścicielką Iliniec była Rozalia z Abrahamowiczów Pielecka, a jej siostra Kajetana Zadurowiczowa była...
W Zabłotowie była słynna fabryka papierosów i cygar, gdyż w okolicach miasteczka, na bardzo żyznych polach istniały doskonałe warunki do uprawy tytoniu. A był to czas, gdy na świecie zaczęła panować niewyobrażalna wręcz moda na palenie papierosów....
Zabłotów już w swojej nazwie niósł skojarzenie z bagnistą okolicą. W dzieje polskiego Pokucia wpisał się niebrukowanymi ulicami, na których jesienną, deszczową porą można było utonąć w błocie. Choć nazwa Zabłotów brzmiała niezachęcająco,...
Świdnica - bogate poniemieckie miasto, leżące na krawędzi Gór Sowich, uchodzące za kolebkę europejskiego aptekarstwa, było po wojnie jednym z najważniejszych po Wrocławiu centrów kulturalnych na Dolnym Śląsku, gdyż osiadła tam duża grupa polskiej...
W Koropcu spędził lata chłopięce Andrzej Waligórski (1926-1992) – poeta, satyryk, dziennikarz, aktor, współtwórca magazynu rozrywkowego „Studio 202” w Radiu Wrocławskim, które w drugiej połowie XX wieku zyskało tak ogromną popularność, jak przed...
Stefan Badeni, o którym obszernie pisaliśmy w poprzednim tygodniu, osiadł po wojnie na stałe w Irlandii, w Dublinie i zajął się pisarstwem. Potrafił pisać pogodnie nawet o najbardziej tragicznych wydarzeniach w jego życiu, gdyż – zdaniem Jana...
„Kresowa Atlantyda” stała się faktem kulturowym. Zgromadzono w niej blisko cztery tysiące unikatowych zdjęć z opisami. Na prawie 3500 stronach bohaterami są Kresowianie i ich potomkowie. Moi czytelnicy wciąż pytają o nowe tomy. Staram się sprostać...
Fragmenty wykładu prof. Mariana Zembali wygłoszonego podczas uroczystości wręczenia mu tytułu doctora honoris causa Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Przerywam na pewien czas ten prowadzony już od ośmiu lat cykl artykułów, aby zająć się redakcją XI i XII tomu „Kresowej Atlantydy”, które powinny się ukazać na przełomie września i października 2018 roku.
Po Kluczborku i Brzegu trzecia duża grupa zbarażan trafiła do Głubczyc. Były to m.in. rodziny Barczuków, Frydlów, Greków, Iwaszkiewiczów, Soczyńskich (Piotr Soczyński był wicestarostą głubczyckim), Solskich i Wołoszynów.
Drugim po Brzegu miasteczkiem na Opolszczyźnie, w którym osiedli zbarażanie, był Kluczbork. Tam znaleźli swoją nową ojczyznę potomkowie Ekertów, Petryszczów, Ożgów i Zachariasiewiczów. Nestorem tego rodu był Krzysztof Zachariasiewicz (1865-1942),...
Miasteczko Zbaraż było miejscem urodzenia wielu rodzin, które po wysiedleniu znalazły nową ojczyznę na Śląsku Opolskim, głównie w okolicach Głubczyc i Brzegu. Jedną z najliczniejszych byli Partykowie.
Henryk Sienkiewicz – najpoczytniejszy polski pisarz i twórca mitów narodowych (w tym legendy o obronie Zbaraża) od pierwszych swych powieści budził zachwyt i entuzjazm. Z niecierpliwością czekano na każdy kolejny odcinek nowej powieści drukowanej...
Obok Skirmuntów, którzy zapisali się wyraziście w historii polskiej kultury na Polesiu, drugim ważnym polskim rodem byli tam Wysłouchowie. Ich matecznikiem były Perkowicze, zwane też niegdyś Pirkowiczami lub Piórkowiczami.
Przed tygodniem przerwałem opowieść o Henryku Skirmuncie w momencie, gdy po ciężkich przeżyciach w niewoli sowieckiej zmieniła się jego osobowość. Stał się gorliwym katolikiem.
Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.
Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.
© 2000 - 2024 Polska Press Sp. z o.o.
